Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

6359. 1643 augustus 10. Van H. Appelboom.¹

Illustrissime et excellentissime domine legate, domine et patrone magne,

Optatissimas literas Excellentiae vestrae 25 Iulii datas recte accepi. Hic Status Generales expendunt, annon circa Gronsfeldam neutralitas rupta sit.² Princeps adhuc circa Essenedam detinet. In Mastrictiensi districtu a Cantelmo 3 Statuum turmae caesae sunt, dum Jassum occupatum antea ab obsidione liberarent.³

Danus adhuc continuat iniurias inferre illis qui Holmiam et Gedanum vela dirigunt.⁴ Caeterum Sueda iam et foris felicissima et domi satis fortis est. Multum enim militem in Danicis finibus tenet, nec Germanicas copias hoc anno supplet. Hornii⁵ et Erici Caroli

1 Hs. München, Bayerische Staatsbibl., coll. Camer., Clm 10354, f. 116r-117v. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 6337, beantw. d. no. 6382.

2 De Hessen hadden het kasteel Gronsveld bij Eijsden begin juli veroverd. Hun aanwezigheid lokte zo'n daadkrachtig verzet van soldaten en boeren in het Luikse uit dat een blijvende bezetting niet mogelijk bleek. Deze ontwikkeling in de directe nabijheid van het Staatse bolwerk Maastricht was voor de Staten-Generaal een reden om de Luikse kwestie op de agenda te zetten (L. van Tongerloo, in Hess. Jb. Landesgesch. 14 (1964), p. 253-254, en J. Daris, Histoire du diocèse et de la principauté de Liége I, p. 223-225).

3 De manschappen van de Spaanse onderbevelhebber Andrea Cantelmo waren van Eindhoven naar het zuiden getrokken. Bij Jauche (Jassum) overvielen zij een legereenheid van Staatse soldaten die bezig was het land van Namen onder contributie te brengen (Briefw. C. Huygens III, p. 420-421, en Courante 1643, no. 32, dd. 8 augustus 1643).

4 De Zweden begonnen steeds meer hinder te ondervinden van de belemmeringen die koning Christiaan IV van Denemarken het scheepvaartverkeer van en naar Pommeren had opgelegd.

5 Veldmaarschalk Gustav Karlsson Horn en Sigrid Bielke waren op 9/19 juli 1643 te Stockholm in het huwelijk getreden; zie no. 6124.

[p. 462]

Oxenstierna[e]⁶ nuptiae iam celebratae sunt, quas etiam regina clementissima invisit, quae in Svartsio, arce propinqua,⁷ venationibus indulserat. Halberstadium a Koningsmarchio stratagemate est occupatum.⁸ Illustrissimus legatus Oxenstierna in Marchionatu Veteri haerebit et Salvius Hamburgi, dum adhuc se non movent Dani.⁹

Vale, illustrissime et excellentissime domine, et mihi semper fave, qui dum spiro, ero,

illustrissimae Excellentiae vestrae addictissimus servitor,
Haraldus Appelboom.

6 Kolonel Erik Karlsson Oxenstierna († 1662) uit de familie van de vrijheren van Lindö, werd door zijn huwelijk met Margaretha Bielke de zwager van de veldmaarschalk (BLS X p. 263-264; Oxenst. Skrifter 2. afd., VIII, p. 187).

7 Svartsjö, koninklijk buitenverblijf op een van de eilanden van het Mälarmeer.

8 Halberstadt was eind juli met een list overmeesterd door de Zweedse generaal-majoor Hans Christoph, graaf van Königsmarck (Doc. Boh. VII, p. 32 no. 31).

9 Terwijl Johan Oxenstierna zich in de omgeving van Gardelegen ophield, wachtte de andere Zweedse gevolmachtigde ter vredesconferentie, Johan Adler Salvius, in Hamburg op bericht over het vertrek van de Deense delegatie naar Osnabrück (Acta pacis Westphalicae; Die Schwedischen Korrespondenzen I, p. XXVIII-XXIX).

Amstelodami, 10 Augusti 1643.

Adres: Sacrae regiae Maiestatis Sueciae apud christianissimum Galliarum regem legato ordinario, illustrissimo domino Hugoni Grotio, domino meo observando.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 17 Aug.

En in dorso: 10 Aug. 1643 Appelboom.