Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 10

[p. 396]

4159. 1639 juni 11. Aan N. van Reigersberch¹.

De saecken hier voor Hesdin gaen niet quaelick, sijnde de Françoisen gecomen tot aen de erste gracht, soo dat de hoope continuert van de plaets binnen dese maent te becomen. 't Leger van de Françoisen groeit dagelicks door de naderheit van den coninck², die self het leger is wesen besichtigen, ende van mijnheer den cardinael³, die garen soude sien, dat d'heer de la Millerey⁴ eer behaelde. 's Vijands leger is bij Lilliers, bij de 14 duisent man.

Den cardinael infant⁵ is te Rijssel. 't Schijnt, dat sij in Brabant vresen voor S.^t Omer ende voor de steden in Vlaenderen aen zee, op dewelcke groote ordre werdt gestelt; dat sij oock vresen voor Calloo ende 't sas van Gent, behoef ick van hier niet te schrijven, alsoo daer de advysen daervan naerder sijn.

D'heer van Feuquières⁶ heeft Theonville belegert, een stercke plaetse. Piccolomini⁷ gaet hem tegen ende logeert sich tuschen Mouson ende S.^t Vit.

Den prins van Condé⁸ is noch bij Carcassonne. 't Schijnt dat het desseing meer is door vrese van het graefschap van Roussillon de Spaegnaerden te beletten van iet te attenteren tegen Baione ofte andere plaetsen dan iet groots daer uit te rechten.

Den hertogh van Wimar⁹ is, soo ick meen, te Brisac, sijn volck noch in 't graefschap van Bourgogne, seer versocht bij de protestantsche Switsers om Salines te belegeren, welcke plaetse de Switsers liever saegen in handen van den hertogh als van Vranckrijck, hoewel ick meene, dat alle 'tgunt den hertogh daer neemt, in effecte sal sijn voor Vranckrijck. Den vijand in die quartieren laet daerom niet becommert te sijn voor Constance ende Sell, alwaer eenige ingenieurs sijn gesonden bij de eertshertoginne¹⁰ te Tyrol ende andere noodsaeckelijckheden.

Den hertogh van Beyeren¹¹, soo men ons scrijft, heeft bij Donawert onder Gleen¹² ende Mercy¹³ sevenduisent man, behalven noch tweeduisent, die hij heeft gesonden nae Hatzfeld¹⁴, dewelcke is ontrent Nuremberg. Die van 't garnisoen van Mets de gelegentheit waernemende van het belegh van Theonville, nemen de naestgelegen castelen ende werpen een schipbrugge over de Meusel.

Mevrouw van Savoye¹⁵, nae lange deliberatie, neemt aen de conditiën, die Vranckrijck begeert, ende stelt eenige notable plaetsen in handen van Vranckrijck.

1 Copie Amsterdam, UB., coll. RK., R. 101. Zonder aanhef, niet ondertek.

2 Lodewijk XIII.

3 Richelieu.

4 Charles de La Porte, hertog van La Meilleraye, maarschalk van Frankrijk.

5 De kardinaal-infant don Fernando.

6 Manasse de Pas, markies van Feuquières.

7 Ottavio Piccolomini, hertog van Amalfi.

8 Henri de Bourbon, prins van Condé.

9 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

10 Claudia de Medici, aartshertogin van Oostenrijk.

11 Maximiliaan I, keurvorst van Beieren.

12 Gottfried Huyn, graaf van Geleen und Amsterad.

13 Franz, vrijheer van Mercy.

14 Melchior von Hatzfeldt und Gleichen.

15 Christine de France, hertogin van Savoye.

[p. 397]

Oversulcx den hertogh van Longueville¹, die seer de langsaeme gemaeckt heeft, marcheert nae Italië ende hem volgen tweeduisent man, soo men hier seit, te paerd, sevenduisent te voedt. Dit sal groote alteratie geven in Italië, maer de eigene conservatie van ydereen gaet boven alle discoursen.

De Fransche vloot, die haer bij Belle Isle heeft onthouden, schijnt de cours genomen te hebben nae de Corugne, om daer te contenantie te sien van de Duinkerckers, die haer tot noch toe daer onthouden.

Den coninck van Spaegnië² heeft sijne oorlogschepen gesonden om de vloot, die uit Westindië verwacht werdt, in goede seeckerheit te stellen.

De Grisons hebbende eenige nieuwe hoope gecregen geven de schop aen Vranckrijck ende senden weder eenich volck in 't Milanees, 'twelck sij lang hadden gedifficulteert. Dit is een gevolg van seeckere handeling, die gevallen is te Alexandrië in Italië. De roomsche Switsers staen de passage toe voor tweeduisent Italianen, tweeduisent Switsers, ten deele over den berg Godart, ten deele door haere cantons. Maer de difficulteit valt vanwegen die van Berne, door welcker gebiet sij mede moeten passeren, die de passage niet en willen toestaen anders als in clein getal sonder andere wapenen als zijdgeweer.

't Schijnt den Groote Heer³ in poincten moet sijn van te handelen met den Persiaen⁴, soo hij niet alrede heeft gehandelt, alsoo aen die van Venetië den handel soo in Bosnië als in Morea is afgesneden ende den bailo van Venetië⁵ stercker bewaert.

Den hertogh van Lorraine⁶ is van Brussel weder gekeert nae Zyric. Drie van sijne regimenten haer houdende bij de Fransche Comté, loopen perickel van de coymarschen.

Wt Parijs, den elfde Juny 1639.

Wij verstaen, dat de Françoisen bij Theonville quaelijck sijn getracteert geweest. Eenige seggen, dat het belegh is opgeslagen door Piccolomini, dewelcke heeft achtduisent paerden ende soo veel luiden te voet. Den mareschal de Chastillon⁷ gaet hem tegen om te beletten een inval in Champaigne. Dit sal de desseings van dit iaer seer versetten. De Françoisen hebben oock S.^t Claude gedemanteleert ende verlaeten, alwaer die van het graefschap weder sijn ingebroocken.

Den hertogh van Wimar werdt oock bij Vranckrijck versocht om eenige van sijn volck te laeten gaen in Italië ende Françoisen in plaetse te nemen.

Den Turck heeft een groote vloot bij Sicilië. De Spaegniaerden ende bij haer aengenome Switsers laeten niet te passeren op sulcke conditiën als sij connen.

1 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

2 Philips IV.

3 Murád (Amurath IV), sultan der Ottomanen.

4 Safī (Sam Mirza).

5 Alvise Contarini.

6 Karel IV, hertog van Lotharingen.

7 Gaspard de Coligny, hertog van Châtillon, maarschalk van Frankrijk.

In dorso schreef Van Reigersberch: Broeder de Groot den XI Iuni (Iuin?) 1639.