Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 10

4158. 1639 juni 11. Aan A. Oxenstierna¹⁵.

Excellentissime atque Illustrissime domine,

Ad fossam Hesdini jam pervenere Galli manetque spes potiundi oppido intra

15 Gedrukt Epist., p. 536; Oxenst. Skrifter 2. afd. II, p. 614.

[p. 394]

hunc mensem. Hostis cum XIV millibus in proximo ad Lillerium est ostenditque se et S. Audomari oppido et Flandriae maritimis metuere ab hac parte neque minus his et Calloae et Saxo Gandavensi a Batavis; quanquam classis Gallica, quae ad Bellam Insulam, quae Britanniae Armoricae objecta est, se tenuit, vela ventis in Hispaniam ferentibus fecisse dicitur, Corunnam forte petitura, ubi adhuc haerent Dunquercanae illae naves militem et pecuniam portaturae. Ex Hispania missae naves bellicae aliquammultae, quae tutum iter praestent venienti ex America classi.

Feuquerius¹ Theodonisvillam, validam in Luxemburgico urbem, obsidet. Contra eum it Piccolominius² cum X millibus Mousoni castra positurus.

Princeps Condaeus³ ad Carcassonem est, Ruscinonensi comitatui adhuc minatur tantum.

Vidua Sabauda⁴ necessitati tandem cessit convenitque cum comite Chavigniaco⁵ de tradendis in Gallorum manum oppidis potissimis.

Alacrius haud dubie defendent Galli sibimet possessa. Itaque moratus tam diu Lugduni Longavillanus⁶ cum multis copiis jam transit Alpes.

Rex⁷ ipse castra ad Hesdinum vidit et opera quaedam adjecit.

Theodonisvilla praesidium habet pedites MDCCC, turmam praeterea Croatarum. Ex Meti milites vicinas arces capiunt pontemque e navibus injiciunt Mosellae.

Dux Carolus⁸ Bruxellis Siricum rediit.

Bajonae prospiciunt Galli, ne eos praeveniens Hispanus illuc irruat.

Cum de ducis Valettae⁹ poenis ageretur, etiam rex sententiam dixit. Decreto, quod factum est jam, quatenus in absentem potest, effectus datus¹⁰ est.

Pro libertate D. mareschalli Hornii¹¹ scripsi literas ad Noyerium¹² et Labardium¹³. Conveni autem eos, qui hic sunt, Butillerium¹⁴ et Bulionium¹⁵, simul et ob Hassicum negotium. Prolixe promisere suam operam ambo scripturi et in aulam. Video tamen et Betzium¹⁶ et Heufdium¹⁷ metuere, ne postulatis nostris difficultatem objiciat formidata Gallis Johannis Waertii¹⁸ audacia, quanquam ego ita bene jam protectum video ubique Gallicum limitem, ut non facile irrumpi possit.

1 Manasse de Pas, markies van Feuquières.

2 Ottavio Piccolomini, hertog van Amalfi.

3 Henri de Bourbon, prins van Condé.

4 Christine de France, hertogin van Savoye.

5 Léon le Bouthillier, graaf van Chavigny.

6 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

7 Lodewijk XIII.

8 Karel IV, hertog van Lotharingen.

9 Bernard de Nogaret de La Valette.

10 De lezing der Epist.: ‘Decretum ... effectum datum’ kan niet juist zijn.

11 De Zweedse veldmaarschalk Gustav Karlsson Horn.

12 François Sublet, seigneur de Noyers.

13 Jean de La Barde.

14 Claude le Bouthillier.

15 Claude de Bullion, sieur de Bonelles.

16 Friedrich Betz.

17 Johan Hoeufft, bankier te Parijs.

18 Johan van Werth.

[p. 395]

Dux Vinariensis¹ videtur Salinis imminere urgentibus id Helvetiis maxime, praeterea dare operam, ut caedat trecentos equites Lotharingos circa comitatum Burgundiae vagantes. Hagenoviae et Slestadio de frumento prospectum.

Hostes Zellae et Constantiae metuere se ostendunt. Quae Alpes transeunt copiae, esse creduntur II millia equitum VI peditum.

Haec sunt, quae his geruntur in partibus, quae cuncta Deus bene vertat idemque Sublimitatem tuam, excellentissime et illustrissime domine, cum regina² regnoque favens tutetur.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

1 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

2 Christina van Zweden.

Lutetiae, 1/11 Iunii 1639.

Pergit Bavarus³ ad Donavertam colligere exercitum ad VII millia sub Glenio⁴ ac Mercio⁵. Praeterea Hatzfeldio⁶, qui ad Norembergam est, duo millia misisse dicitur.

Veneti sibi a Turca⁷ timent, quod eum putant cum Persa⁸ aut jam transegisse aut in eo esse, ut transigat. Certe commercia Venetis per Bosniam et Peloponnesum interdicta sunt et orator eorum⁹ durius quam antehac custoditur. Classis Turcica apud Siciliam apparet.

Ad Theodonisvillam res Gallis male cessisse nuntiatur et disjecta cum clade Gallorum obsidio.

Hispanicus exercitus, qui principi Condaeo est oppositus, dicitur esse XII millium duce Modena¹⁰.

Castilionaeus¹¹ melius valere incipit itque ad reprimendum Piccolominium, ne is Galliam intret.

Rogatur dux Vinariensis quosdam suorum militum dare in bellum Italicum proque suis accipere Gallos.

Hispani illi per Helvetiorum terras transibunt, ut poterunt, prohibente nemine.

S. Claudii oppidum dejectis munimentis desertum a Gallis rediit in potestatem Comitatensium.

3 Maximiliaan I, keurvorst van Beieren.

4 Gottfried Huyn, graaf van Geleen und Amsterad († 1657), keizerlijk bevelhebber.

5 Franz, vrijheer van Mercy († 1645), generaal in Beierse dienst.

6 Melchior von Hatzfeldt und Gleichen, keizerlijk bevelhebber.

7 Murád (Amurath IV), sultan der Ottomanen.

8 Safī (Sam Mirza).

9 Alvise Contarini.

10 Francesco I d'Este, hertog van Modena. Ondanks de verwachtingen kreeg hij toch niet het bevel over een Spaans leger; zie Memorial Histórico Español: Coleccion de Documentos, Opúsculos y Antiguëdades, que publica la Real Academia de la Historia, XV (1862), p. 239. De lezing ‘Medina’ van de Oxenst. Skrifter is m.i. onjuist.

11 Gaspard de Coligny, hertog van Châtillon, maarschalk van Frankrijk.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.