Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 9

3826. 1638 november 2. Van J.F. Gronovius¹.

Illustrissime Vir,

Insigne indicium insignis amoris tui postremae tuae a.d. XIV Kal. Mart. datae² mihi praebuerunt, quae Puteanis fratribus³ comitate tua commendatum me ajebant⁴.

Non sufficio exsolvendis gratiis, praesertim quum excusandum habeam potius, quod tam sero beneficium tuum agnoscerem⁵. Id tamen sine ulla mea contigisse culpa persuasum habeas⁶ velim. Ego enim statim lectis tuis festinabam in unum omnia vota conjungere et⁷ ad illos scripsi, tibi gratias egi. Eas commisi Brunaeo⁸, Vossii⁹ affini, Fr. Iunii nepoti, qui tum in Galliam iter affectabat et ultro mihi¹⁰ officium offerebat. Postea distulit ille profectionem in aestatem anni sequentis egoque adhuc meas in Selandia morari ante paucos demum dies non sine stomacho intellexi.

Quando igitur ille saltus obseptus¹¹ fuit, nunc repeto pulcherrimam ambitionem et audeo a te petere, uti has¹² in fidem commendationis tuae P. Puteano tradas.

Adjeci¹³ epistolas Isaaci Casauboni¹⁴ tandem a lentissimis operis ad umbilicum adductas. Amabis, credo, laborem nostrum et pietatem in manes viri maximi; neque enim aliunde in hoc opere laudari me posse confiteor. Quanquam

1 aant.Copie Leiden, UB., Gron. 55 f. ^o 35 ¹. Gedrukt Ep. ex mus. I. Brant., p. 160. Copie Basel UB.aant., Leben Gronovii, p. 72. Voor de schrijver zie men dl. V, p. 229 n. 2. Vgl. verder betreffende de ed. Brant no. 3418 p. 28 n. 1.

2 Ontbreekt.

3 Jacques en Pierre Dupuy.

4 In de copie geschreven boven ‘agendis’, dat niet is doorgehaald.

5 De ed. Brant heeft: agnoscam.

6 De ed. Brant heeft: ... sine ulla culpa mea contigisse velim recognoscas.

7 De ed. Brant heeft: itaque.

8 Johan de Brune (1616-1649), zoon van Johanna Junius, die op haar beurt de zuster was van Franciscus Junius (1589-1677) -François du Jon-.

9 Gerardus Johannes Vossius.

10 De ed. Brant heeft: hoc.

11 De ed. Brant heeft abusievelijk ‘obserptus’.

12 De ed. Brant heeft: inclusas.

13 De ed. Brant heeft: Accipe etiam.

14 Voor de uitgave van de brieven van Isaac Casaubonus zie men no. 3418, p. 31 n. 2.

[p. 667]

non fuisset forte cujusvis eam talem detexere¹: adeo in apographis negligentia descriptorum multa corrupta, praecipue in Graecis, et instar Sibyllae foliorum² erant. Misissem plura exemplaria, sed oppido pauca³, accepimus amicis offerenda, cum⁴ sibi L. stipulatus esset⁵ Cl.⁶ Rivetus⁷, praecipuus autor operis. Diatribae Statianae⁸ nunc prorsus silent et fere sum in aliis studiis Berneggerus⁹ ad me misit Thebaidem¹⁰ in membranis, antiquissimum et optimae notae codicem, quod Salmasius¹¹ ὅ πὰνυ ex ipsa litera et forma libri argumentabatur. Ego etiam ex paucis, quae contuli, cognitum (?) habeo. In margine apparet Lactantius¹² fere totus, plurimis tamen locis auctior multo et emendatior. Utinam otium esset hanc telam detexendi¹³.

Illud cum magno¹⁴ rubore legi sumptam¹⁵ a te operam quaerendo ab¹⁶ iis, qui librarios¹⁷ norunt¹⁸, si quando¹⁹ Statius sub incudem esset revocandus. Adeone ego effrons, ἀναίσϑητος et fatuus essem, ut mea apud te, virum et propter incomparabiles ac magis quam explicandas²⁰ virtutes et ingentia in literas merita et dignitatem denique illustrem mihi numinis instar venerabilem, gratia tam improbe abuterer²¹? Minime ea mens fuit mihi²² sed quia paene spes videndi Gallias perierit mihi, rogaveram, uti²³ alicui ex eruditis me conciliares, quicum commercium literarum instituerem et scire possem quid ibi in studiis agitaretur²⁴, ne quando me vivo et inscio opusculum imperfectum sine lima mea

1 De ed. Brant heeft: eam editionem dare.

2 Toespeling op de Sibylle, priesteres van Apollo, wier orakelspreuken oorspronkelijk op palmbladeren werden geschreven. Voor een vergelijking van Casaubonus' manier van werken met die van de Sibylle zie men Dl. III, p. 352.

3 De ed. Brant heeft tussen ‘pauca’ en ‘accepimus’: a typographo, ingratissimo pro hac biennio opera.

4 De ed. Brant heeft: quod.

5 De ed. Brant heeft: fuisset.

6 Ontbreekt in ed. Brant.

7 André Rivet.

8 Johannis Frederici Gronovii in P. Papinii Statii Silvarum Libros V. Diatribe Ad Th. Graswinckelium equitem & JC. Hagae-Comitis, Ex Officina Theodori Maire. MDCXXXVII.

9 De Straatburgse hoogleraar Matthias Bernegger.

10 Over de latijnse dichter Publius Papinius Statius en zijn Thebaïs zie men IV, p. 216 n. 2.

11 De Franse klassiek-filoloog Claude de Saumaise, hoogleraar te Leiden.

12 Lucius Caecilius Firmianus Lactantius uit N. Afrika (circa 300), schrijver van Divinae Institutiones, van De mortibus persecutorum en andere christelijke werken.

13 Het gedeelte ‘Diatribae ... detexendi’ ontbreekt in de ed. Brant. Aansluitend op ‘... autor operis’ heeft de ed. Brant: quae tamen mirum si homini avarissimo extorquebit, hetgeen in de Leidse copie ontbreekt.

14 Dit woord ontbreekt in de ed. Brant.

15 De Leidse copie heeft abusievelijk: sumptas.

16 De ed. Brant heeft: ex.

17 Dit woord ontbreekt bij Brant.

18 De ed. Brant heeft: noverunt.

19 Dit woord ontbreekt in de ed. Brant.

20 In de copie te Leiden staan de woorden ‘ac ... explicandas’ als correctie boven ‘intelligendas’, dat niet is doorgehaald.

21 De ed. Brant voegt nog toe: ut hoc peterem.

22 De ed. Brant heeft: Non ea mens mea.

23 De ed. Brant heeft: pene spes visendi Gallias meam decollaverat, rogarum ut.

24 De woorden ‘et ... ageretur’ (i.p.v. ‘agitaretur’) volgen bij Brant op ‘ ... prodiret’ terwijl het ‘mea’ achter ‘lima’ daar ontbreekt.

[p. 668]

denuo prodiret. Atque istius quando me voti compotisti¹, iterum iterumque ingentes gratias ago, et laetabor² impensius, cum tuae una cum Puteanaeis, spero, ad me comitatae venerint³. Ante omnia oro, ut me⁴ toties gravissimas curas tuas⁵ interpellantem benigne feras. Non possum me continere, quin perinde meae observantiae haec levia pignora allegem⁶, praesertim cum indies tot monstra nascantur, tot γηγενεῖς, qui allatrandis maximorum virorum⁷ nominibus suae vilitati decus quaerant. Quos quidem confirmo tibi me cane pejus et angue odisse et ab hac insania longissime semper abfuturum. Iterum⁸ vale, vir incomparabilis⁹ et gloria tua fruere.

Hagae postrid. Kal. Nov. An. MDCXXXVIII.

Illustrissimo Nomine Tuo devotissimus aetatem
Johannes Fredericus Gronovius.

1 De ed. Brant heeft: compotivisti.

2 De ed. Brant heeft: iterum iterumque ago gratias et laetabor.

3 De ed. Brant heeft: cum tuae Puteanaeis comitatae ad me venerint.

4 De ed. Brant heeft i.p.v. ‘ut me’: ne.

5 De ed. Brant heeft hier ingevoegd de woorden: vel sic.

6 De ed. Brant heeft: Cupio saepe ad te venire meae haec observantiae levia pignora.

7 Brant laat nog volgen: (inter hos tuo).

8 Dit woord ontbreekt bij Brant.

9 Brant laat nog volgen: rem bene gere.

Bovenaan de brief staat het adres: Illustrissimo Viro D. Hugoni Grotio, Serenissimae Reginae et Regni Suecorum ad Christianissimum Regem Legato Lutetiae¹⁰.

10 In plaats van datering, ondertekening en adres, ‘Hagae ... Lutetiae’ van de ed. Brant heeft de Leidse copie: Kal. Nov.