Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

5885. [1642 september 19]. Aan W. de Groot.¹

Mi frater,

Uxorem et filiam etiamnum exspecto. Puto hic futuras intra triduum. Et bene erit, si rusticatio filiae profuerit.² De Sorberio non puto rem bene successuram. Consulendus erit

1 Gedrukt Epist., p. 941 App. no. 618, waar een datering ontbreekt. In de reeks van wekelijkse correspondentie past de datum ‘19 Septembris’. Antw. op no. 5876, beantw. d. no. 5901.

2 De terugkeer van vrouw en dochter Cornelia uit hun vakantieplaats Corbeil-Cerf bij Beauvais was tegen de 22^ste september te verwachten.

[p. 431]

Vossius, an quem norit Amstelodami. Alioqui huc remittendum exemplar. Multi enim hic se ad indices faciendos offerunt.³

Cinqmarcius et bonus noster Thuanus⁴ mensis huius die duodecimo sub vesperam vitam finivere cervicibus praecisis. Thuanus magno constantiae testimonio et multum testatus nihil se iniussu regis fecisse, quod et verum creditur. Inanem nobis spem fecerant benigni de eo regis sermones. Dux Bulionius damnatus a iudicibus, at sententia non pronuntiata. Ducitur huc et vulgatur rumor, ni Sedanum regi concedat, fore ut supplicio afficiatur. Varii hac de re sermones, sicut facile coniicere potes.

Domini Episcopii scriptum⁵ puto habebit aliquid veri. Sed videor mihi discere ex Hebr. VI, 1, 2, 3⁶ alia esse ita necessaria, ut sine eis nemo christianus esse possit, alia quae scire debeant provectiores et ii maxime qui docere populum volunt. Poenae post hanc vitam non sunt in Symbolo, neque eas credunt sociniani, forte nec remonstrantium quidam. At nonne putas magni momenti esse dogma? Tum vero de praeceptorum Christi sensu controversiae sunt. At ea recte intelligi multum refert. Quam multa iam sunt de sacramentis, de ecclesiarum regimine, in quibus vel concordiae causa certi aliquid observari debet. Alioqui compages ecclesiae, tantopere nobis commendata, retineri non potest. Et videor mihi videre, si quid eveniat domino Utenbogardo,⁷ cui longam vitam det Deus, ne exiguum quidem illud remonstrantium, quos amo, corpus diu cohaesurum.

Regis Britanniae res malo loco esse video. Sed spero ei eventurum quod olim Davidi et Ludovico Pio, Francorum regi, ut post adversa fortiter tolerata in solii sui possessionem restituatur. Video vim illam admissam in legatum Portugalliae satis leniter repressam. Sed et culpa erat apud eius domesticos.⁸ Romae melior fuit legati gentis eiusdem fortuna, ubi cum ante fores legati Gallici rixa inter Castellanos et Portugallos a Gallis adiutos intervenisset, caedes aliquot hominum facta est et Castellanus legatus Neapolim repressus.⁹

Chartas meas quod attinet privatas, gaudeo rem vobis esse cordi. Mallem autem nec praefationem additam, nec posita in fronte Galliae insignia, sed nudum titulum ‘Stucken raeckende de Heer Hugo de Groot’, quomodo scripseram. Si id corrigi nequit, pergatur ut potest.¹⁰

Perpinianum certo in manu Gallorum est. Rex gratias heri Deo egit in sede cathedrali.

Matrem mei memorem esse gaudeo. Rogo eam saluta et omnia mea ei offer. Saluta et tuam coniugem et liberos,

tibi obligatissimus frater,
H. Grotius.

3 Voor het persklaar maken van Grotius' Anthologia Graeca (BG no. 534) werd een geschikte jongeman gezocht. In eerste instantie was aan de Fransman Samuel Sorbière gedacht, maar sinds kort had deze in de Republiek aantrekkelijker werk gevonden.

4 Deze berichten komen ook voor in Grotius' nieuwsbrieven van 19 september.

5 Het onlangs te Rotterdam verschenen geschrift Tien Hoorn-vragen der papisten ... Episcopio ... toegezonden om van syn E. beantwoordt te worden en aldus den XIV Nov. 1641 beantwoort.

6 Hebreeën 6:1-3: Quapropter intermittentes inchoationis Christi sermonem, ad perfectiora feramur... .

7 De remonstrantse theoloog Johannes Wtenbogaert zou op 4 september 1644, 88 jaar oud, komen te overlijden.

8 Het Hof van Holland zocht nog steeds naar de aanstichters van de volksoploop voor het inmiddels afgebrande huis van de Portugese ambassadeur Francisco de Andrade Leitão in de Korte Houtstraat te Den Haag.

9 In Rome was Dom Miguel van Portugal, bisschop van Lamego, op 20 augustus ontsnapt aan een door de Spaanse ambassadeur opgezette hinderlaag (Mémoires de Fontenay-Mareuil II, p. 281-296; Gazette 1642, no. 119, ‘extraordinaire’, dd. 16 september 1642).

10 Het wapen werd door de drukker niet verwijderd van de titelpagina van de Autentycque stucken, raeckende de saecke van den heer Hugo de Groot ... (BG no. 889).

Sedanum accipiet a rege praesidium et sic dux Bulionius liberabitur. Dux Parmensis a Venetis et pecunia et milite adiutus in terras papales ingressus est. Ni papa remittat de rigore, omnes contra eum Italiae principes fedus facient.

[p. 432]

A Rhotomago nihil dum librorum accepi.¹¹ Illud de insignibus Gallicis multis de causis mihi displicet. Omnino mutandum erit vel cum damno. Nam si qua insignia ponenda essent, potius essent Suedica. Ego vero hac in re nec Suedis nec Galliae servio, sed Christo, ita tamen ut nec Suediam nec Galliam laedam.

11 Willem de Groot had in augustus de verzending van een boekenpakket toevertrouwd aan de in Rouaan woonachtige weduwe ‘Schocfe(v)riana’; vgl. no. 5834.