Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

3262. 1637 september 20. Van C. L'Empereur⁴.

D.H.G.S.P.

Illustrissime Domine,

Quem antehac nec alloquentem nec scribentem aspernatus es, is ad te in tanto fastigio collocatum redire tua humanitate fretus non erubescit. Literae, quibus humaniores ad filium scribere non sustineres, animum addunt, ne hoc literarum commercium relinquere unquam velim: vel publici iuris facere, quae animo subinde, concepta chartis illinere non desino.

Quandoquidem proximis ante triennium⁵ datis libellos meos⁶ tibi admodum arridere ostendisti maximi facio hoc iudicium, utpote ab eo profectum, quem motus Belgici ostenderunt non in cuiusquam gratiam quicquam asserere, sed quod propria mens ac animus sentit et autumat.

Iisdem literis librorum Benjaminis manu vetere scriptorum mentionem facis, quos in Gallia reperiri quondam isthic degens intellexeras. Una tecum sentio illinc lucem forte quandam accendi posse ad locorum et gentium investiganda nomina, prout ea scripserat author. Verum enimvero ut iste codex reperiri possit, metuo.

4 Hs. Amsterdam, UB., cod. 30 A e. Eigenh. oorspr. Constantijn l'Empereur ab Oppijck (1591-1648), oriëntalist en theoloog, hoogleraar te Leiden. Beantw. d. no. 3708 (dl. IX)?

5 De brief is niet meer aanwezig.

6 Vooral de bij Elsevier in Leiden in 1633 verschenen vertaling van het Itinerarium van Benjamin ben Jona uit Tudela; zie IV, p. 152 n. 1. Voordien had L'Empereur behalve zijn oratie (Oratio inauguralis, quam de Linguae Hebreae dignitate ac utilitate habuit Constantinus l'Empereur de Oppyck, SS. theol. doct. et linguae sanctae professor in Acad. Lugd. Bat.... Lugd. Bat. 1627) nog geschreven: Talmudis Babylonici codex Middóth, sive de mensuris Templi; ex versione et cum commentariis depromptis e Talmudistarum, aliorumque Judaeorum, scriptis ... Lugd. Bat. 1630; D. Isaaci Abrabanielis, et R. Mosis Alschechi Commentarius in Esaiae prophetiam XXX. Cum additamento eorum, quae R. Simeon e Veterum dictis collegit. Subjuncta hujusmodi refutatione et textus nova versione, ac paraphrasi ... Lugd. Bat. 1631; Mosis Kimchi ὀδοιποϱια ad scientiam, cum expositione doctoris Eliae; item introductio D. Binjamin F.D. Judae; omnia a quamplurimis mendis expurgata, et annotationibus illustrata, quibus multa scripturae testimonia explicantur ... Lugd. Bat. 1631, en D. Josephi Jachiadae Paraphrasis in Danielem ... Amst. 1633; Clavis Talmudica, complectens formulas, loca dialectica, et Rhetorica priscorum Judaeorum; Latine reddita per C' l'Empereur ... Cum indicibus accuratissimis, et dissertatione qua operis usus utilitasque ostenduntur ... Lugd. Bat. 1634.

[p. 582]

Ex eo saltem nemo de ullis hactenus me monuit, in quibus aberrasse viderer, sed D. Schikardus¹ humaniter nonnulla, sed paucissima ex suo Abolfeda² puritati et nitori suo restituenda ad me perscripsit: quae, si quando liber recudatur et Deus otium fecerit, non reticebo.

Interim iudicio tuo librum primum de legibus Hebraeorum³ exhibeo; secundum et tertium iam paratos habeo, sed nondum excusos. In primo, quem hic vides, convenientiam utriusque iuris, Romani et Iudaici, ostendere sategi. Ubi acerrimum tuum iudicium deprehendet plurima, quae merito reprehendet, at conanti veniam dandam pro humanitate tua iudicabis confido. Monitus si ab ullo unquam fuero, lubens corrigam. Inserui passim alia ut quae non satis hactenus explicata de nummis Hebraeorum etc., cuiusmodi plura in duobus sequentibus occurrunt. Porro ab aliquo ex aula tua moneri et certior fieri exoptarem, num, quem transmitto, librum fideli(ter) tradiderit tabellarius vel alius quisquis fuerit. Caeterum si et hoc addiderit clavem Talmudicam, quam antehac edidi⁴, nondum ad manus tuas pervenisse, eam quamprimum transmittere non negligam. Me hactenus munia tua publica interpellare ausum, aequi bonique facias.

Iam abrumpo alloquium. A.D.O.M. ut vitam proroget negotiaque secundet, exoptat,

Amplitudini tuae addictissimus cliens,
Constantinus L'Empereur.

1 Wilhelm Schickard (†1635), oriëntalist en astronoom.

2 Abū-l-Fidā', Arabisch historicus en geograaf (1273-1331). Zijn geografisch werk Taqwim al-buldān werd door Wilhelm Schickard gedeeltelijk in het latijn vertaald en van commentaar voorzien. Het werd evenwel niet door hem uitgegeven. Zie hierover IV, p. 482 n. 3. De door Schickard gecopieerde tekst bevindt zich in de Bibliothèque Nationale te Parijs; zie Catalogue des Manuscrits Arabes par M. le baron de Slane, p. 393 nos. 2241 en 2242.

3 ןיקיזנ תכסממ אמק אבב. De Legibvs Ebraeorvm Forensibvs Liber singularis. Ex Ebraeorum pandectis versus & commentariis illustratus: per Constantinvm L'Emperevr ab Opuyck. Lvgd. Batavorvm, Ex Officinâ Elzeviriorum Anno MDCXXXVII.

4 Zie boven, n. 6.

Lug. Bat., 12 Kal. Oct. anni 1637 partae salutis.

Adres: Illustrissimo Domino D. Hugoni Grotio, Serenissimae Suecorum Re ginae ad Galliarum Regem Legato. Cum fasciculo. Parisios.

In dorso schreef Grotius: 1638 (sic) Const. l'Empereur.

En boven aan de brief: Rec. 5 Nov.(?).