Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

5584. 1642 februari 1. Aan N. van Reigersberch.¹

Mijnheer,

Den coning is van hier vertrocken nae Fontainebleau om den vijfendetwintichste te zijn te Lions. Men zegt de coninginne in April zal volgen. Den coninck, alzoo ick nae de gewoonte

1 Hs. Amsterdam. UB, coll. RK, H 25e. Eigenh. oorspr. Niet ondertek. Tezamen met no. 5583. Copie, afkomstig uit de briefwisseling van Grotius met P. Spiring Silvercrona, aanwezig te Stockholm, RA, Extranea 25 en E 1014 (bijlage bij een brief van P. Spiring Silvercrona aan J. Oxenstierna dd. 1/11 februari 1642).

[p. 66]

van de ambassadeurs sijne Majesteit geluckwenschte op de reize, toonde een groote hoope van het succes van deze reize ende zeide 't oorlogh te willen brengen diep in 't gebiet van Spaignie. Diergelijcke propoosten heeft zijne Majesteit gehouden aen de heeren van het parlement aen haer gezonden, ende zijn de preparaten overal niet clein. Waer het heengaet onzeecker, ende den coning voet de twijffeling, hebbende eenige groote heeren assignatie gegeven om hem te vinden te Carcassone, andere te Avignon. De Catelans hoopen den coning zal comen naebij haer, ende alrede heeft den mareschal de Breszé,² eenige hulp ontfangen hebbende uit Languedoc, hervattet, zoo men ons zegt, het belegh van Argillers om Perpignan te benauwen, waeraen de Fransche zaecken zoo in 't Roussillon als in Catelagne veel dependeren. Andere meenen de principale desseings zijn op Italië, waertoe apparentie geeft dat den vice-roi van Naples³ op 't verzoeck van den cardinael van Savoie⁴ zesduizent ducaten heeft gezonden nae Nizza ende twee schepen met amunitie, zes met coren; daerenboven tot verstercking van Finael, voor welcke plaetze de Spaenschen in becommering zijn zedert Monaco Fransch is, achthondert man, waerbij comt dat den coning een groot magazijn van vivres ende zaecken tot het oorlogh nodigh maect te Pinerol. Andere gaen verder ende hoopen dat het Milanees zal werden geattaqueert, alwaer buiten twijffel zijn veele malcontentementen, die onlancx haer geopenbaert hebben te Cremona, alwaer eenige soldaten bij de burgerie zijnde omgebracht de seditie niet en heeft gestilt connen werden anders als met weghnemen van het garnisoen. Oock werdt in Italië geremarqueert dat de Spaignaerden vrezen voor eenige naerder correspondentie tusschen den paus ende Vrancrijck. De lichtinge zoo van den paus als van Vrancrijck gaen voort in Switzerlant.

D'heeren Erlach ende Ossenville⁵ zijn ingetreden binnen Hohentwiel ende slechten de wercken bij de keizerschen begonnen, alzoo Sparre vandaer is getrocken ende in de aftocht heeft verloren twee mortieren, vier stucken geschuts, twee carren met amunitie. Dat gaet zeer wel, ende in het stuck van den marescal Horn⁶ heeft den coning alle noodige ordre gegeven, den hertogh van Beieren zich verclaert tevrede te zijn ende Snolsky, secretaris van mijnheer den marescal, in Duitschlant teweege gebracht al dat tot de wisseling is van noode.

Den coninck toont niet buiten gevoelen te zijn over de verachting van zijne zuster ende haeren man, den coninck in Engelant, waervan men in corts wel eenige effecten zoude connen zien. Hertogh Carel⁷ is te Worms. Men zegt ons dat het renfort, 'twelck gecomen is aen den marescal de Breszé, beloopt tot duizentvijfhondert mannen te voet, sevenhondert te paerd. Die van 't garnisoen van La Bassee loopen zeer sterck in de quartieren nae Rijssel ende hebben

2 Urbain de Maillé (ca. 1597-1650), markies van Brezé, maarschalk van Frankrijk, tussen oktober 1641 en mei 1642 Frans onderkoning in Catalonië (Sanabre, La acción de Francia en Cataluña, p, 191-204).

3 Ramiro Nuñez de Guzmán, hertog van Medina de Las Torres, onderkoning van Napels, 1636-1644.

4 De Spanjaarden steunden kardinaal Maurizio van Savoye om te voorkomen dat ook de strategisch belangrijke haven van Nice voor hen verloren zou gaan.

5 Johann Ludwig von Erlach en Paul Le Prévost, baron van Oysonville, gouverneurs van Breisach, waren in januari naar Hohentwiel gesneld om de vesting te ontzetten van een belegering door keizerlijke troepen onder commando van Ernst Georg, graaf Sparr.

6 De Zweedse veldmaarschalk Gustav Karlsson Horn, sinds 1634 in Beierse krijgsgevangenschap verkerend, stond op het punt uitgewisseld te worden tegen de Beierse generaal Johan van Werth. Gedurende de onderhandelingen tussen de betrokken partijen maakte Horn gebruik van de diensten van zijn secretaris Georg Hansson von Snoilsky.

7 Karel IV, hertog van Lotharingen, bereidde zich voor op gewapende acties tegen Frankrijk. Onderwijl voerde hij overleg met Spanje en de keizer (Correspondance de la Cour d'Espagne, Les affaires des Pays-Bas III, p. 430 en p. 454).

[p. 67]

daer becomen het casteel van Merigniez.⁸ De dote van mademoiselle de Bourbon⁹ zal zijn tweehondertzestighduizent croonen.

1 Februarii 1642.

8 Van La Bassée (een plaats ten noorden van Lens) trokken de Fransen in oostwaartse richting naar Mérignies (dep. Nord).

9 Anne-Geneviève de Bourbon, dochter van de prins van Condé, zou op 2 juni in het huwelijk treden met Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, den 1 Feb. 1642 uyt Paris.