Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

[p. 80]

5595. [1642] februari 8. Aan A. Oxenstierna.¹

Excellentissime et illustrissime domine,

Rex a Fonte Bellaqueo² profectus est Molinum, ubi eum accedent legati ab Argentorato et Colmaria cum magnis querelis. Inde iturus est Lugdunum, quo cum venerit, discemus in quas inde partes sit iturus. Nam nunc quidem in diversa loca praemissi metatores omnia in incerto tenent.

Maximum fuit cardinalis gaudium ob felix proelium Guebriani. Sed sollicitum eum habent colloquia Goslariae durantia et rumor de Suedorum ad pacem propensione. Bavaricos milites intelligimus properare, ut se Hazfeldio iungant et electori Coloniensi laboranti succurrant. Hibernicus motus multos hic habet fautores. Et quae hic eduntur ea de re,³ longum ibi bellum praesagiunt. Pecuniam habere dicuntur Hyberni, sed ex Gallia an ex Hispania non satis liquet.

Batavi, qui Ulyssippone fuerant, de vita periclitati sunt, postquam eo fama venerat de capta a Batavis urbe in Angola. In Brasilia etiam revixit bellum inter Portugallos et Batavos. Ita qui ex mutato rege magna sibi externa auxilia et inde ingentes per Hispaniam victorias, in locis autem transmarinis tutam possessionen promiserant, longe a spe sua deiecti gemino implicantur bello, neque mirum est si rebus contra votum cadentibus mutantur animi.⁴ Tum vero militi et stipendium et boni duces desunt.

In Anglia episcopi testationem interposuere, si quid suis sententiis non auditis in parlamento fiat, id ut contra leges publicas factum irritum fore.⁵ Rex Britanniae idem sentit. Ita inter se discordibus non vacabit curare de re Palatina.

Quandoquidem vero dies appetit quo colloquia de pace inchoari debeant, Deum precor ut ea res bene christiano nomini, bene imperio Suedico vertat simulque, excellentissime et illustrissime domine, ut tua Sublimitas in prospera valetudine prosperis utatur consiliis,

Sublimitatis tuae devotissimus cultor,
H. Grotius.

1 Tekst naar copieboek Dresden, Sächs. Landesbibl., C 61, 230; gedrukt in Oxenst. Skrifter 2. afd., IV, p. 541 no. 581. Afschrift ook in copieboek Leipzig, UB, ms. 2633, f. 435. Beide copieën geven ten onrechte het jaar 1645; uit de inhoud van de brief blijkt dat deze in 1642 moet zijn geschreven.

2 Onderstaande berichten komen ook voor in Grotius' nieuwsbrief aan Nicolaes van Reigersberch dd. 8 februari 1642 (no. 5594).

3 De Gazette 1642, no. 16, kwam op 6 februari uit met een ‘extraordinaire’ waarin opgenomen een ‘Extrait d'une lettre escrite de Dublin le dixseptiesme janvier 1642’. Een kleine week later, op 12 februari, volgde een ‘extraordinaire’ met de vertaling van The generall remonstrance or declaration of the catholikes of Ireland, dd. 23 oktober 1641: ‘Le manifeste et articles des catholiques confédérez dans l'Irlande, présentez au Roy de la Grand' Bretagne’; zie Gazette 1642, no. 19, p. 118-125.

4 In Brazilië en Angola hielden de Portugezen noch de Hollanders rekening met het op 12 juni 1641 totstandgekomen verdrag tussen de twee landen.

5 Sinds begin januari was het voor de bisschoppen niet langer mogelijk zitting te hebben in het Parlement.

Lutetiae, XXIX Ianuarii/VIII Februarii MDCXLV [sic].

Moneor etiam a principibus viris optare cardinalem ut se videam; quod fieri puto, non quia quicquam per me scire possit eorum quae scire vult, sed quod, cum nulli hic sint legati Angli,⁶ per me nunc velit introduci exemplum, quod deinde alii sequantur. Ego et in hac re et in similibus oro, ut mandatis instruar, ne quid ignarus peccem. Mihi in istis nihil aut seritur

6 In Engeland was nog niet beslist wie de opvolger zou moeten worden van de inmiddels tot gouverneur van Ierland bevorderde ambassadeur Robert Sidney, graaf van Leicester; vgl. no. 5578 n. 18.

[p. 81]

aut metitur. Creditur marchio Badensis⁷ ius suum in Brisgoiam cessisse regi. Argilleria in Ruscinonensi tractu manet obsessa a Gallis. Hispanis male cessit tentamentum in Bubium, locum agri Montisferratensis. Tropaeae in regno Neapolitano seditio fuit. Dicitur domina Sabauda ventura ad regem Lugdunum. Principes autem Sabaudi accepisse ab Hispano LXXX millia florenorum. Equitatus, qui Hohentvilae subventum iverat, cum aliquo pedite bellare coepit in comitatu Burgundiae. Lugduni duo millia mulorum in usus regis retinentur. Tulit secum rex sceptrum et coronam ad inaugurationem aliquam, forte in Catalania faciendam. Duo millia militum ad Guebrianum mittuntur. Bona Guisii ducis matri data. Scriba archiepiscopi Burdegalensis coniectus in carcerem dicitur. Melos mandata habere novem millia militum mittendi in Hispaniam.

7 Friedrich V (1594-1659), markgraaf van Baden-Durlach, een van de trouwste bondgenoten van Zweden en Frankrijk in het Zuidduitse gebied, kon na het verlies van bijna al zijn landen, nog slechts in naam rechten op enkele territoria in de Breisgau laten gelden (ADB VII, p. 457-460).

Bovenaan de brief in de copie te Leipzig: Argumentum. Regis iter. Gaudium Mazarini [sic] de Guebriani victoria. Suspicio de Suedis. De Bavaris. Motus Hibernicus. Bellum Batavos inter et Portugallos. Iudicium de his. Anglica. Votum pro pace. Petit ut de rebus cum Mazarino [sic] agendis mittantur mandata. De Badensi. Argilleria a Gallis obsessa. Tentatum ab Hispanis Bubium. Seditio Tropaeae. De Sabaudis. De Hohentwilanis. Varia Gallica.