Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

3156. 1637 juli 10. Aan N. van Reigersberch³.

Mijnheer,

Andere hebben bryeven van seven dagen, ick voor dese mael van uE. nyet; van anderen brieven van over een maent. D'heer Camerarius⁴ claeght oock over het bestellen. Oude bryeven dyenen mij nyet. De faute is bij Cimons⁵ volck daer, hyer, off tusschen beyde; van Heu[f]d⁶ can ick niet seeckers oordeelen. Wilt uE. brieven voortaen A monsieur Epstein⁷ bestellen ende mij iemant, die niet suspect en is ende wel brieven ontfangt, in Den Hage aenwijsen. Ick wil garen het port alle jaer ofte halff jaer betaelen. Cimons volck doen dese consten niet altijd, maer wanneer haer gelegen is de tijdingen eerst te hebben ofte eerst te doen hebben.

Ick verwacht mijne tweede soon⁸.

Nae mijne laeste advysen over acht dagen⁹ heeft hertogh Bernhard¹⁰ het casteel van S.^t Loup ende het stedeke van Vilou in de Fracnhe Comté becomen: schijnt te gaen nae Basel toe oft om Mompeligard, dat bij den hertogh van Lorraine¹¹ geïnvestieert is, te ontsetten, off om wat verder te gaen. Piccolomini¹² daertegen comt met veele regimenten nae de Franche Comté, soo men meent, soodat weinig apparentie is, dat de Switsers de neutraliteit van dat lant, tot welcker bescherming sij sijn verbonden, sullen becomen.

Den hertogh van Longueville¹³ heeft wederbecomen een plaetse in Bresse, Chalonnois genaemt, Savigny en Revermont over ses maenden bij de vijanden becomen.

In Italië heeft Leganes¹⁴ 18 000 te voet, 5000 te paerd. Maer Bremo ende

3 Hs. Amsterdam, UB., coll. RK., R 5 f. Eigenh. oorspr.

4 Ludwig Camerarius, ordinarius Zweeds gezant in Den Haag.

5 Codenaam voor Staten-Generaal.

6 Johan H(o)eufft, bankier te Parijs; hij behartigde financiële belangen zowel van Zweden als van Frankrijk. De woorden ‘van Heu[f]d’ staan in cijfer: 81.27.78.273. 57.108.10.

7 Johan Epstein.

8 Pieter; hij vertoefde om studieredenen in het vaderland.

9 No. 3147 dd. 3 juli.

10 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

11 Karel IV, hertog van Lotharingen.

12 Ottavio d'Arragona, prins van Piccolomini, hertog van Amalfi, bevelhebber in het leger van keizer Ferdinand III.

13 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

14 Diego Mexia Felipes, hertog van San Lúcar de Mayor, markies van Leganés, gouverneur van Milaan.

[p. 413]

Casal, waervoor men nae 't verlies nae (!) Nisse de la Paille meest vreesde, sijn van volck ende nooddruft wel versien.

In Spaignie wert al het silverwerck van particulieren aengetast om met copergelt bij den coning¹, die daer rijck man is, te betaelen.

Vlooten toegerust van 40 schepen voor West-Indië, een andere mede groote te Lisbone voor Brasil², met arrest van allerlei schepen, een anderen om onder Fernandino³ te gaen op de custen van Provence, ofte misschien iet in Italië selff te tenteren, waervoor die van Genua seer vresen, die voortaen een agent willen houden in Hollant. 't Quaedste is dat het boerenspel, dat men hier de croquanterie noemt, duirt ende dat den grave van Soissons⁴ die occasie schijnt waer te nemen om sijne mescontentementen ende pretensiën, ende te samen die van den conincx moeder⁵, uit te voeren, welcke intentie sijnde ontdeckt door eenige geattrappeert in het leger van den cardinael de la Valette⁶ den coninc⁷ trouppes gesonden heeft ontrent Sedan, maer den heer graeff van Soissons is geeschappeert - goed voor hem - nae den prince Thomas van Savoye⁸. Sedan werdt bij den coning van alle toevoer afgesloten. Hoe dat afloopen [sal], weet ick niet. Ick hadde liever gehadt, dat die trouppes, die nae Sedan gaen, waeren gegaen tot ontset van Ehrbrestein, 't welck op 't uiterste is.

Mij verlangt te weten, wat uitcomst sal hebben het bewerp van het Engelsch-Fransche tractaet. Ick meen men te Hamburg wat claerder daerin sal sien dan wij hier doen.

Landresis in Henegouwe werdt wel aengetast. De nederstadt, die genoech open was, is buiten moeite becomen. Men meent oock binnen gebreck is van vivres, overmits sij eenigh onnut volck hebben gesocht uit te jaegen, 't welck belet is. Men siet - maer wil dat niet verseeckeren - dat mons.^r de Mileray⁹ gaet nae Catelet.

Men verlangt seer, dat mijnheer den prins van Orangie¹⁰ iet treffelijcx magh aengrijpen. S.^r Heufd heeft overgemaect voor Hollant 300^m gulden, heeft assignatie - die voorgaende somme daerbinnen gereeckent - tot een millioen ende verwacht assignatie van noch een halff millioen. Men discoureert verscheidentlijck op de siecte van sijne hoocheit, als oock van die van Rohan¹¹, die te Genève blijft hebbende sijne trouppes gesonden in de Franche Comté.

De republique van Venegie is gebeden tot de bruiloft van den coninck van

1 Philips IV.

2 Aanvankelijk was het bevel over deze vloot toevertrouwd aan Dom Miguel de Noronha, graaf van Linhares. Pas in 1638 voer de armada uit, toen echter onder het commando van Dom Fernão de Mascarenhas, graaf da Torre.

3 García de Toledo y Osorio, markies van Villafranca, hertog van Fernandina, Spaans vlootvoogd.

4 Louis de Bourbon, graaf van Soissons.

5 Maria de Medici; zij verbleef in de Zuidelijke Nederlanden.

6 Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette.

7 Lodewijk XIII van Frankrijk.

8 Tommaso Francesco van Savoye, prins van Carignano.

9 Charles de La Porte, markies van La Meilleray.

10 Frederik Hendrik.

11 Henri, hertog van Rohan.

[p. 414]

Polen¹ tegen september. Off onse coninginne², die van 't naeste bloed is, sal gebeden werden, weet ick niet.

Den 10 Iuly nieuwe stijl 1637.

Dit geschreven hebbende verstae ick seeckerlijck, dat van Catelet niet en is. Ende dat voor Landresis noch niet en werdt geapprocheert, maer alleen de circumvallatie verbrocken.

De Spaensche vloot toont haer voor de custen van Provence. Mons.^r de Chastillon³ heeft een clein leger in S.^t Menehaut in Champagne: men vreest het sal gaen tegen Sedan.

Den coning is te Madrid⁴, den cardinael⁵ à Chaliot, hier naebij.

De Spaignaerden senden al haere cardinalen nae Rome op hoope van een nieuwe aenstaende electie door de indispositie van den paus⁶.

1 Wladislas VII (IV) huwde op 13 september 1637 Cecilia Renata, dochter van Ferdinand II.

2 Christina van Zweden.

3 Gaspard de Coligny, maarschalk van Châtillon.

4 Het Franse plaatsje Madrid (Neuilly).

5 De Richelieu.

6 Urbanus VIII.

Adres: Mijn Heer Mijn Heer Reigersberg, raedt in den Hoogen Raide in Hollant In Den Hage.

Port.

In dorso schreef Van Reigersberch: Broeder de Groot, den X Iuly 1637 wt Paris.