Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 15

6912. 1644 juni 16. Van C. Marin.¹

Monsieur,

Jamais n'avons-nous pas eu telle sterilité des nouvelles qu'à ceste heur, où la paix en Italie est faite² et que les forces tant de France que d'Espagne y sont si foibles qu'on n'en peut esperer aucune action de consideration pour ceste année. Le prince Thomas ne fait rien encore horsmis les courses ordinaires,³ et les Espagnols remettent leur armée au possible pour empecher aux François l'invasion du Milanois et ont à ce qu'on dit 9 mille hommes. Le duc de Bouillon sera à present à Rome,⁴ d'où on escrit qu'il n'y recevra pas telle satisfaction qu'il se promet, et qu'en cas de rupture entre le pape et les colliguez le Marcheville sera lieutenant-general des armées de l'eglise romaine,⁵ qui n'a pas encore licentié tout à fait son armée, ny le gran[d]-duc et les Venetiens, jusques à ce que la paix soit executée. L'on confirme la surprise de trois regimens bavarois aupres de Heufinghen,⁶ qui servira d'emplastre à la desfaite de Catalogne.⁷

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 9, 335. Eigenh. oorspr.

2 De Italiaanse vredesbemiddelaar kardinaal Alessandro Bichi had paus Urbanus VIII kunnen bewegen tot beëindiging van het conflict over de rechten op het hertogdom van Castro. Op 31 maart was te Ferrara de vrede met Odoardo Farnese, hertog van Parma, en diens bondgenoten Venetië, groothertog Ferdinando II van Toscane en Francesco I d'Este, hertog van Modena, getekend. De voltrekking van het vredesverdrag kon pas geschieden zodra er een oplossing was gevonden voor alle problemen die waren gerezen bij het slechten van de pauselijke forten nabij Comácchio.

3 Het Frans-Savoyaardse leger van prins Tommaso Francesco van Savoye verzamelde zich in het stroomgebied van de Tanaro. Kleine schermutselingen deden zich voor met soldaten die de Milanese gouverneur Antonio Sancho Dávila, markies van Velada, in de omgeving van Vercelli en Alessandria had opgesteld (Claretta, Storia della Reggenza II, p. 106).

4 Frédéric-Maurice de La Tour d'Auvergne, hertog van Bouillon, had zich beschikbaar gesteld voor een hoge aanstelling in het leger van paus Urbanus VIII (21 februari 1644). Bij aankomst in Genua (10 mei) bood de paus hem een galei aan. Op 17 juni bereikte hij de Eeuwige Stad (Congar, Sedan et le pays sedanais, p. 336 en p. 343).

5 De Savoyaardse luitenant-generaal Guido Villa, markies van Cigliano en Volpiano, verscheen begin april in Rome. Op 20 mei ontving hij uit handen van paus Urbanus VIII de verheffing tot ‘luogotenente generale della chiesa’ (Claretta, Storia della Reggenza II, p. 271-272).

6 In de eerste dagen van de campagne van het Frans-Weimarse leger aan de overzijde van de Rijn stootte de ‘Weimarse’ cavalerist Rheinhold von Rosen bij Donaueschingen (Hüfingen) op Zwabisch-Beierse ruiters. Op 4 juni bracht hij hen een verpletterende slag toe.

7 Op 15 mei was de Franse onderkoning Philippe, graaf van La Mothe-Houdancourt,

[p. 493]

⁷

7 bij de rivier de Segre (ten oosten van Lérida) de strijd aangegaan met het leger van don Felipe de Silva. Bij die gelegenheid schakelden de Spanjaarden een groot deel van de Franse troepenmacht in Catalonië uit.

[p. 493]

Les affaires d'icy dependent de la diete de Bade,⁸ où il y a des nouvelles brouilleries entre les Petis Cantons et celuy-cy.⁹ Mais de tout cela et d'autres choses j'auray l'honneur de vous entretenir de bouche, faisant estat de partir d'icy, s'il plait à Dieu, la sepmaine qui vient. Cependant je donn[er]ay charge aux miens icy de vous faire avoir des nouvelles de deça chasque sepmaine et mon beau-frere Lattantio Paravicino di Capelli¹⁰ en aura soing, et s'il vous plairra de luy faire respondre par vostre secretaire pour communiquer ensemble durant mon absence, ce luy sera gran[de] faveur et je vous en supplie pour sçavoir icy l'estat des affaires de France et en faire part aux amys de deça. Il est temps, monsieur, que je pourvoy à mes affaires personellement, puisque tant de lettres n'ont rien operé, cela requerant la necessité de ma femme et de mes enfans.

Je me reccommande à l'honneur de vos bonnes graces et demeure, monsieur,

vostre serviteur tres humble,
C. Marin m.p.

8 De landdag te Baden kwam pas op 4 juli 1644 bijeen (Vogel-Fechter, Eidgen. Abschiede V 2 1, p. 1323-1327, en Rott, Hist. représ. dipl. VI, p 58).

9 Het aanhoudend streven van het protestantse kanton Zürich om in de landvoogdij Thurgau zijn gezag uit te oefenen stootte op verzet van de katholieke kantons Luzern, Uri, Schwyz, Unterwalden en Zug. Ook onderling vochten de kleine kantons nog geschillen uit. In december 1643 was er een conflict ontstaan over de uitsluiting van de vertegenwoordiger van Uri, Johann Heinrich Zum Brunnen, van de conferentie van de katholieke kantons te Luzern (Rott, Hist. représ. dipl. VI, p. 44-46, en Vogel-Fechter, Eidgen. Abschiede V 2 1, p. 1311-1315 en V 2 2, p. 1580-1583).

10 De Zweedse resident in Zürich ving zijn reis naar Zweden op 21 juni aan; zie no. 6923. Zijn correspondentschap liet hij over aan de broer van zijn echtgenote Alessandra Paravicini Capelli. Zie over deze uit het Veltlin verdreven protestantse familie, Historisch-Biographisches Lexikon der Schweiz V, p. 375-376.

De Zurig, ce 6/16 de Juin 1644.

On dit que l'empereur ne veut ratifier l'accord du chasteau de Hohetvil et que pour cela les Bavarois commencent à le reassieger.¹¹ Dans peu nous en sçaurons la certitude.

11 Konrad Widerholdt, gouverneur van de vesting Hohentwiel, was op 31 mei een wapenstilstand met de Zwabisch-Beiersen overeengekomen (Acta pacis Westphalicae; Diarium Volmar I, p. 151). Het verdrag werd slechts een maand gerespecteerd (H. Lahrkamp, Jan von Werth, p. 145).

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 1 Iulii.

En in dorso: 6 de Juin 1644 Marin.