Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 9

3880. 1638 december 10. Aan A. Oxenstierna⁵.

Excellentissime atque Illustrissime Domine,

Adhuc Brissacum nos inter spem metumque incertos tenet. Quis ibi rerum status fuerit, ante duodecim dies ex literis, quas ad me filius⁶ ex ducis Vinariensis⁷ comitatu scripsit, potest intelligi. Ex eo tempore Longavillanum⁸ suo cum exercitu ad Vinariensia castra advenisse sparsus quidem hic rumor est, sed non verus; mandatane ejus rei ad Longavillanum data sint, nescio. Sed etiamsi ea

5 Gedrukt Epist., p. 485; Oxenst. Skrifter 2. afd. II, p. 552.

6 Cornelis en Diederik bevonden zich beiden in het leger van Bernhard van Saksen-Weimar. Van geen van beiden is een kort voordien ontvangen schrijven bewaard gebleven.

7 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

8 Henri d'Orleans, hertog van Longueville.

[p. 738]

haberet, retinetur hinc a Lamboio¹ inde a duce Carolo², qui inter se ut jungantur laborant. Pugnae quaedam non longe a Ravone et Dia fuere Longavillani militibus cum hostibus tum Lotharingicis tum Lamboianis, quarum penes se fuisse victoriam Galli vulgant. Sed sincerius judicantes de eventu, quis fuerit, dubitare video. Praecipua spes hostium est, etiamsi Brissacum dux Vinariensis capiat, quod tamen non capiet nisi quam serissime ob virtutem et praesidii et praefecti³, brevi id se recuperaturos abcisis et a duce et ab urbe a superna parte commeatibus. Ei rei vix poterit obviam iri sine proelio. Proeliorum autem aleam toties tentare periculosum. Quem saepe transit casus aliquando invenit. Sed haec Deus in meliora vertat. Sed et quos antehac a Longavillano missos scripsi ad Vinariensem, minore fuerunt quam a nobis crediti sunt numero.

Mauritius Palatinus princeps⁴ it ad Vinariensem, ut ibi militiae ponat rudimenta. Cum epistola filii mei, quam mitto, convenit plane altera ipsius ducis ad Noyerium⁵, nisi quod adjicit Waldshuto imminere hostes, ut eo insesso intercludant commeatus ab duce.

Comes Suessionensis⁶ in hanc aulam nuntiavit processum Piccolominii⁷ ad rhenana.

Lutsavius⁸ haud multum hic proficit, Sperat negotia sua promotum iri per legatum in Anglia Gallicum⁹.

In Espernonium¹⁰ manent irae ac nuper princeps Condaeus¹¹ in parlamento Burdegalensi eum incusavit velut conscium caedis Henrici Magni¹². Quae criminatio illum quidem recta at per obliquum reginam matrem¹³ ferit.

In Scotia episcopi quidam minus ex regula actae vitae rei totum ordinem infamare volentibus materiam et seditionibus alimenta praebent.

Radzivilius¹⁴ privatus hic agit et sua tantum curat. Sed audimus mitti huc e Polonia legatos dignitate eximios Opolinskium¹⁵, marescallum Poloniae, et Casonoskium¹⁶, cubicularium regis¹⁷, acturos de pace et de Casimiro¹⁸.

Est hic e Bergensi ditione juvenis¹⁹, qui musquettas et pistolettas reperit continuato ordine ejaculantes globos tricenos. Accepit a rege²⁰ annuam pecuniam

1 Wilhelm, baron van Lamboy

2 Karel IV, hertog van Lotharingen.

3 Hans Heinrich von Reinach.

4 Moritz van de Palts (1621-1654).

5 François Sublet, seigneur de Noyers.

6 Louis de Bourbon, graaf van Soissons.

7 Ottavio d'Arragona, prins van Piccolomini.

8 Bedoeld wordt Gerhard Romelian von Kalcheim, genaamd van Leuchtmar.

9 Pompone de Bellièvre (1606-1657).

10 Jean-Louis de Nogaret de La Valette, hertog van Epernon.

11 Henri de Bourbon, prins van Condé.

12 Hendrik IV van Frankrijk; hij was in 1610 vermoord.

13 Maria de Medici.

14 Boguslaus Radziwill.

15 Lucas Opalinski.

16 Adam Kazanowski.

17 Wladislas VII (IV) van Polen.

18 Jan II Kazimierz.

19 Niet geïdentificeerd.

20 Lodewijk XIII.

[p. 739]

D pistorienses et domum ad S. Clodovaei et ibidem molam ad sua fabricanda. Hoc adhuc post tot repertas humani generis pestes deerat.

Grave interim fit Gallis bellum, quod hoc anno centum millionibus constitit, si ad regis impendia addantur quae a provincialibus miles extorsit. Neque tamen eo minus durabit bellum, fructuosum potentibus. Quod si id bona pace mutare velit Deus, magnae ipsi gratiae a christianis omnibus debeantur. Ejus paternae bonitati, Excellentissime et Illustrissime Domine, Sublimitatem Tuam, quantum possum, commendo.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

Lutetiae, 10 Decembris novi Calend. anni 1638.

Regina mater in Anglia mille habet in diem florenos. Vidit eam legatus Gallicus et caeteri praeter Hispanum¹.

Florentiae repertum est dioptrae genus, quod apparere facit lunam ea magnitudine, qua est ibi area, tanta quanta Lutetiae quae dicitur la Place Royale. Inde nobis maria et montes renuntiabunt astrologi².

1 Martino d'Axpe.

2 Iets naders hieromtrent heb ik niet gevonden. aant.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.