Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

6202. 1643 mei 4. Van W. de Groot.¹

Frater optime,

Infinitas tibi habeo gratias pro iis quae non modio, neque trimodio, verum ut ille ait toto horreo² de valetudine regis eiusque ad mortem praeparatione admetiris. Recte ais eum et re et nomine esse christianissimum, nam profecto Christi se discipulum profitetur qui veniam et petere et dare velit. Magnum est quod aula eiectos in regnum recepit, maius quod etiam ad se admisit, maximum quod et fratri eam quam antea sibi optavit uxorem habere permisit et ad se venienti viaticum misit.³ Interim cogitatu dignum est an rex, dum animae suae bene consulit, de regno et posteritate bene mereatur per admissionem eorum qui antea sibi non bene volentes, nunc etiam tractu temporis et aliorum artibus totam regis reverentiam exuisse videri possunt.

De tuis rebus cogitare non desino. De Vossio⁴ spero me brevi aliquid intellecturum. Nondum certe reperire potui hominem qui ad indices in Anthologiam, quos indicas, conficiendos idoneus sit.⁵ Blavius et in tuo et in aliorum negotio plus aequo tardior est, et iam fratre unico orbatus⁶ et aliis curis implicitus typographica vix curat. Apud Lugdunenses parum fidei, nihil sane mihi fiduciae.

Tua in Vetus Testamentum cum tempus feret expectabimus⁷. Interea hoc scias velim, concionatores publicos publice hic vulgare dignitatem cardinalitiam a te ambiri, petitam a pontifice matrimonii dispensationem et si(milia), quae incredibilia aliis essent, nisi ipsi su(a au)ctoritate ea credibilia facerent.⁸ Illud dolet quod et dominus Salmasius⁹ in partem venit, quem et ipsum galerum expectasse et si supervixisset Riceliacus accepturum fuisse confidenter asserunt.

Ex Anglia nihildum boni intelligimus, aversis quippe a concordia et regis et plebis

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 24, 356. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 6184, beantw. d. no. 6216.

2 Plautus, Men. 15.

3 Koning Lodewijk XIII († 14 mei 1643) vergaf zijn tegenstanders hun zonden. In het aangezicht van de dood gaf hij zelfs zijn zegen aan het door hem nimmer erkende huwelijk van zijn broer Gaston met Margaretha van Lotharingen.

4 De Amsterdamse hoogleraar Gerardus Joannes Vossius mengde zich niet in Grotius' pennestrijd met de Haagse hofpredikant André Rivet.

5 Al geruime tijd werd gezocht naar een geschikte kandidaat voor het persklaar maken van Grotius' Anthologia Graeca (BG no. 534) en poemata.

6 In maart 1642 had de Amsterdamse uitgever dr. Joan Blaeu zijn broer en vennoot Cornelis verloren (Fontaine Verwey, in Quaerendo 11(1981), p. 5-23).

7 Tomus I van de Annotata ad Vetus Testamentum (BG no. 1137) lag bij de Parijse uitgever Sébastien Cramoisy gereed voor de binder.

8 Met dit nieuwtje kwam ook de Haagse hofpredikant André Rivet: ‘il court ici un bruit que Mons. Grotius travaille a persuader sa femme de se mettre en un convent, sous promesse qu'il a, d'un chapeau de cardinal, ce que j'ay peine a croire, quoy qu'on ait veu arriver de plus estranges choses’ (Bots-Leroy, Corresp. Rivet-Sarrau I, p. 458).

9 De Leidse hoogleraar van Bourgondische origine, Claude Saumaise, had de hoop op een eervolle aanstelling (een bonnet uit Rome?) in zijn oude vaderland opgegeven (Leroy, Dernier Voyage, p. 94-103).

[p. 249]

animis.¹⁰ Danum egregiam habere classem satis constat, sed quibus eam usibus destinaverit in incerto est.¹¹ Vix videtur qui medium se gerere vult tantis indigere n(av)ibus. Hollandi nostri in procurando aerario sunt occupati. Zelandi et ipsi hic sunt, ut tandem quaestiones quae Senatum tangunt sopiantur. Creduntur et aliquid contra nimiam Foederatorum potentiam molituri.¹² Princeps copias sub finem huius mensis coacturus creditur.

Vale, frater optime, cum uxore et liberis, et nos amare perge,

tibi obsequentissimus frater,
Guilielmus Grotius.

10 De wapenstilstand in Engeland liep de eerste week van mei af.

11 De intenties van koning Christiaan IV van Denemarken werden spoedig duidelijk. In de Gazette 1643, no. 54, dd. 2 mei 1643, maakte de correspondent in Hamburg melding van de bouw van een Deens fort in de Elbe.

12 De Hollandse en Zeeuwse gedelegeerden zochten naar een compromis in de zaak van de benoemingen in de Hoge Raad en het Hof van Holland. Aan de orde kwam ook de praktische uitwerking van het voorstel om de gedeputeerden ter generaliteit van beperktere instructies te voorzien.

Raptim. Hagae, IV Maii 1643.

Adres: A monsieur/monsieur Grotius, ambassadeur de la reine et couronne de Suede, à Paris. 14 s.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 13 Maii.

En in dorso: 4 Maii 1643 W. de Groot.