Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 9

3544. 1638 april 23. Aan A. Oxenstierna⁶.

Excellentissime atque Illustrissime Domine,

Venit ad me D. Schmalchius⁷ attulitque mandata ad implenda ea, quae nsunt foederi Wismariensi⁸, et ad cudendas indutias pertinentia. Quam ob

6 Gedrukt Epist., p. 419; Oxenst. Skrifter 2 afd. II, p. 465.

7 Peter Abel Schmalz, secretaris van Oxenstierna.

8 Zie voor deze instructie bijlage no. 3, en ook p. 219 n. 7.

[p. 229]

rem gaudeo plurimum; nihil enim malo quam praescriptis lineis insistere gnarus multa adversus utilitates publicas etiam optimo proposito peccari, ab iis maxime, qui a locis multum absunt, ubi consilia capiuntur. Praeter mandata ipsa etiam colloquia D. Schmalchii me de multis rebus edocebunt.

Ut initium agendi faciamus, aditum ad regem¹ postulavi, qui mihi cras dabitur. Interim mitto quae Forbesius² hic dixit Poloniae regis³ jussu quaeque ipsi respondit rex Galliae culpam tardatae pacis in hostes rejectans.

In hac aula qui plurimum possunt, eorum magnitudini, securitati, opulentiae quoque bellum non esse inutile omnes judicant. Et si fortuna, ut jam coepit, faverit regi ejusque sociis, populus quoque ipse pacis ceteroqui appetens bellum extra Galliae fines semotum lenius feret.

Unum me male habet, quod Corrarus⁴, legatus Venetus, qui Contareno⁵ successit, mihi ipsum salutanti neque in compellatione neque in sessione detulit quae par erat, cum ego cum Contareno anxie aequalitatis jura servassem. Sunt Itali miri talium captatores. Quae me causa invitum coëgit a reditu ad ipsum abstinere. Nunc cum negotia videantur colloquium exigere, dubius haereo, dissimulare acceptam injuriam rectius sit futurum an D. Schmalchio, qui hic nunc est, uti internuntio sine periculo dignitatis. Tum ut in hac re dijudicanda plus habeam lucis, tum ut mandata exsequar ad eam pertinentia, et legatum Angliae extraordinarium⁶, virum in hac aula gratiosum, et eum, qui sub ipso res Anglicas hic procurat, Ogerium⁷ rogavi, ut me edocerent, an mos sit Venetis regi Britanniarum⁸ Serenissimi tantum, an et Potentissimi dare elogium. Dixerunt se in Angliam scripturos mihique significaturos, quod intellexerint.

Ex eodem illo legato didici mitti Hamburgum D. Anstruterum⁹, quod et ipsum gaudeo, cum norim ei viro magnam esse rerum Germanicarum peritiam et non minus studii ad juvandam rem protestantium communem. Saepe is mihi conqueri solebat omnia sua consilia per Duglassium¹⁰ destrui.

Ex Anglia Blonii¹¹ literis disco centum millia florenorum ad Palatinum¹² mitti. Legati¹³ quater tantum credere nos jubent.

Postquam Neuburgum ab hoste derelictum insederat dux Vinariensis¹⁴, obsidere coepit Friburgum, nobilem Brisgaviae urbem. Octavo die machinis ita verberata est, ut aditum daret oppugnationi, quae nono die facta est et fortiter repulsa favente defensoribus edito muri lapidei situ. Sed cum et alteram oppug-

1 Lodewijk XIII van Frankrijk.

2 William Forbes, secretaris van de koning van Polen.

3 Wladislas VII (IV).

4 Anzolo Correr; zie no. 3453, p. 84 n. 10.

5 Alvise Contarini di Nicolo.

6 Robert Sidney, graaf van Leicester.

7 René Augier.

8 Karel I.

9 Robert Anstruther.

10 George Douglas; zie over hem VII, p. 9 n. 8.

11 Michel Le Blon; zie over hem V, p. 413 n. 8. De brief waar hier sprake van is ontbreekt.

12 Karl Ludwig van de Palts.

13 Behalve de bovenvermelde Robert Sidney, de ordinarius gezant John Scudamore.

14 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

[p. 230]

nationem, et multo magis cuniculos, qui sub murum ducebantur metueret praefectus¹, ad pacta venit, quae a duce quidem Vinariensi signata, sed eo absente ab ejus militibus pridem desuetis imperia pati magna cum infamia violata sunt multa in milites hostiles et in paganos caede. Quod pro merito graviter fert dux vultque primorum poena redintegrare disciplinam sanctimoniamque fidei. Nondum eo pervenit Guebrianus², quae mora dici non potest quantum adferat pulchre dantibus se occasionibus detrimentum.

Dux Rohanius³, cum vulnera ejus nihil habere periculi viderentur, eo ipso tempore, cum glans plumbea de pede ejus eximebatur, attonito corporis stupore, quam apoplexiam medici vocant, occubuit.

Comitis Harcurtii⁴ cum vidua Puylaurentii⁵ matrimonium firmatum nunc est adferetque feminae splendorem e Lotharinga domo, cardinali ejus avunculo⁶ subsidium non leve in virtute novi affinis, ipsi marito dotem opimam ex Puylaurentii spoliis.

Commeatus, quos jussu Lotharingi ducis⁷ Tannum contulerat Mercius⁸, ut Brisaci necessitatibus subveniret, adhuc Tanni haerent viam obstruentibus ducis Vinariensis militibus. Crescunt interim coëuntque hostium copiae tenentque se citra Moenum et Nicrum ulteriora tenente Vinariensis equite.

Imperator⁹ ad Helvetios lenius quam ante scripsit, ita ut in alto ventus est vela vertens. Monet rogatque, ne antiqua cum Austriacis foedera se ea quam maxime servari cupiente corrumpant. Helvetiorum pontificii qui sunt, tum diligenter cavent, ne quid inde ad Vinariensis castra perveniat, tum militem Hispanis ad bellum Italicum subministrant.

Bellum in Italia Gallis non optime procedit. Timetur Casali. Cardinalis Valetta¹⁰, cui id bellum mandatum est, in itinere est illuc.

Est in hac aula Montispellicardi cancellarius¹¹ conquerens stipendia per annum et amplius non soluta magno cum oppidanorum metu.

Filius meus maximus natu¹² literis et ipse arma praetulit militiamque sumit sub Smidsbergio¹³ egregio duce, minimus meorum¹⁴ in comitatu est ducis Vinariensis, medius¹⁵ jurisprudentiae dat operam. Nihil magis optem quam in eo, quod quisque elegerunt vitae genere, eos ab ipsis processus fieri, ut aliquando possint regno Suediae esse non inutiles.

1 Hans Werner Escher von Bunningen.

2 Jean Baptiste de Budes, maarschalk van Guébriant.

3 Henri, hertog van Rohan.

4 Henri de Lorraine, graaf van Harcourt.

5 Marguerite-Philippine, weduwe van de in 1635 gestorven Antoine de Laage, hertog van Puylaurens.

6 De grootmoeder van Marguerite-Philippine de Coislin heette Louise du Plessis de Richelieu. Zij was een tante van de kardinaal.

7 Karel IV, hertog van Lotharingen.

8 Franz, vrijheer van Mercy.

9 Ferdinand III.

10 Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette.

11 Christoph von Forstner (1598-1677).

12 Cornelis de Groot.

13 Ludwig von Schmidberg.

14 Diederik de Groot.

15 Pieter.

[p. 231]

Ita ipsis bene sit, sicut ex animo opto. Excellentissime et Illustrissime Domine, regno, reginae¹ Tuaeque Sublimitati res prosperrimas.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

1 Christina van Zweden.

Lutetiae, 13/23 Aprilis 1638.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacra Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.