Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 10

4188. 1639 juli 2. Aan L. Camerarius³.

Illustrissime domine,

Bene ad me pervenerunt literae Excellentiae vestrae datae 19 Iunii⁴. Pro literis ad uxorem meam curatis⁵ gratias ago.

Fuit sane damnum non leve, quod ad Theodonis Villam acceptum est, sed duo hujus cladis solatia Galli habent: exemptum Piccolominaei⁶ obsidio Mousonum eo ipso tempore, cum jam oppugnatio immineret, et Hesdinum jam inde⁷ deditum, postquam disjecta propugnaculi parte ruina aditum in urbem dedisset. Ita pensantur adversa prosperis retinetque suum Mars ut sit ἀλλοπρόσαλλος.

Ducis Vinariensis⁸ iter trans Rhenum instanter hic poscimus; promovemus parum, quia et Galli spes suas in comitatum Burgundiae protestantium commodis anteferunt et Erlachius⁹ Helvetius patriae suae securitati studet. Quod si tamen, ut cum Excellentiae vestrae votis mea jungam, haec bona malaque inter se mixta aequam nobis pacem parient, erit de quo Deo ex animo gratias agamus.

De electorum conventu Francofurti¹⁰ et nos hic audivimus et cogitat rex Galliae¹¹ aliquem eo mittere.

D. Bannerii¹² processus in Bohemia magni esse potuerant, si ad Rhenum et Danubium hostes occupatos tenuissent arma Gallica et Vinariensia. Nunc tanto tempore conglomerandi se hostibus dato et spes nostrae acciduntur et mali crescit metus.

3 Copie Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 185. Gedrukt Epist., p. 541. Ludwig Camerarius was Zweeds gezant in Den Haag.

4 Ontbreekt; de copie te Uppsala geeft als datum 14 juni.

5 Maria bevond zich met haar dochter Cornelia in het vaderland; zie de aanhef van no. 4186.

6 Ottavio Piccolomini, hertog van Amalfi.

7 De copie te Uppsala heeft: modo.

8 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

9 Johann Ludwig von Erlach.

10 Gehouden op 20 juni 1639.

11 Lodewijk XIII.

12 De Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér.

[p. 433]

Regem Daniae¹ neque nobis neque Polono² gravem fore arbitror. Batavos scio gravi bello implicitos eoque suetos multa dura concoquere. Quae causa est, cur et in Polonia non multum valituram putem horum auctoritatem.

Doleo intercidisse domum Culemburgicam³, quae inter reipublicae istius decora erat.

Princeps Arausionensis⁴ nisi magni aliquid aggrediatur, Gallorum spei non satisfaciet. Ipsi vero capto jam Hesdino satis adhuc de hoc anno habent temporis, ut hosti negotium facessant.

Rex Monstrolii est, D. cardinalis⁵ ad Abbatisvillam ituri Ambianum, Caletum aut⁶ alio, prout res belli exigent.

Castilionaei⁷ et Piccolominaei exercitus non procul Ivoia sunt ambo. Picco lominaeus illum sibi exercitum oppositum habens intutum sibi putavit quicquam pro Hesdino moliri crediturque peractis, quae in Gallia peragi potuere additurus se Hispano cardinali⁸ ad reprimenda Batavorum arma.

De marescalli Hornii⁹ libertate spes nobis aliqua datur, sed incerta adhuc. Princeps Casimirus¹⁰ rogatu Radzivilii¹¹ a Cisterone in Silvam Vicennensem transfertur. Hoc ipsum et quia legatus¹² huc e Polonia venit, facit, ne libertas ejus desperetur.

Magnus D. cancellarius¹³ mare transiturus nondum videtur.

Audio minas adhuc magis quam vim intercedere inter Anglos Scotosque: sanguinis subita occasione fusum aliquid, sed rege¹⁴, quod bellum nondum¹⁵ promulgaverit, improbante. Sed controversiae tam multae sunt tamque graves, ut difficiles sint futurae ad concordiam viae.

Ab Helvetiis et Rhaetis nihil adhuc generosum. Pontificii quantum possunt impediunt alios, ne in dilectu permittendo aliave re ulla Gallis commodent et Vallem Telinam videntur a Rhaetis emere velle Hispani.

In Italia Saniam cepit hostis. Diffluit multum ducis Longavillani¹⁶ miles,

1 Christiaan IV.

2 Wladislas IV (VII), koning van Polen.

3 Het betreft hier het overlijden op 2 juni 1639 van Floris II van Pallandt, graaf van Culemborg. De copie heeft abusievelijk: Lunemburgicam.

4 Frederik Hendrik.

5 Richelieu.

6 De copie te Uppsala heeft: et, en verderop in plaats van ‘exigent’ abusievelijk ‘erigerent’.

7 Gaspard de Coligny, hertog van Châtillon, maarschalk van Frankrijk.

8 De kardinaal-infant don Fernando. De copie te Uppsala heeft in plaats van ‘additurus’ abusievelijk: ‘additurum’.

9 Gustav Karlsson Horn.

10 Jan II Kazimierz.

11 Boguslaus Radziwiłł.

12 Bedoeld wordt het gezantschap van Christophe Corvinus Gasziewski; zie no. 4152, p. 387 n. 5.

13 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

14 Karel I van Engeland.

15 De copie heeft in plaats van ‘nondum’: ‘adhuc non’.

16 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

[p. 434]

metu coeli Italici; tum vero civitates nonnullae obsequium in viduam¹ detrectant favore in ducis pupilli² patruos³ et imperiorum Gallicorum metu.

Opto Excellentiae vestrae cuncta felicissima.

Excellentiae vestrae ad omnia observantiae officia semper paratissimus

H. Grotius.

1 Christine de France, hertogin van Savoye.

2 Carlo Emanuele II van Savoye.

3 Kardinaal Maurizio van Savoye en Tommaso Francesco, prins van Carignano.

Lutetiae, 2 Iulii novi Cal. anni 1639.

Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Boven aan de brief in de copie te Uppsala: Redd. Alfenae 2/12 Julij A.^o 1639.