Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 15

6654. 1644 januari 18. Van H. Appelboom.¹

Illustrissime et excellentissime domine legate,

Exercitus noster adhuc progressus satis magnos in Holsatia et Juthia facit. Coldingam usque iam pervenit,² nec dubium est, quin Juthiam totam brevi sit habiturus in potestate sua, cum et pauca et parum munita ibi sint castella ac nullus miles qui copiis nostris resistere possit. Coniunxerunt sese, ut fama fert, trecenti equites, sed a Duglasio³ omnes circumventi, caesi et capti sunt. Torstensonii Excellentia nunc Rensburgi commoratur et militem in Fiuniam transmittere parat. Holsatiae dux exhibitis 130 millibus imperialibus sua a populatione liberavit.⁴ Prope Hamburgum iuxta Albim castellum a nostris erigitur, ut referentibus plerisque a fuga incolae secludantur. Gluckstadium aquis circumseptum nondum est tentatum.⁵

De exercitu nostro terrestri et maritimo nihil certi ex Suedia habere possumus,⁶ quamvis multi velint Gustavi Hornii Excellentiam res prosperas in Sconia gerere, triginta naves in Zelandiam militem portare ad occupandum Cimbricum fretum,⁷ ubi non nostrae tantum, sed et Batavicae naves a rege Haffniae degente detineri dicuntur.

Köningsmarchius ex Hildeshemensi ditione in Bremensem episcopatum cogitat,⁸ equite et pedite satis nunc firmus. Caesareani Zittovii obsidionem reliquisse nuntiantur⁹ et in hiberna concessisse. Quid de hisce Galliarum rex et Foederati Proceres sentiant, multi dubitant.¹⁰ Nisi autem cito opprimi possit rex Daniae, verendum est magnum in illis oris bellum, quod optatam pacem non parum impediat.

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 15 (1644, 2). Eigenh. oorspr. Beantw. d. no. 6682.

2 Het leger van de Zweedse opperbevelhebber Lennart Torstensson was niet ver van Kolding op enige tegenstand gestoten. De aanval van de Deense ruiters van kolonel Frederik von Buchwald werd echter afgeslagen (Fridericia, Danmarks ydre politiske historie II, p. 369).

3 De Schot Robert Douglas (Duglas) (1611-1662), generaal-majoor in Zweedse dienst (SBL XI, p. 372-378), maakte voor zijn opperbevelhebber de weg vrij voor de oversteek over de Kleine Belt naar het eiland Funen.

4 Het neutraliteitsverdrag dat Friedrich III, hertog van Sleeswijk-Holstein-Gottorp, met de Zweden had gesloten. De hertog kocht het oorlogsgeweld met 100000 rijksdaalders af.

5 De Denen hadden het land rondom Krempe en Glückstadt onder het water van de Elbe gezet (Acta pacis Westphalicae; Die kaiserlichen Korrespondenzen I, p. 223).

6 In Jönköping zou de Zweedse veldmaarschalk Gustav Karlsson Horn het commando op zich nemen over het leger dat de Deense gewesten Halland, Skåne (Schonen) en Blekinge moest binnenvallen.

7 De Sont.

8 Het Zweedse expeditieleger van generaal-majoor Hans Christoph, graaf van Königsmarck, had in december 1643 het bevel daartoe ontvangen. Op 27 januari stonden de Zweden reeds in het bisdom Verden (Lorenz, Das Erzstift Bremen, p. 44-45).

9 De keizerlijke hoofdmacht van Matthias, graaf Gallas († 1647), dwong het in Zittau achtergebleven Zweedse garnizoen tot overgave (2 januari 1644) (Doc. Boh. VII, p. 62 nos. 126-127).

10 In een brief van 13 februari 1644 aan de Franse gevolmachtigde Claude de Mesmes, graaf van Avaux, schreef kardinaal Jules Mazarin: ‘Je vous diray cependant que je suis estonné que MM. les ministres de Suède ne nous ayent donné quelque part de la fin et du sujet de leurs armes contre le roy de Danemarck’ (Lettres Mazarin I, p. 584-586).

[p. 50]

Quod clementer avertat Deus, et illustrissimam Excellentiam vestram diu incolumem servet florentemque, illustrissime et excellentissime domine,

illustrissimae Excellentiae vestrae obsequiosus servitor,
H. Appelboom.

Amstelodami, 18 Ianuarii 1644.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 29 de Jan.