Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

5855. 1642 augustus 25. Van S. Sorbiere.¹

Illustrissime domine,

Ea sunt beneficia, quae magnifice et, quod non minoris facio, amice in me contulisti, ut non solum menti meae grata recordatione obversari debeant, sed omnino postulent ut iugiter auctori benedicam eiusque nomen cultu quodam humano maiori venerer, quae quidem et in hanc diem praestiti et in posterum, donec spiritus hos reget artus, religiose praestabo. Cur autem prius ad Dominationem tuam non scripserim, cum iam quintus mensis agatur, ex quo Lutetiam discessi,² factum est quia expectabam quem tandem exitum res meae habiturae essent, ut circa illas paucula narrarem.

Nam oblatus mihi fuerat commodum appellenti a domino R[iveto] locus non spernendus apud dominum Rhingravium, sed ad kalendas Augusti dilata erat admotio mea;³ quare pendebam animi metuens mihi a malevolis Parisiensibus, donec praeter spem meam portum subii, in quo si quid tranquillitatis experior, referendum est summae humanitati domini Sarravii, qui ultro bis scripsit mea causa ad dominum R[ivetum],⁴ quem mirareris ea non reddidisse mihi aversum, quae patres Charentonianos nimis absterruerant. At est vir bonus, qui moderationi

1 Copie Parijs, Bibl. Nat., fonds latin 10352, f. 45.

2 De jonge Franse protestant Samuel Sorbière had in het afgelopen jaar het misnoegen opgewekt van de predikanten van Charenton. In april was hij bij Grotius gekomen met het verzoek om hem aan te bevelen bij enkele bekenden in de Republiek. Aan dit verzoek werd voldaan; vgl. no. 5671.

3 Aangekomen in de Republiek zocht Sorbière een nieuw bestaan. Op aanbeveling van de Haagse hofpredikant André Rivet werd hij in juli uitgenodigd om toezicht te houden op de studies van de kinderen van Friedrich I Magnus, Wild- und Rheingraf in Neuviller, hoofdofficier in Staatse dienst.

4 Claude Sarrau bepleitte zijn zaak in brieven van 11 april, 17 mei, 2 augustus, 9 augustus en 22 augustus 1642 (Bots-Leroy, Corresp. Rivet-Sarrau I, p. 112, 145, 209, 213 en 224; enkele markante uitspraken van Rivet over zijn landgenoot zijn aan te treffen op p. 135, 206 en 217).

[p. 395]

omnino studeret, quam sapientiae partem potiorem videt, nisi τὸ πϱὸς τὰ ἄλϕιτα,⁵ et famae scriptis in pontificios partae consideratione atque habitu concionatorio tot annis confirmato tanquam lacinia in ipso limine retineretur; praeterea non est cuiuslibet hominis bonum totius generis humani velle procurare et annis a nostris oculos ad saecula prisca retorquere. In paucos cadit, quos aequus amavit, heroica virtus, qua opus est ad tanta molimina. Non est vulgaris animae supra vulgum sapere. Rustici ultra pagi sui horizontem loca omnia deserta et inhospita imaginantur. Sunt pariter qui putant nihil esse sani solidique extra societatem illam in qua vivunt. Ego si hac in re praeter vulgum quid rectius sentio, tuo fateor me consecutum beneficio, cuius sapientiam contemplari licuit coram et in recessu, cum pars tantum eminus appareat in scriptis, nec abunde pateat nisi vividioribus ingeniis doctioribusque.

De indice anthologico verba fecit Blavius;⁶ operam meam obtuli clarissimo domino fratri tuo. Si quid aliud imperes, tuus est explorare labor, mihi iussa capessere et alacriter exequi. Vale.

Rothomagi sub prelo versatur scriptum domini R[iveti] in dominum Mil[leterium];⁷ apud Janssonium vero excuduntur crassa duo volumina Borboritae,⁸ in quibus multa legentur in eundem amara et virulenta.

Hagae Comitis, XXV Augusti 1642.

5 Vgl. Aristophanes, Nubes 176 en 648.

6 Grotius, Vossius en Willem de Groot hadden gehoopt dat Sorbière van de Amsterdamse uitgever Blaeu opdracht zou krijgen om de uitgave van de Anthologia Graeca (BG no. 534) voor te bereiden. Van deze plannen kwam uiteindelijk niets terecht.

7 Het betreft de Response à trois lettres du sieur de La Milletière sur ses moyens de réunion en la religion par André Rivet ..., Quévilly (= Rouaan) 1642 (Bots-Leroy, Corresp. Rivet-Sarrau I, p. 218).

8 De Concordia discors et Antichristus revelatus van Samuel Desmarets (Maresius) werd in november door de Amsterdamse drukker Janssonius in omloop gebracht.

Bovenaan de brief staat: Hugoni Grotio Samuel Sorberius. Lutetiam.