Logo DBNL
Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 16 (2000)

Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 16

(2000)–Hugo de Groot–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

7070. 1644 oktober 1. Aan N. van Reigersberch.1

Mijnheer,

Eindelijck heeft het conclave nae veele factiën een paus uitgelevert, voordesen genaemt cardinael Pamphylio, nu Innocentius den Tiende van die naem.2 Men hoopt hij

de vrede zal geven aen de christenheit, alzoo zijn wapen is een duive dragende eene olijftack in de mont.3 Hij is eertijds met den cardinael Francisco Barbarino geweest in Vrancrijck ende heeft hier geen contentement gegeven.4 Is daernae nuntius geweest in Spaignie ende gehouden geaffectionneert tot die croon, welcke partij nevens de partij van Rome hem paus hebben gemaect. Vrancrijck heeft door raed van den cardinael Mazarini zeer daertegen gewrocht, oock met vijftichduizent doublons. Den cardinael Antonio, protecteur van Vrancrijck,5 heeft oock querelle voordezen met den voorzeide Pamphylio gehadt, hebbende met groote verachting van zich wechgezonden een neef van Pamphylio, bij Pamphylio hoogh gerecommandeert;6 waeruit onlust werdt gevreest, tenwaer die werde wechgenomen zulcx als eenigen voorslaen door een huwelijck tusschen den zoon van don Thadeo Barbarino7 ende de dochter van Pamphylio's broeder.8 Den cardinael Mazarini is te Fontainebleau niet wel te pas door onluste,9 zoo van deze verkiesing als van 'tgunt gepasseert is in Catelagne, alwaer den marescal de La Motte-Odincourt, verstaende dat de Spaignaerden tot dertienduizent van Lerida door de velden van Urgel nae hem toe quaemen,10 heeft tot het belegh [van Tarragone] gelae-

ten tweeduizentvijfhondert man met eenige reuters, is met de rest gegaen tegen de Spaignaerden, is geslagen, 't belegh opgebroocken, geschut ende bagagie van de Fransoisen verloren. Den grave van Harcourt11 werdt derrewaert gezonden ende men meent dat den marescal de La Motte-Odincourt niet alleen peryckel loopt van 't verlies van dat generaelschap, maer van erger fortuine, omdat gezegt werdt dat hij door alle middelen groot gelt bijeen schrabbende, 't leger heeft verswackt ende de affectie van de Catalans van Vrancrijck vervremd.

Dit is quaed, maer daerentegen is het goed dat nae Worms12 Mentz met het fort ende de stadt ende 't casteel van Bingue op zeer eerlijcke conditiën haer aen Vrancrijck hebben gegeven;13 dat de lijftocht in 't leger ende in de garnisoenen zeer goedtcoop is door de goede ordre14 over de boeren ende de commercie met Francfort, Straesburg ende andere plaetzen; de justitie tot Spier werdt nae gewoonte geadministreert.15 Tweeduizent te paerd, tweeduizent te voet van de Hessensche hebben haer gevoucht bij den hertogh van Anguien.16 De Beyerschen onder Mercy, tot tienduizent, zijn bij Hailbrun zonder iet uit te rechten.17

Prince Thomas belegert de citadelle van Aste.18 Zijn andere voornemen zijn in de wint geslagen, hoewel de trouppes van ['t] Milanees zeer clein zijn,19 waerover de Fransoisen haer beclagen, zeggende dat haer gelt ende volck dit jaer quaelijck is besteed geweest in die quartieren.

De coninginne-regente is noch te Fontainebleau,20 de coninginne van Engelant beter te pas bij de wateren van Bourbon,21 alwaer de prins van Condé haere Majesteit zal gaen bezoucken ende daernae gaen houden de staten in Bourgogne,22 de marescal de Scomberg die van Languedoc.23 Den hertogh van Orleans is te Blois24 ende heeft voor zijn vertreck van Fontainebleau zelver in presentie van de coninginne-regente den hertogh van Nemours aengezegt dat hij zich op een van zijne huize zoude vertrecken zonder weder te hove ofte te Parijs te comen.25

25 De reden is omdat denzelve hertogh, suspect zijnde aen den

cardinael vanwegen het drincken van de gezontheit van den hertogh van Beaufort ende bij den hertogh van Orleans vermaent zijnde om den cardinael te willen gaen begroeten ende alle suspicie wechnemen, gezegt hadde zulx niet te connen doen eer hij zijn huisvrouw weder hier had, die over vier maenden was wechgezonden.

Wij hooren dat den coning van Engelants zaecken beter gaen.26 Dat zijne Majesteit het leger van Essex zoo heeft geslagen dat Essex zelve met twaelff anderen zich ter zee heeft begeven om over zee ende den Teems te Londen te comen.27 Dat oock den prince Robert een ander leger heeft naebij den coning28 ende dat zij meenen Pleimuth te belegeren.

Gassion blijft arbeiden bij Watte,29 maer den tijd van 't jaer zal daertoe onbequaem werden. Magalotti30 ende Vaubecourt31 hebben eenige trouppes bij Longuy ende bij Metz. Het belegh van La Motte bestaet tot noch toe in discoursen. 't Fort op den Rijn bij Philipsburg werdt bij de Fransoisen stercker gemaect.32 Men zegt de Portugezen een inval hebben gedaen in Andalousië.33

1 Octobris 1644.

Men maect hier de paus ouder dan de Italiaensche advisen doen, te weten tweeëndezeventich jaer.34 Voor de verkiesing hebben de cardinalen een ordre gestelt dat gheen neven van de paus35 nae dezen tijd méér incomen zullen hebben mogen dan van twintichduizent croonen, geene principautez, geene protectie van coninckrijcken.

Gassion heeft becomen, zoo men hier breed uitmeet, Neuffossé ende d'abdie van Blamberg36 ende de Fransoisen beginnen contributiën te trecken uit Walsch-Vlaenderen ende hoopen dat de bijeen comste van de Spaensche hoofden te Denremonde37 eenige onlust zal veroorzaecken door de disputen van Castel Rodrigo ende Piccolomini over de regiering.38 Een goed getal van de Fransoisen die in Vlaenderen zijn geweest, gaen nae boven aen de Rijncant. 't Volck van den hertogh van Lottheringen volgen haer.39 De schriften die de Fransoisen doen loopen door de Vlaenderen om dat volck eenige resolutie te doen nemen tegen Spaignie, rechten weinigh uit.40 De coninginne-regente verzoect den hertogh van Orleans weder te hove te comen.41

't Hessensche volck dat ontrent vierduizent ten deele te voet, ten deele te paerd zijn ge-

comen in die quartieren daer den hertogh van Anguien is, hebben Hoechst ingenomen.42 Den churfurst van Mentz gaet nae Keulen;43 de stadt van Mentz contribueert weinigh aen de Fransoisen, 'twelck andere plaetzen zal aenlocken ende alle deze compositiën van zoo notable steden groote apprehensie geven te Wenen. Het schijnt dat de Fransoisen willen verbeteren ende verstercken het fort op den Rijn bij Philipsburg ende voorts de Beyerschen in Wirtenbergerlant gaen zoucken.44 Uit het landt van Darmstad werdt zeer gevlucht.45 De keiserschen om tegen zooveele quade tijdingen wat troost te vinden, stroien uit te Francfort een nederlagh van d'heer Coningsmarck.46

Den marquys de Rouillac werdt vanhier gezonden in Portugael als ambassadeur extraordinaris.47 Men zegt hier dat den grave van Antrym in Schotlant is gecomen ten dienste van den coning van Engelant, dat zes ofte zevenduizent Schotten zich bij hem hebben gevoucht ende dat zij belegeren de stadt Janston, zijnde twintich Schotsche mijlen van Edemburg.48 Den cardinael Mazarini heeft een tertiaen;49 de coninginne draegt groote zorge voor zijn Eminentie. Men meent de querelle tuschen den marescal de La Millerai

ende den grave Rantzou tot een gevecht zal comen,50 hoewel de coninginne zulcx heeft verboden.

In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, den I Oct. 1644 uyt Paris.


Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs


datums