Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 10

4345. 1639 oktober 22. Aan L. Camerarius⁴.

Illustrissime domine,

Literae ab Excellentia vestra diei 8 Octobris⁵ recte ad me pervenerunt.

Tempus anni locorumque positura ea est in vestris partibus, ut diutius miles in aperto teneri vix potuerit; praeterea tantae sunt res, quae in mari nunc aguntur, ut et curas et vires publicas in se trahant difficili sane deliberatione exorta, aliud suadente periculo a tam propinquo hoste, aliud metu novae, inimicitiae cum vicinis.

Galli agunt adhuc aliquid. Nam exercitum egregium collegere ad XVI peditum, IV ferme equitum millia ad eximendam periculo Salzam putantque aut abiturum ab obsidione hostem aut rem venturam ad praelium, cujus bonum exitum sibi spondent Hispanico⁶ exercitu ex novo maxime milite conflato et sero admodum aggresso munire castra. Eunt et trans Alpes bonae copiae ad ea tutanda, quae regi⁷ sunt tradita, forte et ad praevertendum periculum Casalis.

Longavillani⁸ consulta cum Vinariensibus⁹ sperare et inde nos aliquid jubent: et res exigit, aegre unde se alant reperturis posthac Vinariensibus in illis, quibus se nimium diu tenent Alsatiae vallibus. Hostes corruptis, quae circa Hohentwilam sunt, maxima ex parte in agro Wirtembergico sedem habent.

Marchio Villaregius¹⁰ Iousio liberato Nazaretam comitatensis Burgundiae se

4 Copie Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 202. Gedrukt Epist., p. 574. Ludwig Camerarius was Zweeds gezant in Den Haag.

5 Ontbreekt.

6 De copie te Uppsala geeft ten onrechte ‘Hispani eo’.

7 Lodewijk XIII.

8 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

9 De troepen van de overleden Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

10 Nicolas de Neufville, markies van Villeroi.

[p. 681]

recepturum sperat. Castilionaeani¹ et Millereiani² militis pars junctura se videtur ad finem Cameracesium ubi Castellum nomine oppidum hostis videtur obsidere aut certe aditus eo claudere velle.

Caeteri milites hyberna quaerunt Piccolominaeo³ jam Mosellam transgresso, ut Rheno⁴ etiam tramisso Bohemiam petat; sic enim fama est.

Equitatus Gallici portio in Normanniam dimissa est ad coercendas seditiones.

Hispanicam classem arbitror, si venti sivissent, exscensum facturam fuisse in oram Pictonicam, ubi plebs itidem in motu est. Audio ingentem vim bellici pulveris ac nitri ab Hispanis emptam in Anglia. Quid de caetero illic agatur, propius ad vos feretur ex mari, ex Caleto et Dubernia.

Suedicorum exercituum res video bene procedere. Interest nostra, ut plene cognoscamus, quid de pace velit hostis, antequam nostra cum Gallis foedera aut exeant aut renoventur.

Germani omnes ita dissolute res suas agunt, ut nemo futurus⁵ sit, qui ipsorum tantum causa in bello manere velit.

Invitum qui servat, idem facit occidenti⁶.

De electore Palatino⁷ vereor ne dicamus,

Spes tua lenta venit: quod petis, alter habet⁸.

Galli non exercitui tantum, sed et Brisaco serio imminent magnum momentum trahenti oppido sive ad bellum gerendum sive ad obtinendam pacem.

Quae Angli et Dani moliuntur, inania arbitror, quia clam Suedis agunt et sine Suedis sua negotia se sperant posse efficere, mirum sane, cum nunc tot exercitus Suedi habeant tantasque Germaniae insideant partes.

Quae jactata sunt in particularibus illis Polonorum conventibus ad universalem praeviis⁹, ex literis inde scriptis intellexeram. Sed sunt ista paucorum cogitata. Pars major ad regis¹⁰ gratiam et Dantiscanorum odium inclinat. Ferociorum ingeniorum impetus facile est regibus tardare ac sic eludere. Ubi nihil proficiunt, ipsi per se residunt.

Legatum Poloniae¹¹ hic exspectamus. Principi Casimiro¹² paulo plusculum libertatis ad valetudinem servandam datur et iis, qui de domo ejus fuere, facultas hic subsistendi¹³, donec rex ipse aut nova ab eo jussa advenerint.

Comes Licestrius¹⁴ de principe Ruperto¹⁵ spem pro certa habet. Aliter tamen loquuntur ministri Gallici regni. Ego opto omnia bene procedant et velim posse conferre operam utilem. Video ex illis Polonicis deliberationibus metuere

1 Gaspard de Coligny, hertog van Châtillon, maarschalk van Frankrijk.

2 Charles de La Porte, hertog van La Meilleraye, maarschalk van Frankrijk.

3 Ottavio Piccolomini, hertog van Amalfi.

4 De copie te Uppsala heeft abusievelijk ‘Rhenum’.

5 De copie te Uppsala heeft abusievelijk ‘facturus’.

6 Horatius, Ars Poet. 467.

7 Karl Ludwig van de Palts.

8 Ovidius Her. XVII, 108.

9 De copie te Uppsala heeft abusievelijk ‘praevisis’.

10 Wladislas IV (VII) van Polen.

11 Christophe Corvinus Gasziewski.

12 Jan II Kazimierz.

13 De copie te Uppsala heeft ‘substinendi’.

14 Robert Sidney, graaf van Leicester, extraordinarius Engels gezant te Parijs.

15 Ruprecht van de Palts. Hij bevond zich in keizerlijke gevangenschap.

[p. 682]

eos sibi a Turca¹. Pugnatum est ad Zaram in Dalmatia inter Venetos et Turcas ex occasione abactorum pecorum. Sed pace tam solenniter facta facile ea res sanari poterit.

Deus Excellentiam vestram cum suis omnibus bene servet.

Excellentiae vestrae omni observantiae cultu addictissimus
H. Grotius.

1 Murád (Amurath IV), sultan der Ottomanen.

Lutetiae, 22 Octobris 1639.

Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Boven aan de brief in de copie te Uppsala: R. Alf. 20/30 Octob. A.^o 1639.