Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

6091. 1643 februari 16. Van H. Appelboom.¹

Illustrissime et excellentissime domine legate, domine observandissime,

Immemor forte videri possem devotionis meae, qui iam nulla literarum testificatione ostendi quanti semper fecerim Excellentiae vestrae summam in me benevolentiam.² Verum securus obsequii mei et affectus Excellentiae vestrae facilem mihi excusationem spero.

Irreligiosum semper existimavi, nisi aliqua urgeret necessitas, reg(um) intervenire negotiis eaque intempestivo alloquio interpellare. Nunc vero a Maiestate iussus in hac urbe publico nomine, sed sine titulo, patriae opellam meam et servitia dicare, indecorum esse putavi ab aliis id potius Excellentiam vestram cognoscere quam a me, qui iam pridem tanto nomini humanitate incredibili sum devinctus. Qui itaque potui hoc internuntio animi grati indicium intermittere sponsorem perpetuae observantiae? Cuius si Excellentia vestra in his ons periculum facere volet, nihil eorum negligam quae mihi occasionem eius comprobandae dare poterunt.

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 15 (1643, 1). Eigenh. oorspr. Beantw. d. no. 6112. Harald Appelboom (Appelbom) (1612-1674), geboren op Söderby (Fellingsbro), kwam in 1631 naar de Republiek om aan de Franeker academie letteren te studeren. In 1637 trok hij met een aanbevelingsbrief van de Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna naar Frankrijk (vgl. no. 3094 (dl. VIII) en nos. 3956 en 3963 (dl. X)). In het voorjaar van 1639 keerde hij naar de Republiek terug waar hij onder de hoede van Gerardus Joannes Vossius zich ging toeleggen op een loopbaan in de diplomatieke dienst. Op 1 oktober 1642 kreeg hij van de Zweedse rijksraden toestemming om op te treden als hun correspondent te Amsterdam (SBL II, p. 90-92; Schutte, Repertorium II, p. 492-494, en Hist. de l'adm. des affaires étrangères de Suède, p. 79-80).

2 In zijn laatste brief, dd. 2 juli 1640 (no. 4716 (dl. XI)), maakte Harald Appelboom gewag van het bezoek van Maria van Reigersberch aan Amsterdam.

[p. 96]

Nunc illud solum praesto, ut significem quo pacto, postquam in oculis etiam Arctoi orbis esse coeperunt Excellentiae vestrae de religione libri proximis hisce annis editi,³ pauci bene, maxima pars male de illis et scriptore eorum sentire ac loqui coeperint. Ac sic fere fertur Excellentiam vestram in pontificiorum iam partes transisse.⁴ Ego vero cum tantorum arbitrium mysteriorum longe a tenuitate mea abesse ipse mihi conscius essem et optime semper de Excellentia vestra et loquerer et sentirem, commodum in has oras ad nunquam satis laudatum meum redii Vossium, qui longo mihi sermone ostendit quam omnia agas amore ecclesiae, quam ex animo doleas ita misere scindi. Equidem mei muneris putavi, ut meliores tanti viri super hac re sensus ad regni cancellarium magnique nominis theologos nostros perscriberem.

Deus, illustrissime et excellentissime domine, servet Excellentiam vestram orbi christiano, musarum sacris, patriae nostrae diu salvam atque incolumem,

illustrissimae Excellentiae vestrae amore et obsequio promptissimus,
Haraldus Appelboom.

3 De kritiek richtte zich vooral op de Appendix de Antichristo, Amsterdam 1641 (BG nos. 1128-1129), de Via ad pacem ecclesiasticam, Parijs-Amsterdam 1642 (BG nos. 1166 en 1167) en het Votum pro pace ecclesiastica, Parijs-Amsterdam 1642 (BG nos. 1183 en 1184).

4 Deze opmerking maakte Appelboom wellicht naar aanleiding van een aankondiging die de lutheraan Johann Seyffart in het nawoord van zijn in 1642 verschenen geschrift Hugo Grotius papista sive Epistolica deductio had doen plaatsen: ‘den brieff is gesonden aen den heer Christophorus Henger, factoor der duytsche kercke tot Stockholm, met 25 gedruckte exemplaren, die oock op andere plaetsen gesonden zijn, dat men in Sweeden gewaer wort, hoe dat Grotius met de coninglijcke privilegien speelt, ende eenen politischen paep ageren’. Zie voor de uitgaven van dit lasterlijke geschrift, BsG nos. 314 en 315, en Rogge, Bibliotheek der remonstrantsche geschriften, stuk I, afdeeling II, p. 94.

Amstelodami, 16 Februarii 1643.

Bovenaan de brief schreef Grotius: [Rec.] 27 Febr. 1643.