Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

4906. 1640 november 3. Aan L. Camerarius¹.

Illustrissime domine,

Sicut quietem fesso laboribus non invideo, ita graviter sim doliturus, si mihi in perferendo hoc onere Excellentiae vestrae collegium et, quae saepe utilissima expertus sum, consilia subtrahantur. Quare velim ita rem temperari, ut neque gravis aetas supra modum oneretur neque rerum peritia, quantam ista aetas attulit, Suediae rebus substrahatur².

De Britannicis rebus inter spem metumque incerti haerebimus, donec appareat, quem exitum habiturus sit Angliae conventus parlamentarius. Quin is pacem cum Scotis optaturus sit, dubitari non potest; sed an ea talis reperiri possit quae regiam auctoritatem non nimis laedat quaeque per exemplum Angliae episcopis periculosa non sit, dubitari potest. Interim Scotorum arma propius propiusque ad Londinium, ut hic audimus, accedentia efficient, ut in eodem illo parlamento liberiores sint Anglorum voces.

Palatinus elector³ ut aliquid efficere possit apud regem Daniae, metuo. Est enim ille rex impense privatis suis rebus studens et ob id Austriacas gratias captans; nunc vero etiam filii morte⁴ efferatior.

Imperator pacem, ut puto, non vult, nisi forte talem, qua Gallos a Suedis dividat; qua in spe alitur, quamdiu pendet incerta foederis inter duo ista regna duratio. Principes, quorum terrae ab amicis non minus quam ab hostibus vastantur, quin pacem desiderent, dubitationem non recipit.

Ad Visurgim nihil magni actum iri arbitror. Totum studium in quaerendis locis et commode agendam hyemem positum erit. Id vero sine damno Coloniensis electoris⁵ videtur non abiturum. Diligenter nobis inquirendum erit, Ratisbonae acturi sint illi a Lunaeburgico⁶ et ab Hassica⁷. Videtur imperator in id laboraturus, ut principes imperii sibi reconciliet, pontifice autem utatur ad Gallum inflectendum, Daniae vero rege apud Suedos.

Hofhemum a Rosa⁸ captum hic dicitur, alia loca expilata, caesi hostium aliquot.

1 Copie Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 259 (=253). Gedrukt Epist., p. 651. Verschillen in orthografie en aperte onjuistheden in de copie Uppsala zijn niet gesignaleerd. Ludwig Camerarius was Zweeds gezant in Den Haag.

2 Camerarius was 11/21 augustus officieel teruggeroepen, maar eerst september 1641 werd zijn pensionering een feit; zie Friedrich H. Schubert, Ludwig Camerarius, p. 408.

3 Karl Ludwig van de Palts.

4 Christian Ulrik Gyldenløve, zoon van Christiaan IV van Denemarken en Kirsten Madsdatter. Hij begaf zich met 600 ruiters in Spaanse dienst en sneuvelde (oktober 1640) bij Meinertzhagen in Westfalen.

5 Ferdinand van Beieren, keurvorst-aartsbisschop van Keulen.

6 Georg, hertog van Braunschweig-Lüneburg.

7 Amalie Elisabeth van Hanau-Münzenberg, landgravin-regentes van Hessen-Kassel.

8 Reinhold von Rosen, een van de directeuren van het leger van wijlen Bernhard van Saksen-Weimar.

[p. 593]

Fama etiam est chartas non exigui momenti cum D. Nicodemio⁹ captas. Longavillanus¹⁰ huc venit, ut hyemem hic agat. Ego ut copiae Gallicae in Germania crescant, laborabo.

Catalanorum sexagies mille in armis esse dicuntur. Hispani contra eos ire tribus exercitibus. Captae vero a Catalanis naves longae Hispanorum aliquot. Vulgi hic facile credentis, quae cupit, rumores jam paria de Arragonibus, deinde et de Neapolitanis et Mediolanensibus augurantur. Ego puto odia in Hispanos non deesse, sed vires. Catalanos adjuvat situs ad mare et a Gallia non longe. Iamque eo provecti sunt, unde tutus recessus non datur. Forte et illi aliquando fient praepotentes Ordines.

Multae per Italiam universitates scholasticae pro Lucensibus contra interdictum¹¹ responderunt. Taurini per legatos suos¹² in Genua positi veniam a vidua principe¹³ exorarunt. In ea urbe est nunc Mazarinus ad pacem bene constituendam.

Quae cum Batavis in Suedia acta sunt, ad res maris pertinent omnia.

In Polonia multa video esse dissidiorum semina, quae eos a nobis metui vetent. Suspectae enim sunt Austriacorum molitiones ad firmandam domum nunc regnatricem cum damno libertatis, suspecta vectigalia, suspecti sacerdotes. Audimus Hohentwilae praefectum¹⁴ et praesidium sacramentum dixisse Galliae Erlachio¹⁵ id agente, ut multos habeat suarum actionum imitatores.

Cardinalis Riceliacus in urbe sui nominis ab se structa vult scientias artesque omnes doceri sermone Gallico¹⁶.

Deus Excellentiae vestrae det omnia felicissima.

Excellentiae vestrae ad obsequia paratissimus
H. Grotius.

9 Johan Nicodemi Lillieström; hij was door Brandenburgse troepen gevangen genomen (vgl. no. 4839).

10 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

11 Betreffende de geschriften, verschenen in verband met de kwesties tussen Lucca en de paus, zie men Pastor, Gesch. Päpste XIII 2 (1929), p. 713 n. 1 en A. Mancini, Storia di Lucca, p. 259vv.

12 Zie bijv. Claretta, Storia della reggenza I, p. 718.

13 Christine de France, hertogin van Savoye; zij bevond zich te Chambéry.

14 Konrad Widerholdt.

15 Johann Ludwig von Erlach, goeverneur van Breisach en een van de directeuren van het leger van wijlen Bernhard van Saksen-Weimar.

16 Zie ook no. 4875, n. 11.

Lutetiae, 3 Novembris¹⁷ 1640.

17 De copie Uppsala dateert ten onrechte 1 november.

Adres: Ludovico Camerario, reginae regnique Sueciae consiliario et legato apud praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Onder aan de brief in de copie te Uppsala: Redd. 8/15 Novemb. 1640.