Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

5537. 1642 januari [4]. Aan A. Oxenstierna.¹

Excellentissime ac illustrissime domine,

De regis morbo² rumor hic fuit, sed falsus. Valet enim rex et in urbem venit. De Hohentwielae obsidione sermones sunt varii. Alii, quia equitatus discesserit, deseri eam putant et satis hosti fore si aditus exitusque clausos teneat, alii equite nihil opus ad obsidionem ac durare eam praecipua spe defore obsessis aquam et ligna. Sed aquae penuriam, ut puto, pluvia sublevabant. Helvetiorum precibus rex concessit inducias in comitatu Burgundiae per sex menses, ut interim de ea penitus extra bellum ponenda agatur. Eorundem Helvetiorum qui protestantes sunt prope omnes regi militem apud se scribere permittunt, acceptis pecuniis, quas rex civitatibus annuas dare solebat. Tigurini adhuc dubitant quid in eo facere debeant.

In Ruscinonensi tractu a castrorum Gallicorum oppugnatione Hispani cum clade aliqua repulsi sunt. Quinque naves longae Hispanorum a Catalania venientes impulsae in Gallicum littus apud Rhodani exitum, partim periere, partim cum hominibus captae sunt. Praeterea coegit hyems aspera Hispanos digredi a coepta obsidione Constantinae³ in Catalania. Parantur hic pro Catalanis classis et militis supplementa, in Catalania autem alimenta pro XXX millibus et amplius. Spargitur et rumor regem ipsum illuc ire, alii id confingi putant, ut hoc obtentu cardinalis constituatur regni regens in omnes eventus.

Beckius versus Lu[c]emburgum ducit, Lamboius autem, multum exspectatus ab electore Coloniensi, in terras Juliacenses. Perseverat fama damnum mari acceptum a Batavis per ignaviam Portugallorum.

Cardinales fecit pontifex, in gratiam Galli Mazarinum, Hispani abbatem Perettam, imperatoris Atestinum principem; Italos praeterea novem. Monaeci portus intutam reddet navigationem inter Hispaniam et Italiam. Multae a Constantinopoli literae docent tres aut quatuor foeminas ex sultano gravidas omne id imperium implere spe tranquillitatis.⁴

1 Tekst naar copieboek Dresden. Sächs. Landesbibl., C 61, 103; gedrukt in Oxenst. Skrifter 2. afd., IV, p. 177 no. 410. Afschrift ook in copieboek Leipzig, UB, ms. 2633, f. 128. Aangezien Grotius in deze nieuwsbrief geen melding maakt van zijn ontvangst door koning Lodewijk XIII op 6 januari, maar hier alleen gebeurtenissen en feiten weergeeft die hij voor zijn wekelijkse correspondentie op 4 januari had vergaard, lijkt het beter de brief op [4] januari te dateren en de datering 30 december 1641/8 januari 1642 aan te houden als datum waarop deze brief naar Zweden is verstuurd. Axel Oxenstierna (1583-1654), uit een oud Zweeds geslacht, werd op 27-jarige leeftijd lid van de rijksraad. In het eerste regeringsjaar van koning Gustaaf II Adolf (1611-1632) ontving hij de benoeming tot rijkskanselier, een ambt dat hij 43 jaar lang ononderbroken zou bekleden. Zijn buitenlands beleid is ten dele beschreven in S. Goetze, Die Politik des A. Oxenst. gegenüber Kaiser und Reich, Kiel 1971.

2 Onderstaande berichten komen ook voor in Grotius' nieuwsbrief aan Nicolaes van Reigersberch dd. 4 januari 1642 (no. 5536).

3 Constantí, plaats ten westen van Tarragona.

4 Het copieboek Dresden geeft: ‘tranquillans’.

[p. 8]

Deus, excellentissime ac illustrissime domine, consilia Sublimitatis tuae prosperet,

tuae Sublimitatis cultor devotissimus,
H. Grotius.

Lutetiae, XXX Decembris 1641/VIII Ianuarii 1642.

Veneti cum Turca transigunt de Zarensi controversia et Melandrum praeficiunt copiis suis. Hispani offerre dicuntur principi Thomae praefecturam Belgicam, cardinali Sabaudo archiepiscopatum Tolatanum, si Nicaeam maritimam velint ipsis tradere. Obiit dux Sulliacus, magnae quondam authoritatis sub Henrico IV.

Bovenaan de brief in de copie te Leipzig: Argumentum. Varia. Hohentvilae obsessio. Comitatui Burgundiae concessa neutralitas. Helvetica. Hispanica. Iter regis quem in finem institutum fuerit. Quibus artibus Hispani Sabaudos in suas partes trahere allaborarint.