Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

5563. 1642 januari 18. Aan L. Camerarius.¹

Illustris domine,

Quo magis regis et cardinalis vita non utilis modo, sed propemodum necessaria est opponentibus se Austriacae magnitudini, eo magis formido iter quod in Hispaniae fines parant, de

1 Tekst naar Epist., p. 702 no. 1549. Ook afschriften in copieboek Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 3, p. 9 (met weglating van het postscriptum), in copieboek Stockholm, RA, Avskriftssaml. vol. 70, p. 317-318, in copieboek Linköping, Stifts- och Landsbiblioteket, Br. 23, 272, en voorts in copieboek Uppsala, UB, E388a, 315.

[p. 41]

quo regina aegre se regi excusavit. Nam certe si quid non dico utrique, sed alteri eorum eveniret eorum quae Deus avertat, credibile est ingentem secuturam consiliorum mutationem.

In hostilibus ad Hohentwilam non iam castris, sed castellis vix sexcenti milites mansere et apparet in proximo Gallicus equitatus, qui in arcem invecturus creditur quae sunt necessaria. Apud Helvetios interim Hispanicae pensiones deficiunt. Gallicae melius procedunt ideoque et passim dilectus pro Gallis fiunt, nisi quod Scaffenhusii ob Austriacorum vicinitatem cunctantur et pontificiis itidem cunctandi² praetextum praebent.

Via illa, qua Bavarus utitur in proponendis conditionibus super re Palatina, senilem ostendit vafritiam; neque Anglorum eo [in] loco sunt res, ut se de eiusmodi versutiis ulcisci possint.³

Intelligo cum dolore⁴ portus aliquos occupatos ab Hibernis, qui arma cepere, ut ipsi iactant, non solum pro sacrorum libertate, verum etiam ad conservanda regis iura. In parlamento Angliae atque in ipso etiam oppidano ordine multum esse dissidiorum. Illud non improbo, quod Staffordii liberis bona rex reddidit. Sed et de reprimendis Hybernis deliberationes tardius videntur procedere quam pro rei periculo. Et electori Palatino video non deesse rationes cur ductum belli, quem Scoti et Anglorum quidam ad eum deferre volunt, subterfugiat.

Torstensonius, quanquam nihil magni bello adhuc gessit, non parum tamen praestitit quod sui adventu ac fama duas obsidiones disiecit, Lunaeburgicos⁵ autem in fide retinuit. Video undique ad inferiores Rheni ripas concurrere copias,⁶ ut illorum populorum damno semet saginent. Puto tamen rem sine pugna ibi abituram.

Rex Portugalliae, ut video, sua tueri contentus nihil magni aggreditur, credo ob pecuniae angustias. In praelio navali⁷ audio fuisse ambiguum eventum et culpam nunc a Portugallis in ventos derivari. Romani pontificis circa eum regem⁸ consilia ita erunt, ut erit belli fortuna. Sunt enim Itali in rebus periculosis valde cunctabundi.

Nobilissimi filii illustris Dominationis vestrae⁹ felicem reditum tum ad alia, tum ad solatium utriusque parentis opto totique domui prosperam valetudinem et bonam pacem orbi christiano,

Ill. Dom. vestrae perpetuae observantiae debitor,
H. Grotius.

2 ‘cunctandi’ verbeterd uit ‘comitandi’; zie copie te Den Haag.

3 De vertegenwoordigers van hertog Maximiliaan I van Beieren benutten de slechte tijdingen uit Engeland om de onderhandelingen met ambassadeur Sir Thomas Roe over de kwestie van de Palts te vertragen; zie CSP Ven.1640-1642, pp. 259, 266, 270 en 273.

4 Onderstaande berichten komen ook voor in Grotius' nieuwsbrieven dd. 18 januari 1642 (nos. 5561 en 5562).

5 Te Goslar, niet ver van het hoofdkwartier van de Zweedse bevelhebber Lennart Torstensson, vonden vanaf 7 oktober 1641 onderhandelingen plaats over de overgang van de hertogen van Braunschweig-Lüneburg naar de keizerlijke partij.

6 Het Frans-Weimarse leger van Guébriant trok op 12 januari bij Wesel over de Rijn. Een dag later volgden de Hessische bondgenoten.

7 De Staatse hulpvloot voor Portugal had begin november 1641, ter hoogte van Cabo de São Vicente, zonder Portugese steun, slag moeten leveren met een sterk Spaans eskader.

8 Dom Miguel van Portugal, bisschop van Lamego, de speciale afgezant van de Portugese koning Jan IV, was in Rome om bij de paus de officiële erkenning van zijn land door de Heilige Stoel te verzoeken.

9 Joachim IV Camerarius had in 1641 een reis naar Stockholm ondernomen.

Lutetiae, 18 Ianuarii anni 1642.

Princeps Condaeus huc iam advenit,¹⁰ ut per regis absentiam praesit eius consilio. Millereius autem regem cum copiis praecedit. Mortuus est Espernonius. Et ducis Caroli milites male tractati a rusticis apud Treviros. Castellum magnum struunt hostes ad Hohentwilam. Castellum autem Argilleriae in Ruscinonensi tractu in potestatem venit Hispanorum. Galli illis in locis

10 Ook in het postscriptum is de berichtgeving nagenoeg gelijk aan die in Grotius' nieuwsbrief aan Nicolaes van Reigersberch. Nieuw is het bericht over de strijd om de Zuidrussische stad Asow; vgl. Gazette 1642, no. 7, ‘extraordinaire’, dd. 17 januari 1642.

[p. 42]

ex Languedocia equitatum exspectant aiuntque se Perpinianum vi oppugnaturos. Turca dicitur eiectus urbe Azaci; destruxisse in Hungaria Tana[s]um castellum; Budam autem et alia in eo limite implere pulvere bellico rebusque ad bellum necessariis.

Bovenaan de brief in de copie te Den Haag: Camerario.

Bovenaan de brief in de copie te Uppsala: Redd. Leidae, 15/25 Ianuarii 1642.