Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

3183. 1637 juli 31. Aan L. Camerarius⁵.

Illustrissime Domine,

Binas abs te accepi modico temporis intervallo literas. Scriptae 14 Iulii mihi 26 redditae sunt, scriptae 21 redditae⁶ 29⁷. Faciunt hae mentionem et aliarum, quas filio⁸ meo dedisse significas. Sed is filius nondum ad me venit.

D. Banerii⁹ sicut ipse ab insessis diu locis abitus habet aliquid triste, ita quod tutum exercitum Landsbergam usque perduxit ibique clades hostium aliqua facta est, arripiendum pro solatio. Si quam partem hujus mali sensura est Gallia, erit quod sibi imputet tracto tam diu duce Vinariensi¹⁰; et nunc quoque post tanti temporis dispendium, qui cum eo sunt Galli partim dilabuntur, partim negant se ulla mercede adduci posse, Rhenum ut transeant.

Ego jam antequam tuas aliorumque de derelecta Torgavia acciperem literas, principi Condaeo¹¹, qui in urbe est, aliisque eximiis viris id, quod evenit, metui debere ostenderam ac ne nunc quidem desino, ut promoveant sese. Nam quae in Burgundiae comitatu capiuntur oppidula, ignobilia sunt nullumque ad summam belli pondus habentia.

In Belgico spero bonos processus Gallis dari, quando Landrecium multo ante

5 Copie Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 85. Gedrukt Epist., p. 345. Geadresseerde, Ludwig Camerarius, was ordinarius Zweeds gezant in Den Haag.

6 De uitgave der Epist. heeft ‘die’.

7 De brieven van Camerarius aan Grotius ontbreken.

8 Pieter de Groot, die na een studieverblijf in het vaderland zich gereedmaakte om huiswaarts te keren.

9 De Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér.

10 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

11 Henri, de Bourbon, prins van Condé.

[p. 453]

spem cessit deditum 23¹ mensis hujus. Praeter illum exercitum sunt ad Caletum Millerii² VI millia, paulo amplius sub Castilionaeo³ in Lotharingiae Lutsendburgique confinio.

Bene et illud cadit, quod oppositu Crequiaci⁴ et Sabaudi⁵ Hispanorum properationi in loca finitima injecta est manus. Ad Astam dicuntur nunc esse. Mari nihil fit.

In Germania, ut recte judicas, arena nunc belli fiet ager Brandeburgicus habebitque malorum successorem Saxo⁶.

Principis Arausionensis⁷ moras translataque alio arma accusantibus Gallis, ut gens est oris liberi, respondeo nihil tam fortuitorum capax quam mare. Praeterea et⁸ penes ipsos moram fuisse in solvendis pecuniis quas pridem debebant, quas solvere ipsis multo facilius esset quam Batavis urbes hostium capere. Si Breda recipitur, non perierit annus. Forte et insperati⁹ accedet aliquid. Neque enim dubium est patiturum locum multis conatibus, dum tantae e Gallia, tantae e Batavis vires distrahent, neque pecuniae neque militis multum abundantem hoc tempore cardinalem Hispanum¹⁰. Et restant adhuc menses utiles aliquot.

De equitatus et peditatus Suedici adventu in Pomeraniam gaudeo; speroque et e Scotia venientibus mare secundum fore. Nam amnes praecludere rex Daniae¹¹ dicitur.

Palatinae domui pecunias ab Anglis dari video, arma dari non video. Et quae spes federis cum iis, qui belli pericula oneraque defugiunt atque interim pacis arbitrium utilitatesque ad se volunt trahere?

De iis, quae 27 et 28 Iunii ad me scripsisti, veto te esse sollicitum; recte enim ad me pervenerunt custoditeque habentur.

Northumbrium¹² audio codicillos habere, per quos Batavorum id petentibus jus piscandi indulgeat. Id si fit, recrudescet, ita metuo, controversia.

Hamburgi an sit mansurus, qui inchoatus ibi est, conventus, dubitare nos facit, quod imperator¹³ comminatoriam epistolam¹⁴ misisse dicitur magistratibus, siquid in sua urbe patiantur sibi adversum cudi. Hagam video a multis destinari colloquio. Nam Colonia certe locus est iniquus nobis in odium nostri accensis pridem ibi habitantium animis. Et quantum ei flammae adjectura est legati pontificii ibi praesentis¹⁵ auctoritas?

1 Op 23 juli werd de overgave van de stad door de gouverneur in het kamp van de Franse bevelhebber, Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette, getekend. De copie te Uppsala geeft als datum: 22.

2 Charles de La Porte, markies van La Meilleray.

3 Gaspard de Coligny, graaf van Châtillon.

4 Charles Créquy de Blanchefort de Canaples.

5 Vittorio Amedeo, hertog van Savoye.

6 Johann Georg, keurvorst van Saksen.

7 Frederik Hendrik.

8 In de copie te Uppsala staat: est.

9 In de copie te Uppsala staat: sperati.

10 Don Fernando; zie IV, p. 412 n. 11.

11 Christiaan IV.

12 De admiraal Algernon Percy, graaf van Northumberland.

13 Ferdinand III.

14 Deze brief heb ik niet teruggevonden.

15 Martio, kardinaal Ginetti, door Urbanus VIII ter vredesconferentie afgevaardigd.

[p. 454]

De jubilaeo pontificis, de Bilderbekio¹ non nisi seorsim a Lagardio² audito, quae narras, ostendunt protestantes ibi salva dignitate imo absque dedecore esse non posse. Tum vero observabuntur a tot infestis omnium ad legatos aditus, literae ab omni parte ad insidias expositae erunt. Denique plurima sunt, quae illam urbem nobis vitandam moneant.

Rex Galliae³ it castellum Thiderici, ut de propinquo belli rebus consulat. Piccolominius⁴ aegrotare Treveris dicitur. Galli Altkirckam decem leucis a Montepelicardo cepere.

Vale cum omni familia, Illustrissime Domine.

Lutetiae, 21/31 Iulii MDCXXXVII.

Illustrissimae Dominationis Tuae devinctissimus ejusque observantissimus
H. Grotius.

1 Henrick van Bilderbeek; zie III, p. 211 n. 8.

2 Louis Escalin, baron de La Garde.

3 Lodewijk XIII.

4 Ottavio d'Arragona, prins van Piccolomini, hertog van Amalfi, bevelhebber in het keizerlijk leger.

Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Boven aan de brief in de copie te Uppsala in margine: Redd. Hagae A.^o 1637 8 Aug. st. n.