Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 9

3430. 1638 januari 23. Aan A. Oxenstierna⁵.

Excellentissime atque Illustrissime Domine,

Nulla res majoribus nunc sermonibus quam reginae⁶ uterus celebratur speratus ambiguis admodum indiciis in mensem demum alterum durantibus eoque incertioribus, quod ipsa tamdiu infecunda nunc quadragesimum aetatis accedit annum. Concipiuntur tamen jam preces publicae et rex⁷ ipse credere incipiens multo eam quam antehac pluris facit aulaque ad eam convertitur ingentia accepturam gratiae potentiaeque incrementa, si partus virilis stirpis vota regis populique impleverit. Animum reginae ad pacem spectare et sanguinis docet ratio et plurimis constat argumentis; ipsa id minus minusque dissimulat.

Cum antehac pro duce Bernhardo⁸ huc venisset Betzius⁹, graviter cum eo expostulavit cardinalis Riceliacus, quod Galli tam male ab ipso ejusque milite haberentur, ut quaecunque isthuc mitterentur copiae in certum se exitium conjici censerent. Male id habuit ducem animique sui motus satis acres apud Halerium¹⁰ nudavit. Sedavit nonnihil hos aestus Feuquerii¹¹ adventus et in ver magnae

5 Gedrukt Epist., p. 395; Oxenst. Skrifter 2 afd. II, p. 438.

6 Anna van Oostenrijk, koningin van Frankrijk.

7 Lodewijk XIII.

8 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

9 Friedrich Betz.

10 François de l'Hospital, sieur du Hallier.

11 Manasse de Pas, markies van Feuquières.

[p. 51]

pollicitationes. Oblatum Alsatiae principatum recusavit dux pleno in praesidia imperio contentus. Rumor vero hic est eum seorsim apud imperatorem¹ tentasse pacis vias.

Accessit et alter metus ex amicitia ipsius per literas culta cum duce Rohanio², ne partes in Gallia protestantium exarmatas pridem resuscitarent validis adhuc apud Cebennas eorum reliquiis. Qua de causa rex amovere a vicinis locis Rohanium et ad Venetos eum specie honoris amandare magni duxit.

Germani quoque tribuni et praefecti, qui in Gallia sunt, vellent adesse duci Bernhardo et cum ipso habere belli aut pacis, ut res tulerit, societatem. Sed, quantum audio, de Gallicis copiis eo mittendis loquitur. Minuitur interim ducis exercitus crebris in Italiam diffugiis spe certioris stipendii.

Venere huc duo Palatini principes electroris³ fratres⁴, quibus obviam processere ab Anglia legati⁵. Vellet elector habere exercitum eumque cum Hassiae copiis conjungere, qua de re agitur Groningae. Sed pecunia deest neque eam daturi sunt Galli nisi Anglis praeeuntibus.

Susurratur hic et de indutiis ea lege, ut Nanciatum interim Lotharingus⁶, Frankendaliam Palatinus habeat. Sed nulla res magis sollicitos habet Gallos quam pax ab imperatore Suedis oblata Lubecaeque instituta colloquia. Quotidie novi ad me ob id percunctatores veniunt.

De regum agnominationibus scripsi ad D. Bielkium⁷ antehac⁸ scriboque nunc ad D. Salvium⁹. Est aequissimum ad Serenissimae titulum etiam Potentissimae dari reginae nostrae¹⁰, cum Galliae rex praeter Serenissimi nomen accipiat alterum Christianissimi, ut Hispanus¹¹ Catholici nudumque Serenissimi nomen electoribus¹² detur etiam ab imperatore, ut videbit Sublimitas Tua ex libro, quem mitto de aula Ferdinandi II¹³, in quo quaedam sunt digna nosci. Majestatis vocabulum dat imperator Hispano, et in unis literis non semel. At Danus¹⁴ contentus fuit jungi Dilectionem et Majestatem. Verum is non modo pro Holsatia cliens est imperatoris, sed ipsa etiam Dania olim in feudum ab imperio accepta est. Solent autem imperatores etiam amissa possessione juris aliquam retinere imaginem. De Suedia idem dici non potest, quae sui semper juris nunquam in ullius se dedit clientelam.

In Portugallia resedisse tumultus accepta venia dicitur. Argentoratenses difficiliori indies utuntur commeatu; quo tandem sua versuri consilia incertum. De

1 Ferdinand III.

2 Henri, hertog van Rohan.

3 Karl Ludwig van de Palts.

4 Moritz en Eduard van de Palts.

5 John Scudamore en Robert Sidney, graaf van Leicester, resp. ordinarius en extra-ordinarius Engels gezant te Parijs.

6 Karel IV, hertog van Lotharingen.

7 Sten Bielke, Zweeds gezant in Duitsland.

8 Ontbreekt.

9 Johan Adler Salvius, Zweeds gezant, residerende te Hamburg.

10 Christina van Zweden.

11 Philips IV.

12 Voor hun namen zie men no. 3422, p. 35 n. 10.

13 Voor de titel van dit boekje zie men no. 3422, p. 35 n. 12.

14 Christiaan IV.

[p. 52]

Hanovia nihil habemus explorati. Hassiaca D. Camerarius¹ melius nuntiabit, cui ea propiora ac cognitiora sunt. Sex florenorum milliones ab Hispano in Belgicam pervenisse audio; tres alios mitti in literis Fuggerorum².

Deum precor, Excellentissime et Illustrissime Domine, det regno, reginae, Tui Sublimitati res prosperas.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.³.

1 Ludwig Camerarius, Zweeds gezant in Den Haag.

2 Het bankiershuis Fugger.

3 Onderschrift en ondertekening ontbreken in de uitgave der Epist.

Lutetiae, 13/23 Ianuarii 1638

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.