Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

6010. 1642 december 21. Van S. Sorbiere.¹

Illustrissime domine,

Non potui reverendi viri domini Riveti precibus negare epistolium,² quod videbis annexum responsioni ad Votum tuum, in domini Milleterii amarum mehercule scriptum, quo Prodromum Rivetianum exceperat.³ Non ignoras quam sim obnoxius viro illi optimo, cuius benignitate nactus sum extra patriam rebusque afflictissimis optatum diu tranquillitatis portum.⁴ Nullum tamen με ἔπος ϕύγεν ἕϱϰος ὀδόντων⁵ quod praeter mentem meam sit, aut quod mihi a recta ratione alienum videatur. Nam licet pacem ecclesiasticam, qualem voluit promovere admiranda tua sapientia, percupiam, non potui probare tenebras domini Milleterii, nec acerbitatem styli

1 Copie Parijs, Bibl. Nat., fonds latin 10352, f. 45^v.

2 Samuel Sorbière, een voormalig protégé van Grotius (vgl. no. 5671), had ter plaatsing in Rivets Apologeticus pro suo de verae et sincerae pacis ecclesiae proposito, contra Hugonis Grotii Votum, Leiden 1643 (maar reeds vóór Kerstmis 1642 beschikbaar) een felle aanval op het werk van de Franse verzoeningstheoloog Théophile Brachet de La Milletière geschreven. Voor dit doel bediende hij zich van het pseudoniem ‘Cuthbertus Highlandius’ (Bots-Leroy, Corresp. Rivet-Sarrau I, p. 340).

3 De Rivetani prodromi, Milleterium turbuarum et calumniarum inique arcessentis, crurifragium, eiusdem serioludicra Milleterii opera, suam in pacificandis religionis controversiis fidem et constantiam tuentis, Parijs 1642, was Brachets antwoord op de Prodromus die André Rivet in zijn Examen animadversionum Hugonis Grotii (BG no. 1180) had laten verschijnen.

4 Aan de Haagse hofpredikant André Rivet had Samuel Sorbière de aanstelling tot gouverneur in de familie van Friedrich I Magnus, Wild- und Rheingraf in Neuviller, hoofdofficier in Staatse dienst, te danken.

5 Homerus, Ilias 4, 350.

[p. 581]

et rei familiaris sustinendae scopum. Si post primum et alterum scriptum siluisset, multo pluris virum fecissem, sed tot edita volumina indubitatam faciunt mercede conductam manum atque ita praeclari facinoris suscepti gloriam deseruit.⁶ Haec autem nolui te celare, quem - Deum testor ϰαϱδιογνώστην - instar numinis alicuius veneror, ut constet tibi propositi mei ratio atque ita aequi bonique consulas oris mei infirmitatem, qua sola sum obsecutus domino Riveto, nullo vero ductus odio in dominum Milleterium aut maledicendi studio, quod a moribus meis est alienissimum. Quare te vehementer rogatum velim ne cum ullo communices epistolas istas neque superiores aut quidquid narravi de scriptiuncula mea, quam si vacat leges et una litura si displiceat tota expunges.

Vale, illustrissime domine, et perge favere tuo addictissimo humillimoque clienti.

Hagae Comitis, 21 Decembris 1642.

6 De tekst geeft: ‘desservat’.