Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

3313. 1637 oktober 24. Aan A. Oxenstierna³.

Excellentissime atque Illustrissime Domine,

Vidit me comes Licestrius⁴, incertus adhuc, quantum sermones ejus ferebant, Hagaene an Hamburgi coituri essent a Suedia Lutetiaque acturi de foedere Lutetiae⁵ reformato. Ea res si succedat - persisto autem diffidere -, posset et de ecclesiastica unitate inter easdem gentes sperari aliquid. Qua de re loquens idem Licestrius putabat, si Germani principes ob bella in eandem consultationem convocari nequirent, tamen non praetereundos Batavos.

Dixi cognosse me ex Duraei⁶ literis Batavos ab eo consilio aversiores, quod Dordrechtanae synodi actis Reipublicae suae quietem niti crederent. Ea autem, quae ibi ut necessaria urgerentur, a lutheranis, quos vocant, damnari ut noxia, quod ei multis explicui et neganti excludendos esse Batavos respondi posse initium ab aliis fieri et ipsos invitari postea, si forte exemplum sequi velint, neque id magis ad eorum injuriam pertinere, quam⁷ quod cum Gallis Angli foedus iniissent, ad quod jam et nos et Batavi ab ipsis vocaremur.

Sanctichaumontius⁸ in aulam ut venit, multum conquestus de pecunia per Heufdium⁹ nobis numerata; ita enim existimat, ac sic existimari opus est pervenisse jam ad Tuam Sublimitatem eam pecuniam. Ejus autem pecuniae retentionem unicum fuisse, quo Tua Sublimitas cogi posset, ut pacta Wismariensia rata fieri¹⁰ signataque tradi curaret. Praeterea apparuit aulae, ut me monet Heufdius, plus a Sanctichaumontio de illis quingentis, quae debebantur, millibus persolutum Tuae Sublimitati fuisse quam hic fuerit creditum, atque ob id Heufdio quoque plus quam restabat adsignatum. Ideo si crederent nondum numeratem Tuae Sublimitati per Heufdium pecuniam, revocarent adsignationes. Quare omnino

3 Gedrukt Epist., p. 372; Oxenst. Skrifter 2. afd. II, p. 408. Ged. vert. in Brandt-Cattenb., Leven II, p. 148.

4 Robert Sidney, graaf van Leicester, extra-ordinarius Engels gezant te Parijs.

5 Zie no. 3166, p. 426 n. 4.

6 John Durie; zie over hem VI, p. 120 n. 1.

7 Het woord ‘quam’ ontbreekt in de uitgave der Epist.

8 Melchior Mitte de Miolans, markies van Saint-Chaumont, Frans diplomaat.

9 Johan Hoeufft, bankier te Parijs.

10 De ratificatie door Zweden van het verdrag van Wismar, gesloten op 30 maart 1636, vond eerst plaats in het najaar 1637.

[p. 672]

opus est ita cuncta disseri agique, ne numerationem non credant intercessisse. Qua de re etiam D. Spiringium¹ moneo, ut consonent ea, quae dicit hic Heufdius cum iis, quae isthic dicentur.

Responsum, quod Galli nuntio dedere pontificio² indutias suadenti, an ad Sublimitatem Tuam pervenerit, missum enim a Gallis audio itemque foederis Lutetiani formula, scire me erit utile.

Hispani a Leucata repulsi retro a Perpiniano se tenent. De Dampvilleria bonum exspectamus nuntium, quanquam Isolanus³ eo et dux Carolus⁴ se contulisse dicuntur sero, ni fallor, tam bene munitis Castilionaei⁵ castris.

Galli, qui ad Belgicum sunt finem, tam praecipite anno nihil ultra acturi videntur, quanquam de obsidendo Castelleto sunt rumusculi.

De duce Bernhardo⁶ pridem nihil habemus certi. Dicitur autem repetiisse Kitsingi obsidium. Iohannes autem Waertius⁷ Offenburgi esse et copiis ducem superare etiam nunc. Ad fanam venturi in Germaniam ducis Bernhardi, Stuccardi in Wittembergico solo quaedam coitio protestantium orta dicitur et suppliciis repressa.

In urbe Taurinorum factio quaedam cardinalis Sabaudi⁸ erupit, quo magis regi⁹ cura esse debet, ut sororem¹⁰, etiam ducis¹¹ testamento sibi commendatam et jam ab ordinibus Sabaudis et Subalpinis rectricem eorum populorum dictam, et armis et sui nominis auctoritate sustentet; quae quidem auctoritas quo magis in conspectu Italiae fulgeat, princeps Condaeus¹² creditur illuc mitti.

Veneti quanquam belli adhuc exsortes arma tamen sibi contra omnia incerta circumdant. A Mediolano literae pergunt dicere in illo a Gallis adeo praedicato proelio non longe ab Asta ad Monbaldonum plures CC non occisos. Esse in Alexandrino agro Hispanorum exercitum ipsumque Alexandriae Leganesium¹³. Ducis Mirandulani¹⁴ haeredem esse principis Galeotti filium¹⁵ eumque exemplo patris fidei se Hispanorum committere.

Ad Aquas Helveticas conventum haberi Tiguro discimus, ubi vetera illa repetentur toties irrita de dejiciendo Rheni in Valle Telina castello, de pace constituenda inter utramque Burgundiam, de pecuniis, quas Galli debent.

A Bavaro¹⁶ multum cogi militis indidem scribitur; a Florentia vero praefec-

1 Petter Spiring Silvercrona, raad van financiën van Zweden.

2 Giorgio Bolognetti, nuntius te Parijs van paus Urbanus VIII.

3 Ettore Giovanni Ludovico Isolani, generaal van de Kroatische ruiterij in dienst van keizer Ferdinand III.

4 Karel IV, hertog van Lotharingen.

5 Gaspard III de Coligny, markies, later hertog van Châtillon.

6 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

7 Johan van Werth, ruiteroverste in dienst van Ferdinand III.

8 Maurizio van Savoye.

9 Lodewijk XIII van Frankrijk.

10 Christine.

11 Vittorio Amedeo.

12 Henri de Bourbon, prins van Condé.

13 Diego Mexia Felipes Guzmán, markies van Leganés.

14 Alessandro I Pico della Mirandola.

15 Alessandro II, zoon van Galeotto IV Pico della Mirandola.

16 Maximiliaan I van Beieren.

[p. 673]

turam maris ab Hispano¹ dari cardinali Etrusco²; Parmensi duci³ quicquid ereptum fuerat, reddi.

Quod Iustinus⁴ existimavit, semper idem et Heufdius⁵ putat, Lactucarios⁶ a Callimacho⁷, quod Annibalem⁸ attinet, alienos⁹ nec aliter idem ille de Cimone¹⁰ existimat multaeque ad Iustinum ex Batavis¹¹ literae paria significant. Credibile est Oryzam¹² aliquid confecisse inter¹³ Vindicem¹⁴ et Annibalem.

Deus, Excellentissime Domine, reginae¹⁵, regni Tuaeque Sublimitatis res secundet.

Lutetiae, 14/24 Octob. 1637.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

1 Philips IV.

2 Carlo de Medici.

3 Odoardo Farnese, hertog van Parma.

4 Pseudoniem van Grotius.

5 Johan Hoeufft, bankier te Parijs. De naan ‘Heufdius’ staat in de tekst in cijfer: 113.118.14.108.13.53.79.2010.118.

6 Lactuca is een codenaam voor Frankrijk.

7 Codewoord voor oorlog.

8 Schuilnaam voor de keizer, Ferdinand III.

9 Het woord ‘alienos’ staat in de tekst in cijfer: 70.60.71.72.78.91.67.

10 Codenaam voor Staten-Generaal.

11 De naam ‘Batavis’ staat in de tekst in cijfer: 11.70.68.27.69.2040.

12 Schuilnaam voor Urbanus VIII.

13 Het woord ‘inter’ staat in de tekst in cijfer: 71.78.77.33.66.266.

14 Codenaam voor (koning van) Frankrijk.

15 Christina van Zweden.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.