Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 9

3575. 1638 mei 15. Aan L. Camerarius⁶.

Illustrissime Domine,

Rex⁷ etiam nunc Compendii est incertum an diu mansurus. Dolet tenuiores ubique reperiri quam pro spe copias suas per crebra diffugia bellique taedium.

Castilionaeus⁸ cum octo millibus Samaram transiit. Intra paucos dies it ad eum Degenfeldius⁹ externo equitatui praepositus.

Ducis Bernhardi¹⁰ eques trans Rhenum multas prosperas pugnas fecit: ad Alsebergam 80 hostium equites partim cecidit partim fugavit ac spoliavit ipsumque oppidum cepit. Alibi 30, alibi 120 hostium strati aut fusi. Nunc cum ad ipsum

6 Copie Uppsala, UB., cod. 388a. ep. 128. Gedrukt Epist., p. 426. Ludwig Camerarius was Zweeds gezant in Den Haag.

7 Lodewijk XIII van Frankrijk.

8 Gaspard de Coligny, maarschalk van Châtillon.

9 Christoph Martin, vrijheer van Degenfeld.

10 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

[p. 283]

tria millia aut aliquanto amplius adduxerit Guebrianus¹, opponet se dux hosti, qui magno cum exercitu jam appropinquat alias interim in subsidium copias parante Bavaro² cum episcopis³ adeoque in eam partem tota belli vis rapitur, ut eodem venturus dicatur ipse imperator⁴.

Palatini adolescentes⁵ ad cardinalem Riceliacum admissi exceptique comiter spem accepere pecuniae Gallicae ad res⁶ afflictae domus sublevandas sub titulo solvendi veteris debiti.

Romae non probatur, quod, cum nuper hic in templo suspenderentur capta de hoste signa, lutherani adfuere aliquot.

Clades major quam prima tulit fama e motu terrae afflixit Calabriam et vicina per spatium plus 200 milliarium Italicorum.

Casale nuper ab Hispano⁷ insidiis impetitum fuit infeliciter. Tenet nunc Hispanus ea Montisferratensis territorii, quae Genuatium solo contermina sunt ac sic maris viam sibi apertam per Finale habet, Gallis autem eandem intercludit nec dubium est, quin ex belli malis metuque se quovis modo extricatura sit vidua Mantuana⁸, nisi in Casalis praesidio Galli validiores essent, quorum coeteroqui in illis partibus, ut cardinalis Valetta⁹ scribit, pertenues sunt copiae.

Romae de induciis multus sermo; breves non recusaret Hispanus, sed eae Gallis non placent. Biquius cardinalis¹⁰ ea de causa huc venit et, ut audio, aliquis a cardinali Hispano¹¹, sub obtentu gratulationis apud reginam¹² praegnantem peragendae.

Bleteranum in Burgundiae comitatu immisso milite rebusque aliis firmavere Galli contra vim hostium.

Salmurii in carcerem datus est presbyter quidam ex patribus oratorii, quod in notis ad Augustini librum de Virginitate¹³ dixisset laudabilius esse in sublimi proposito perstare sine voti vinculo, et alia quaedam monachis hujus saeculi non probata.

D. Wolfii¹⁴ adventus, quem literae tuae 3 Maii¹⁵ datae nunciant, quid

1 Jean Baptiste de Budes, maarschalk van Guébriant.

2 Maximiliaan I van Beieren.

3 Anselm Casimir Wambold von Umstadt, keurvorst van Mainz, en Franz von Hatzfeld und Gleichen, bisschop van Würzburg.

4 Ferdinand III.

5 Moritz en Eduard van de Palts.

6 Dit woord ontbreekt in de copie te Uppsala.

7 De Spaanse bevelhebber in Noord-Italië was Diego Mexia Felipes de Guzmán, markies van Leganés.

8 Maria Gonzaga, hertogin van Mantua.

9 Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette.

10 Allessandro Kardinaal Bichi.

11 De kardinaal-infant don Fernando.

12 Anna van Oostenrijk, koningin van Frankrijk.

13 Claude Seguenot (1596-1676). Hij was op 7 mei te Saumur gearresteerd en werd op 14 mei naar de Bastille overgebracht. De titel van het boek luidt De la Sainte Virginité. Discours tradvit de S. Avgvstin. Auec quelques Remarques pour la clarté de la Doctrine. Par Clavde Segvenot Prestre de l'Oratoire. A Paris, Chez Iean Camvsat, ruë S. Iacques, à la Toison d'or M.DCXXXVIII. Auec Privilege du Roy. Dit werk was op 15 maart 1638 te Parijs verschenen.

14 Hermann Wolff.

15 Ontbreekt.

[p. 284]

allaturus sit, exspectabimus. Ego, quin Hassica vidua¹ nostram societatem amplexura sit, non dubito. Si et Palatinus² bonas habeat copias et e Suedis aliqui se adjungent, erit in Coloniensi circumsitisque agris bellum gerendi non difficilis ratio. Ne ex Oldenburgico solo in ea, quae Amasio adjacent, atque inde in Frisiam aut Isalae adsita, irrumpant hostes, etiam atque etiam curare debent Batavi. Ut Neoburgicus³ in agnati Palatini societatem pertrahatur, video esse qui sperent. Ego sicut eum a caesarianis non bene haberi satis video, ita tantum illi animi fore, ut vim vi repellat, non puto, praesertim cum offensas populorum suorum in se concire non desinat calcatis eorum privilegiis ac religione. Et in pacis et in hoc, quod nunc sub incude est, induciarum negotio tam Suedia quam Gallia curam gerent pro foederatis suis. Quare, nisi Hamburgi aliquid Angli nobiscum confecturi sunt, ratione non caret tuus pro domo Palatina foederibus nullis innexa metus. Puto minorem dignitatem Cracovio⁴ obstare non debere, quominus cum eo agant legati⁵, modo potestatem accipiat⁶ plusquam spectandi et audiendi.

Pridem a D. Salvio⁷ nihil accepi. D. Bielkii⁸ mortem tecum doleo. Nam et ex literis ejus et ex fama didici talem fuisse virum, cui paucos pares habeat Suedia.

Et copiarum Suedicarum trajectus et Bannerii⁹ novae molitiones multum hic exspectantur.

Qui hic sunt Poloni ajunt ita se credere neque in novae militiae instituto adeo cunctis suspecto perstiturum regem suum¹⁰ et de vectigali rem ad condordiam spectare. Sed illud de Spiringii¹¹ captivitate fabulam puto.

Res maris, cui Batava respublica originem suam, incrementa et securitatem debet, ita negligenter ab illis tractari non immerito miraris.

Qui hic vulgantur rumusculi ajunt damni aliquid accepisse Vinarienses, dum hostiles in suburbanis Brisaci stationes calidius¹² oppugnant. Sed capta ab equitibus Vinariensibus oppida Aurachum, Altkircham, Gopingam, quibus de rebus certiora opperimur. Apud Kinzingam 80 hostium capti militiam victoris secuti sunt.

Terrae motus ille in Italia hominum 20 millia aut amplius absumpsit. Casalis praefectus¹³ ab Hispano corruptus fuisse scribitur. Bleterani deprehensi qui oppidum voluerant incendere.

1 Amelia Elisabeth van Hanau-Münzenberg, landgravin van Hessen-Kassel.

2 Karl Ludwig van de Palts.

3 Wolfgang Wilhelm, hertog van Neuburg en Jülich-Berg.

4 Karel van Cracou.

5 Te Hamburg bevonden zich o.a. namens Frankrijk Claude de Mesmes, graaf van Avaux, namens Zweden Johan Adler Salvius, namens Engeland Thomas Roe.

6 In de copie te Uppsala staat abusievelijk ‘accipiant’.

7 Johan Adler Salvius, Zweeds gezant in Hamburg.

8 Sten Bielke.

9 De Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér.

10 Wladislas VII (IV) van Polen.

11 Over de gebroeders Spiring zie men p. 108 n. 2.

12 De copie te Uppsala heeft ‘callidius’.

13 Ottavio Montiglio.

[p. 285]

Bene valet D. Schmaltzius¹ vosque omnes salutat et cum eo ego, Illustrissime Domine, precor tibi ac tuis cuncta prosperrima.

Excellentiae Vestrae cum summa observantia addictissimus
H. Grotius.

1 Peter Abel Schmalz, secretaris van Axel Oxenstierna.

Lutetiae, 5/15 Maji 1638.

Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.