Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 16

7219. 1644 december 31. Aan Christina van Zweden.¹

Serenissima ac potentissima regina, domina clementissima,

Regina Angliae pecuniam quam liberalitate reginae regentis Gallicae accepit,² misit ad regem maritum suum.³ Belli vices in illis locis sunt satis alternantes. Rex autem duos de potissimis proceribus, ducem Richemontium et comitem Suthamptonium,⁴ misit ad parlamentum Angliae, - eum enim titulum eis concessit, alioqui legatos non recepturis⁵ -

1 Copieboek Dresden, Sächs. Landesbibl., C 61, 233. Gedrukt Epist. ad domum Sueciae, p. 13 no. 21. Afschriften ook in copieboek Leipzig, UB, ms. 2633, f. 404 en f. 464.

2 De regentesse Anna van Oostenrijk verleende koningin Henriëtte Maria van Engeland gedurende haar verblijf in het Louvre een daggeld van 1200 francs (no. 7149, n. 19).

3 De Engelse koningin sloot leningen af voor wapen- en troepentransporten naar de koninklijke legers in het zuidwesten van Engeland (CSP Ven. 1643-1647, p. 154, p. 156, p. 158-159). Haar geldnood was voor iedere Parijzenaar zichtbaar: ‘On la fit loger au Louvre, où le lendemain elle reçut tous les honneurs dus à une reine, et à une reine fille de France. Elle parut durant quelques mois en équipage de reine; elle avoit avec elle beaucoup de dames de qualité, des filles d'honneur, des carrosses, des gardes, des valets de pied. Cela diminua petit à petit, et peu de temps après rien ne fut plus éloigné de sa dignité que son train et son ordinaire’ (Mémoires de mademoiselle de Montpensier I, p. 445).

4 Koning Karel I zond de ‘commissioners of peace’ die hem op 24 november/4 december ‘The humble desires and propositions’ hadden aangeboden, heen met een verzoek om vrijgeleidebrieven voor zijn onderhandelaars James Stuart, hertog van Lennox en Richmond, en Thomas Wriothesley, graaf van Southampton (CSP Ven. 1643-1647, p. 161 en p. 164).

5 Het ‘Committee of Both Kingdoms’ vergewiste zich vooraf van 's konings bereidheid om met vertegenwoordigers van ‘the Parliament of England at Westminster’ in onderhandeling te treden (The Parliamentary History of England III (1642-1660), kol. 309-312).

[p. 283]

qui sunt Londinii cum pacis conditionibus, sed multum diversis ab eis quas parlamentarii miserant.⁶ Sunt qui pacem sperent posse confieri, quae certe sine maximo regiae potestatis detrimento fieri nunc non poterit. Alii existimant id regem agere, ut diem ducat in spem pecuniae aut et auxiliorum ex Italia aut aliis ex locis, et per conditiones aliis placituras, aliis displicituras alat discordias, quarum magna sunt semina inter proceres parlamenti et plebem. Paratus hic ad bellum tarde satis procedunt.⁷

Deus, serenissima ac potentissima regina, domina clementissima, augustam Maiestatem tuam protegat rebusque prosperis ornet,

augustae Maiestatis tuae obedientissimus subditus,
H. Grotius.

6 De koerier vertrok op maandag 9/19 december naar Oxford (CSP Dom. 1644-1645, p. 182). De hertog van Lennox en Richmond en de graaf van Southampton versechenen nog dezelfde week in Londen met ‘the King's answer’, dd. 13/23 december 1644 (The Parliamentary History of England III (1642-1660), kol. 315-320; Briefw. C. Huygens IV, p. 104-105 en p. 110, en CSP Ven. 1643-1647, p. 161-167).

7 De voorbereiding van de campagnes van de Franse legers in Vlaanderen, Duitsland, Catalonië en Italië.

Lutetiae, XXI/XXXI Decembris 1644.

Bovenaan de brief in de eerste copie te Leipzig: Argumentum. Anglica. Gallorum paratus ad bellum tardi.