Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 9

3706. 1638 augustus 7. Aan L. Camerarius⁵.

Illustrissime Domine,

Rex⁶ impatiens abesse ab uxore⁷ huc intra triduum aut quatriduum reverti dicitur.

Castilionaei⁸ uxor⁹, cum in agros ivisse crederetur, Ambiani fuit conventoque cardinali¹⁰ maritum suum in ejus restituit gratiam atque ipse maritus epistolam scripsit plenam prudentiae culpam omnem non in alios transferens, sed fortunam accusans et perpetua divisis imperiis mala. Itaque manet is non modo in Gallia, sed et in rerum actu partem commissi sibi hactenus exercitus retinens; nam partem alteram regendam accepit Milleraeius¹¹, qui quid acturi sint hoste tam valido non satis video. Sed Rentiacum obsidet et cavatarum, ut mos est, viarum flexibus accedit Bressaeus¹².

Longavillanus dux¹³ copiis imminutus, quae partim in Picardiam partim ad

5 Copie Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 141. De tekst van de copie bevat enige onnauwkeurigheden. Gedrukt Epist. p. 453. Ludwig Camerarius was Zweeds gezant in Den Haag.

6 Lodewijk XIII.

7 Anna van Oostenrijk.

8 Gaspard de Coligny, maarschalk van Châtillon.

9 Anna de Polignac.

10 De Richelieu.

11 Charles de La Porte, hertog van La Meilleraye.

12 Urbain de Maillé, markies van Brezé.

13 Henri d'Orleans, hertog van Longueville.

[p. 504]

ducem Vinariensem¹ ivere, ad Besmam et Balansonum non longe a Grea se contulit. Infirmior est quam ut magni aliquid aggredi possit.

Dux Carolus² et milite et munimentis praepollet ultroque Bressiam incursat.

In Italia Valetta cardinalis³ non multo plus quinque habet millibus. Hostis agros tenet crediturque Astam et Trinum vi rapturus, vere autem venturo aggressurus Casale.

Principem Casimirum⁴ Aquis Sextiis, quae princeps est Provinciae urbium, jam esse et honeste custodiri dicitur.

Princeps Condaeus⁵ jam ad fossas Fontarabiae opera sua perduxit speraturque jam ei adesse classis Gallica.

Recte accepi et Excellentiae vestrae literas et illas a regina⁶ ac D. Salvio⁷.

Plurimum dolet mihi quod Hassica vidua⁸ videtur plus spei in propriis pactionibus ponere quam in armis aut pace communi. Item quod electori⁹ cum Suedis convenire non potuit super conjungendis copiis.

Rogavi D. comitem Licestrium¹⁰, ut et ad hanc rem componendam et ad reperiendas concordiae vias in eo negotio, quod inter D. Salvium ac Roum¹¹ tractatur sua apud regem¹² proceresque Britanniae auctoritate ac gratia uti velit. Dixit se facturum et facturum puto, quippe optime volentem et rebus communibus et Palatinae domui.

Placet mihi quod Excellentissimi et Illustrissime Suediae rectores¹³ volunt tuti itineris literas dari ab imperatore¹⁴ singulas pro iis, quos singuli principes civitatesve missuri sunt, etiam elector Palatinus, si velit. Gallos optare magnis, ut Angli desinant se ita commodos praestare Hispanis quam ferociter id exigere credo: tamen non omiserunt Galli ostendere, quantum damni publica res accipiat ex istis Dunquercam invectionibus.

Prudentiam rectorum nostrorum, qua certamen cum Dano¹⁵ vitarunt, laudo. Dubitandum non est, quin tot simul rebus prosperis elaturi se sint Austriaci durioresque futuri ad nostra et Gallorum postulata. Sed et Gallos belli, quod extra Galliam maxima ex parte geritur, non taedet, et Bannerii¹⁶ florentissimae copiae sub duce fortissimo magna promittunt, et aliunde etiam facile aliqua procella exoriri poterit, quae deprimat magna flantes.

1 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

2 Karel IV, hertog van Lotharingen.

3 Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette.

4 Jan II Kasimir.

5 Henri de Bourbon, prins van Condé.

6 Christina van Zweden.

7 Johan Adler Salvius, Zweeds gezant residerende te Hamburg.

8 Amelia Elisabeth van Hanau-Münzenberg, landgravin van Hessen-Kassel.

9 Karl Ludwig van de Palts.

10 Robert Sidney, graaf van Leicester, extraordinarius Engels gezant te Parijs.

11 De Engelse diplomaat Thomas Roe.

12 Karel I van Engeland.

13 Voor hun namen zie men no. 3424, p. 40 n. 1.

14 Ferdinand III.

15 Christiaan IV van Denemarken.

16 De Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér.

[p. 505]

Gallos in solvenda Suedis pecunia puto jam tricones non fore. Vinariensis quanquam non omnia obtinuit, quae voluit, tamen ostendit se iis, quae impetravit, esse contentum neque de ejus constantia ulla dubitandi causa est.

Rediit huc a Batavis Lestradius¹ cum rege consilia principis Arausionensis² communicaturus, neque hic dubitatur, quin is princeps hujus anni reliquum pulchris actionibus sit impensurus. Quod quo melius procedat, gaudeo sanatas internas discordias.

Ab induciis Hispanum³ quam imperatorem esse alieniorem et Roma scribitur et credunt rerum prudentiores. Multa sunt indicia Hispanum moliri aliquid in aliquam partem orae maritimae Gallicae, sed et rex bonas in mari interno habet naves et littora diligenter custodiuntur.

Astrologi Italiae ac Siciliae magna mala praedicunt; mihi satis mali videtur esse sub Hispano servitus. Bisertani sunt illi praedones, qui ex Italia praedam egere.

S. Audomari urbis obsidio planissime derelicta est.

Omnia felicia Excellentiae Vestrae ipsiusque domui opto maneoque, Illustrissime Domine,

Excellentiae Vestrae ad omnia cultus officia addictissimus
H. Grotius.

1 Godefroy d'Estrades.

2 Frederik Hendrik.

3 Philips IV.

Lutetiae, 7⁴ Augusti anni MDCXXXVIII.

Carmontium arx non longe a Rentiaco Gallis se dedidit⁵.

4 De copie geeft als datum 4 augustus: kennelijk een verschrijving voor 7. Datering op 4 augustus zou minder goed in de wekelijkse reeks tussen 31 juli en 14 augustus passen.

5 Het postscriptum ontbreekt in de copie te Uppsala.

Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

In de copie te Uppsala bovenaan de brief in margine: R. 4/14 Aug. 638.