Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

4517. 1640 februari 18. Aan A. Oxenstierna¹.

Excellentissime atque illustrissime domine,

Regem nondum adire potui graviori arthritide vexatum. Sed insto quotidie speroque me intra paucos dies ejus compellandi habiturum copiam; qua impetrata perscribam statim, ecquid in negotio principis electoris² promoverim.

Fuit apud eum electorem D. Chavigniacus³; quid egerit, neque ego scio neque comes Licestrius⁴, qui mihi gratias egit regis sui mandato pro navata hac in re opera. Caeterum praeceptum sibi dicit, ne quicquam cum Gallis agat, priusquam elector sit in libertate. Hoc ipsum comes Licestrius et Bulionio⁵ significavit, qui Bulionius arthritide et ipse domi detentus me oravit, ad se ut venirem. Dixi ei imperatum mihi, ut pro electore ad regem

1 Gedrukt Epist., p. 589; Oxenst. Skrifter 2. afd. IV, p. 12.

2 Karl Ludwig van de Palts.

3 Léon le Bouthillier, graaf van Chavigny, Frans staatssecretaris van buitenlandse zaken.

4 Robert Sidney, graaf van Leicester, extraordinarius Engels gezant te Parijs.

5 Claude de Bullion, sieur de Bonelles, surintendant van financiën.

[p. 86]

loquar; existimare me optimum fore, ut praeteritorum obliterata memoria caveatur, nequid elector posthac paciscatur sine Suedia Galliaque, et ut pecunia Anglica adjutus copias sibi comparet, quas cum Hassicis possit conjungere. Addidi sperare me, si animorum gravior exulceratio vitetur, in parlamento Angliae maximae partis vota congruentia fore cum iis, quae a Suedia Galliaque Anglis ad restitutionem domus Palatinae fuere oblata. Haec omnia et ipse Bulionius probabat, suamque ad pacandam hanc rem operam pollicebatur.

Dixit mihi legatus Polonicus⁶ habere se sponsionem, qualem Gallia desideret; verum ex Gallis ego intelligo conventus ejus, qui nuper cum tumultu discessit, nulla acta perfecta fuisse. De eo quid sit, tempus aperiet.

Multa mihi dixit is legatus de firmo regis sui proposito in servandis indutiis longe ab eo amoliens omnem culpam irruptionis in Livoniam; reginam Poloniae⁷ credi volebat praegnantem esse; non commissuros autem Polonos, ut iterum regnum a patre in filium transeat. De principe Ruperto⁸ nihil sibi mandatum dicit.

Dixit elector D. Chavigniaco, cum iter per Galliam faceret, omnino propositum sibi fuisse videre cardinalem.

In Anglia durant armorum paratus, nullus tamen miles externus scribitur.

Ministri regis Hispaniae iis, qui ab Anglia negotia procurant, dixere de classe leve esse damnum, facile futurum regi Hispaniae aliam mittere majorem. Ceterum dolere sibi contumeliam illatam regi Britanniarum et jam ab Hispania extraordinarius legatus⁹ in Angliam venit.

In Italia et pontifex et principes Itali non videntur quieturi, donec Pedemontanam terram omniaque ipsis cis Alpes sita bello liberaverint. Et puto aut jam confectum esse negotium aut parum restare; jam tantum principibus duobus Sabaudis¹⁰ concedente vidua¹¹, ut velit negotiorum majora in posterum non transigere nisi ipsis consultis et signantibus.

Navis Hispanica a Sancti Lucae oppido veniens ac Galliam petens in itinere capta est ab Afris valens cum mercibus millionibus duobus.

Reviviscunt rumores de nuptiis in ter regum Hispaniae Angliaeque liberos¹².

Stella¹³ cum Bavaricis colloquetur in aliqua Helvetiorum civitate. Magontiacensis¹⁴ videns Bavaro¹⁵ rem bene procedere eodem modo cum Gallis vult agere.

Baro Rortaeus¹⁶ iterum mihi adfuit. Volebat dicere indutias, quae in Italia fiunt, nihil ad foedera nostra pertinere, quasi ea foedera tantum contra imperatorem facta essent. Dixi ego Austriacorum sub nomine domum utramque contineri et Hispanicam et Germanicam eoque magis Hispanicam, quia eo tempore Galliae nullum erat bellum apertum adversus imperatorem.

6 Christophe Corvinus Gasziewski.

7 Cecilia Renata, dochter van Ferdinand II van Oostenrijk; op 1 april werd Sigismund Kazimierz geboren.

8 Ruprecht van de Palts; hij bevond zich sinds 17 oktober 1638 in keizerlijke gevangenschap.

9 Antonio Sancho Dávila y Toledo, markies van Velada (1590-1666), extraordinarius Spaans ambassadeur in Engeland.

10 Kardinaal Maurizio van Savoye en Tommaso Francesco van Savoye.

11 Christine de France, hertogin van Savoye.

12 De Spaanse kroonprins don Baltasar Carlos en Mary Stuart, de ‘Princess Royal’; zij trouwde in 1641 met Willem II, zoon van Frederik Hendrik. Maria Teresa, later echtgenote van Lodewijk XIV van Frankrijk, en de latere koning Karel II van Engeland; vgl. Gardiner, Hist. of Engl. IX, p. 89.

13 Johannes Tilmanus Stella, vertrouweling van Richelieu.

14 Anselm Casimir Wambold von Umstadt, keurvorst van Mainz.

15 Maximiliaan I, keurvorst van Beieren.

16 Claude de Salles, baron van Rorté, Frans diplomaat.

[p. 87]

Deus, Excellentissime et illustrissime domine, det nobis audire bonos nuntios de Sublimitatis tuae valetudine rebusque prosperis regni Suediae.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

Lutetiae, 18 Februarii 1640.

Intelligo et Angliae et Daniae reges missuros Norimbergam. Hic exspectari Bichium cardinalem¹⁷. Ad Pignerolam et alia ibi Galliae praesidia mitti tria hominum millia. Et Thanum et Hohentwilum Gallicis jam praesidiis teneri. Longavillani¹⁸ et Vinarienses¹⁹ milites partim ad Moenum esse partim in Darmstadiensi, Nassavio vicinisque agris. Magnum exercitum dari Milleraeo²⁰ ad XXII millia peditum, sex equitum, minores Castilionaeo²¹ in Campania, Chaunio²² in Picardia, Halerio²³ in Lotharingia, Villaregio²⁴ in Burgundia et ad Metim multa parari ad juvandos Leodienses.

17 Kardinaal Alessandro Bichi.

18 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

19 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar († 18 juli 1639).

20 Charles de la Porte, hertog van La Meilleraye, maarschalk van Frankrijk.

21 Gaspard de Coligny, hertog van Châtillon, maarschalk van Frankrijk.

22 Honoré d'Albert, hertog van Chaulnes, maarschalk van Frankrijk.

23 François de l'Hospital, sieur du Hallier.

24 Nicolas de Neufville, markies van Villeroi.

Adres: Axelio Oxenstiernae, sacrae reg. Maj. regnorumque Sueciae senatori et cancellario.