Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 9

3760. 1638 september 11. Aan L. Camerarius².

Illustrissime Domine,

Reliquit mihi morbus languoris et doloris in capite, nonnihil, quod tempore erit superandum. Interim et ipse mihi partem de publico sumo gaudio, quod hic sane tantum est³, ut nihil adjici possit nec ut credi possit simulari, ita ubique prorumpunt veri amoris populi in regem⁴ sincera indicia pro summa habentis felicitate, quod post bonum regem alterum ei similem exspectet. Quod sit regis, quod reginae⁵ gaudium, facile concipi animo potest, si quis consideret, quantopere privati homines, quibus lautior res est, prolem sibi haeredem desiderent, et quam inopinum inexspectatumque hoc tantum bonum evenerit post sterile per XXIII annos matrimonium.

Laboramus hic, ut duci Vinariensi⁶ et plus militis et extra ordinem pecunia submittatur, tum ut equos comparet, quorum multa millia morbis absumpta sunt, tum ut bene claudat Brisacum, in quo oppido commeatus non esse ultra menses duos suffecturos dicit nobis Truxius⁷.

2 Copie Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 146. Gedrukt Epist., p. 462. Ludwig Camerarius was Zweeds gezant in Den Haag.

3 In de copie te Uppsala staat ten onrechte: erit.

4 Lodewijk XIII van Frankrijk.

5 Anna van Oostenrijk.

6 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar. Vgl. ter zake: Grotius' brief aan Le Bouthillier dd. 5 september (no. 3757).

7 Wolf Dietrich Truchsess.

[p. 566]

De Fontarabia postremae principis¹ literae jubent nos brevi sperare deditionem. Jam cuniculo quodam feliciter dissiliente² in disjecta propugnaculi parte bene se locaverant Galli. Et ad Casteleti vallum usque oppidanum opera perducta sunt aliud nihil molientibus Gallis. Omnes enium, quae in his partibus sunt, copiae, illuc se tulere.

De Castillionaeo³ iterum excusso gratia rumores volitant.

Astam obsidet Hispanus⁴ nec est, qui obsistat.

Habeo gratiam pro humanissima epistola 30 Augusti data⁵. De Gelria doleo. Solent Batavi, ubi aliquid accepere mali, non ita facile resumere animos. Itaque vara vibiam sequitur⁶. Spero tamen praeter irritum conatum nihil magnae cladis acceptum. Et forte expediet eos talibus velut aculeis exstimulari interdum ad militiam praeliarem, cujus longa desuetudine facti sunt immemores et incuriosi. Longus etiam ille splendor fortunae principis Arausionensis⁷ mirandum non est, si nebulis quibusdam interstinguitur⁸, cum perpetuus inoffensusque rerum tenor in bello praesertim contingat nemini.

Quod de Austriacis dicit Excellentia vestra melius illius partis inter se membra cohaerere, verissimum est, et ego in quadam nuper epistola attigeram.

De regis Hispani⁹ in Navarrae regnum adventu nihildum intelleximus. Sed in Gallia plurima male administrari, dum unius animus cuncta complecti nequit, minores autem duces inter se discordes nulla publici cura privatis student rebus, nimis apparet.

Ad Fontarabiam deprehensus est qui pro globis ferreis semper lapides in urbem jecerat globos sibi lucrifaciens.

Delphinus¹⁰ hic videtur pacem nobis allaturus, quam tamen a.D. cardinali¹¹ nisi communem expeti non puto.

Quod Anglus¹² de sex millibus ad pacem usque in usum principis Palatini¹³ alendis offert, non est plane spernendum. Sed quindecim illae naves quid facturae sint, non satis intelligo, cum Hispani offensam illi tam graviter nec sine aliqua causa metuant. Quod vero allaborare se velle dicunt, ut coronae Suedicae debite satisfiat, requiro verba magis adstringentia et mentionem specialem relinquendae nobis Pomeraniae totius. Conjunctio ista cum Kingio¹⁴ prius fieri debuit. Sed tamen etiamsi nunc si fiet, utilis erit electori.

1 Henri de Bourbon, prins van Condé.

2 De copie te Uppsala geeft de lezing: desiliente.

3 Gaspard de Coligny, maarschalk van Châtillon.

4 Diego Mexia Felipes de Guzmán, markies van Leganés.

5 Ontbreekt.

6 Vgl. Ausonius, Technopaegnion IV, 1 (27. 4, 1 ed. Schenkl).

7 Frederik Hendrik.

8 De copie te Uppsala heeft ten onrechte vóór ‘interstinguitur’ het woord ‘non’ ingevoegd.

9 Philips IV.

10 Lodewijk XIV. Hij was geboren op 5 september.

11 De Richelieu.

12 Karel I van Engeland.

13 Karl Ludwig, keurvorst van de Palts.

14 James (Jacob) King.

[p. 567]

Hassicam viduam¹ ut a nobis abstrahant, multa concessuros caesarianos² credibile est. Ipsa viderit.

Causas Rostochio irascendi nostros habere credo. Sed an explicabile sit hoc negotium, jure dubitat Excellentia vestra.

Angli³ de reginae matris⁴ in Angliam transitu negant se quicquam scire. Si suo sumptu vivet, erit Batavis non gravis et solatio alteri non minus infelici reginae⁵.

Gaudeo venisse ad vos illum, qui Danica⁶ procurat⁷; amo eum ob virtutes et eruditionem.

Poloni⁸ in Germaniam adventus propiora quaedam foedera parturit.

De commerciis illis Persicis diu jam trahitur negotium et non video, quomodo pariter et tuta satis et lucrosa esse possint; alterum alteri obstat.

D. Hagae⁹ felicem domuitionem precor ac vestrae Excellentiae ejusque domui prospera omnia.

Excellentiae Vestrae perpetuo cultu devinctissimus
H. Grotius.

1 Amelia Elisabeth van Hanau-Münzenberg, landgravin van Hessen-Kassel.

2 De troepen van Ferdinand III.

3 John Scudamore en Robert Sidney, graaf van Leicester. resp. ordinarius en extra-ordinarius Engels gezant te Parijs.

4 Maria de Medici.

5 Elisabeth Stuart, koningin van Bohemen.

6 De uitgave der Epist. heeft abusievelijk ‘Dacica’.

7 Martin Tancke.

8 Wladislas VII (IV).

9 Cornelis Haga, Staats orator in Constantinopel.

Lutetiae, 11 Septembris MDCXXXVIII.

Castilionaeus jam in rus suum jussus est discedere; imperium in utrumque exercitum Lafortius¹⁰ accepit.

Astae obsidio parabatur, sed intermissa est per morbum Leganesii¹¹ et ducum discordias.

10 Jacques Nompar de Caumont, maarschalk van La Force.

11 Diego Mexia Felipes de Guzmán, markies van Leganés.

Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Boven aan de brief in de copie te Uppsala in margine: A. 1638. Redd. 8/18 Sept.