Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

3364. 1637 november 28. Aan A. Oxenstierna¹².

Excellentissime atque Illustrissime Domine,

Qui ad me nunquam venerat ante hac D. Chavigniacus¹³, nunc qua de causa venerit, quibus usus sit sermonibus, quos a me retulerit, cognoscet Sublimitas Tua ab exemplo literarum, quas ipsius rogatu scripsi¹⁴ ad D. Salvium¹⁵, dedique, ut voluit, D. Davausii¹⁶ domestico, qui postridie abiturum se dicebat, ceterum, ut nunc audio, adhuc his haeret in locis. An serio voluerint commendari a me negotium foederis et spes tantae, quantam exigimus, pecuniae praescindi, an vero Austriacis ostendere cupiant in sua esse potestate foedus, ubi velint, facere nobiscum, parco in rebus tam obscuris judicare.

12 Gedrukt Epist., p. 381; Oxenst. Skrifter 2. afd. II, p. 420.

13 Léon le Bouthillier, graaf van Chavigny.

14 No. 3360 dd. 24 november.

15 Johan Adler Salvius, Zweeds gezant, residerende in Hamburg.

16 Zie no. 3360, p. 750 en n. 2 aldaar.

[p. 756]

Scio de indutiis multos esse sermones. Scio a rege¹ episcopum Lexoviensem² mitti ad reginam matrem³; Riverium nobilem⁴ ad Margaritam Lotharingam⁵; neque ignoro fugam Gallorum a Rheni castellis ne tentata quidem defensione non dissimilem Hispanorum ab Aquitania fugae patere ad suspiciones. Tum vero Feuquerii⁶ uxor⁷ nescit, an omnino ullis cum copiis iturus sit ad ducem Vinariensem⁸ maritus suus, an vero consilii tantum communicandi causa eum aditurus. Alii ajunt eum illuc proficisci cum IV millibus, non sex, ut dicebat Chavigniacus. Eques dicitur sumi ex Castilionaeo⁹ exercitu, pedes ex Germanis, qui sub cardinali Valetta¹⁰ fuere. Sunt et de Longavillano¹¹ se cum Vinariensi conjuncturo ad capiendum Rii[n]feldium¹² susurri: de quibus omnibus difficilis est judicatio, quod ob pericula rarae, ob longos ambitus tardae ad nos perveniant epistolae.

Dubito etiam, verumne sit, quod Massilia scribitur, Niceam, Sabaudici juris urbem maritimam, a classe Hispana, cui adfuerit cardinalis Sabaudus¹³, impetitam sed a Gallicis navibus, quae forte illac in Africam ad reposcendos captivos ibant, exemtam malo arcique urbis inductum Gallici militis praesidium.

Ex Anglorum¹⁴ sermonibus cognosco malle eos de suo foedere Hagae agi quam Hamburgi. Galli dicunt Anglorum consilia sibi magis magisque suspecta fieri et per Normanniam injecere manus in naves mercesque Anglicas in repensationem earum navium, quas ceperunt de Gallis Angli, ideo quod per Gallos libere uti Hispaniensi navigatu non sinebantur.

Manicampius¹⁵, cum pons et castella hosti cessere, Argentorati per morbum fuisse scribitur.

Ajunt Galli pati jam Ferdinandum¹⁶, ut et principes Germaniae agant secum de pace, sed ad itineris securitatem contenti sint literis, quae pro Gallis eorumque sociis generaliter dabuntur; id si est, apparet compositionem, si qua secutura est, magis ex voluntate pontificis¹⁷ futuram quam ex usu Germanorum protestantium.

Johannes Waertius¹⁸ omissa Alsatia dicitur repetiisse Transrhenana, Croatis tantum nonnullis cis Rhenum relictis. Multum metuo, ne de Alcaeo¹⁹ aliquid ac-

1 Lodewijk XIII van Frankrijk.

2 Philippe de Cospéau of Cospéan.

3 Maria de Medici; zij verbleef in de Zuidelijke Nederlanden.

4 Zie no. 3362, p. 753 en n. 8 aldaar.

5 Margareta van Lotharingen; vgl. no. 3362, p. 753 en n. 7 aldaar.

6 Manasse de Pas, markies van Feuquières.

7 Anne Arnaud.

8 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

9 Gaspard de Coligny, maarschalk van Châtillon.

10 Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette.

11 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

12 De naam ‘Rii[n]feldium’ staat in de tekst in cijfer: 66.55.112.113.13.33.6.d(=7).71.69.266.61.1009.

13 Maurizio van Savoye.

14 John Scudamore en Robert Sidney, graaf van Leicester, resp. ordinarius en extra-ordinarius Engels gezant te Parijs.

15 Achille de Longueval, baron van Manicamp.

16 Ferdinand III.

17 Urbanus VIII.

18 Johan van Werth, ruiteroverste in dienst van Ferdinand III.

19 Codewoord voor bestand.

[p. 757]

tum sit, quod occultatum sit, [neve] hyem[i]s¹ interim tempus Sophis² pereat.

Deus, Excellentissime et Illustrissime Domine, favens adsit reginae³, regno et Sublimitati Tuae.

Lutetiae, 18/28 Novemb. 1637.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

1 Het woord ‘hyem[i]s’ staat in de tekst in cijfer: 14.2.72.113.61.67.273.

2 Codenaam voor Zweden.

3 Christina van Zweden.

Heufdius⁴, ut alii, intelligit mitti cum Feuquerio IV millia, partim equites partim pedites, illorum, plures. Pecuniam duci⁵ fine Novembris debitam in parato esse, si adsit ducis scriptum mandatum.

De Nicea multi putant fictum esse periculum, ut obtentus viduae⁶ daretur redigendi in potestatem suam loci, per quem etiam terrestri itinere impedito potentiae suae subsidia e Galliae regno accipiat, idque mihi satis se probat.

Venit ad me Avaugurius⁷ in Germaniam abiens. Celavit me, ubi sedem fixurus esset.

Quanti a suo milite fiat dux Vinariensis, etiam eo patet, quod bis mille equites per morbos absumtis pedibus eum secuti sunt; mille nunc equos ab Helvetiis eum emisse intelligo.

4 Johan Hoeufft, bankier te Parijs; hij behartigde financiële zaken zowel voor Zweden als voor Frankrijk.

5 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

6 Christine, weduwe van Vittorio Amedeo.

7 Charles Du Bois, baron d'Avaugour.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.