Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 9

3679. 1638 juli 17. Aan L. Camerarius⁹.

Illustrissime Domine,

Minus quam vellemus procedunt res Gallicae. Nam et Vercellas die 6 Julii¹⁰ inter oppugnandum deditas pulvere igniario deficiente scripsit ad viduam Sabaudiae¹¹ eam consolans Marchio Villa¹². Quanquam id non impedit, quominus

9 Copie Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 138. Gedrukt Epist., p. 448. Ludwig Camerarius was Zweeds gezant in Den Haag.

10 Vgl. no. 3677 aan Axel Oxenstierna; de copie te Uppsala dateert dit feit abusievelijk op 9 juli.

11 Christine de Bourbon, hertogin van Savoye.

12 Guido, markgraaf van Villa.

[p. 461]

haec aula contrariis rumoribus plebem lactet. Brisacum vero tanti sunt illati commeatus et pecora, ut spes repetendi obsidii nulla sit, quanquam caesis tribus cohortibus hostium, dum Brisaco redeunt.

Vicecomes Turenae¹ vi rejectus ab oppugnatione Remiremontis ad ducem Vinariensem² nondum pervenit. Obsidium vero urbis S. Audomari non video, qua spe trahatur, cum princeps Thomas³ multis ex locis Gallica munimenta adortus cum clade mutua aggerem quendam minus diligenter custoditum tenuerit simulque amnem et palam sonantibus tympanis inierit urbem. Jam et deditum illi audimus castellum, quod Baccum dicitur, cui tutando Manicampius⁴ se devoverat, ad purgandam sinisteriorem de se ex anni praeteriti fortuna famam.

Classis Gallica nondum pervenit ad principem Condaeum⁵, qui ejus maxime opus habet ad peragenda, quae coepit.

Cappucinus generalis⁶ hic est Roma missus induciarum, ut creditur, molitor.

Scribit ad regem⁷ dux Vinariensis paratum se, modo regi videatur, captivos, etiam qui hic sunt, in id retinere, ut liberari mareschallus Hornius⁸ possit. Mittit item ad regem literas per quas ipsum fratres⁹ et elector Saxoniae¹⁰ imperatore¹¹ volente ad pacem invitant. Die sexto, ut hic numeramus, Julii exercitus ducis Vinareinsis ad Friburgum erat, hostilis ad Kentzingam quatuor ferme leucarum intervallo.

Haec omnia, quanquam non optima, pars responsi erunt ad gratissimas Excellentiae vestrae literas datas 5 Julii¹².

Non imprudenter facit cardinalis Hispanus¹³, qui tantam militum multitudinem cunctatur dimittere praesertim reperto aliquo juris obtentu. Spero fore, ut et Excellentiae Tuae et D. Estampii¹⁴ monitis incalescant animi malo eventu refrigerati.

Piccolominius¹⁵ oppugnandis Gallorum castris ad S. Audomari urbem adfuit. De illo autem ad Ardresam castello scripsi antehac¹⁶.

Accipimus e Germania adventum copiarum e Suedia perquam speciosarum ad D. Banerium¹⁷, validam praeterea nostrorum in mari classem.

Dani¹⁸ copias diffluere intelligimus, imo et ad imperatorem transire plerosque

1 Henri de la Tour d'Auvergne, burggraaf van Turenne.

2 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

3 Tommaso Francesco van Savoye, prins van Carignano.

4 Achille de Longueval, baron van Manicamp.

5 Henri de Bourbon, prins van Condé.

6 Ioannis a Moncalieri.

7 Lodewijk XIII.

8 Gustaf Karlsson Horn.

9 Wilhelm, Albrecht en Ernst van Saksen-Weimar.

10 Johann Georg I, keurvorst van Saksen.

11 Ferdinand III.

12 Ontbreekt.

13 De kardinaal-infant don Fernando.

14 Jean d'Estampes, sieur de Valençay, Frans gezant in Den Haag.

15 Ottavio d'Arragona, prins van Piccolomini, hertog van Amalfi.

16 No. 3653 dd. 3 juli.

17 De Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér.

18 Christiaan IV van Denemarken.

[p. 462]

militum, ex quo rex ille neque sibi neque filio¹ tale, quale concupierat, imperium per inferioris Saxoniae circulum impetrare potuit objectante se imprimis Lunenburgico². Sed haec jam certius ad vos perlata erunt.

Pacis, quod lentum erit, negotium mirari non debemus, cum praeter eas, quas Excellentia vestra adfert causas, accedat et imperatoris et aliorum quaestus e bello.

Videamus, quid allaturus sit D. Rous³ et quid exstinctis jam induciis aggressura sit vidua Hassica⁴; nam in utroque magnum momentum est⁵. Neque minus dignum cognitu, quid sit, quod principem Palatinum⁶ in conditionibus offenderit.

D. Mullero⁷ et qui cum eo sunt faustum opto iter gaudeoque non inanem dimissum. Precor et Excellentiae vestrae ejusque domui faustissima cuncta.

Excellentiae vestrae perpetuo cultu devinctissimus
H. Grotius.

1 Ferdinand III van Denemarken.

2 Georg, hertog van Braunschweig-Lüneburg.

3 Thomas Roe.

4 Amelia Elisabeth van Hanau-Münzenberg, landgravin van Hessen-Kassel.

5 De copie te Uppsala heeft de lezing ‘erit’.

6 Karl Ludwig van de Palts.

7 Georg Müller, Zweedse hofraad en secretaris.

Lutetiae, 17 Iulii MDCXXXVIII.

Malum in obsidione S. Audomari e clade Batavorum fluxit, quae liberum fecit Piccolominio iter in has partes. Lafortium⁸ is distinuit. Solus autem Castilionaei⁹ miles non sufficiebat ad tuenda tot castella ac diffusum tam late ob intercurrentes paludes castrorum ambitum. Sunt et qui inter duces aemulationem incusant.

8 Jacques Nompar de Caumont, maarschalk van La Force.

9 Gaspard de Coligny, maarschalk van Châtillon.

Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Boven aan de brief in margine in de copie te Uppsala: Redd. 14/24 Julij, 1638.