Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 10

[p. 78]

3959. 1639 februari 5. Aan I. Jasky¹.

Nobilissime domine,

In veteri jure augurali² proditum est auguria aliaque omina³ ad eos non pertinere, qui ea se observare negaverint. Ideo nec vobis nocebunt illa, quae epistolam Nobilitatis vestrae⁴ comitabantur, missa ad me vaticinia. Vates dicuntur tum poetae tum prophetae. Quod si hic in vocibus aliquot ostendit poeticae se nescisse leges, quis ei de prophetia credat? Duo tamen laudo, quod frugalitatem et modestiam dicit civitatum esse tutelas; deinde quod in accersendis externis auxiliis cautione aliqua est opus. In responso multa sunt et cordata et lepida.

Regis vestri⁵ cum electore Brandenburgico⁶ colloquium et iter tam pertinacis propositi in Lithuaniam vigilandi necessitatem finitimis denuntiant. At annon satis una superque cum domo Austriaca affinitas⁷ fuerat? Credibile est formidaturam Polonam nobilitatem, ne vinculum illud duplex suam compediat libertatem.

Cosacci, si inter se concordes sint et Turcam⁸ habeant fautorem, monere poterunt Poloniae regem, ne turbas cum periculo quam quietem sine damno⁹ malit.

Dux Vinariensis¹⁰, postquam Brisaci custodiae bene prospexit, in comitatum Burgundiae duxit exercitum ibique capto oppido Pontarlerio¹¹ late tenet agros, late territat urbes.

Helvetii trepidant circumsepti ferme undique vi Austriaca, quae jam clientes habet et¹² Rhaetos. Constantia aliaeque circum urbes magnis Austriacorum praesidiis tenentur. Ad tutandam libertatem una illis patet via, quae castra spectat Vinariensia.

Magni in ver, quod imminet, paratus hic belli sunt terra marique in Hispanos et in¹³ Hispanienses Belgas. Sed ne pro certis habeamus, quae sperantur, annus jam exactus et Gallis et Batavis, ad Brisacum etiam caesarianis magister esse potest.

Vale, vir nobilissime, et nos ama.

Nobilitatis vestrae studiosissimus
H. Grotius.

1 Hs. Gotha, Stadtarch., cod. Chart. A 473 f.^o 14. Gedrukt Epist., p. 501; Grotii Epist. ad Jaski, p. 32. Antw. op no. 3888 (dl. IX, p. 753). Voor geadresseerde, Israel Köhne, genaamd von Jasky, zie dl. VII, p. 441 n. 10.

2 Vgl. Plinius, Nat. Hist. XXVIII, 17: in augurum certe disciplina constat neque diras neque ulla auspicia pertinere ad eos qui quamcumque rem ingredientes observare se ea negaverint.

3 De uitgave der Epist. geeft ten onrechte: ‘omnia’.

4 No. 3888 (dl. IX); de uitgave der Grotii Epist. ad Jaski geeft ‘tuam’ in plaats van ‘Nob. vestrae’.

5 Wladislas IV (VII) van Polen.

6 Georg Wilhelm, keurvorst van Brandenburg.

7 Wladislas was in 1637 gehuwd met Cecilia Renata, dochter van Ferdinand II.

8 Murád (Amurath IV), sultan der Ottomanen.

9 Vgl. Tacitus, Hist. IV, 76: meminem adeo in arma pronum, ut non idem pretium quietis quam periculi malit.

10 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

11 De uitgave der Grotii Epist. ad Jaski geeft ten onrechte de lezing ‘Pontarleno’.

12 Dit woord ontbreekt in de gedrukte edities.

13 Dit woord ontbreekt in de gedrukte edities.

Lutetiae, V Februarii ex novo Calendario anni MDCXXXIX.