Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

3113. 1637 juni 11. Aan. A. Oxenstierna¹.

Excellentissime atque Illustrissime Domine,

Valde mihi dolet, quod crescentibus in nos hostium copiis a Gallis ita cessatur praeterfluitque tempus et occasiones rei bene gerendae; praesertim vero quod a duce Bernhardo² pridem nihil habeo literarum neque vero quicquam de eo, quod scire juvet, intelligo. Galli, qui ejus exercitum aucturi erant, detrectant iter, diffluunt ita quidem, ut pro X millibus hominum aegre IV millia peditum, equites CCCC appareant. Haeret ille interim Campaniae gravis majoribusque oppidis exclusus invalida irrupit commeatumque militi suo alendo iis expressit. Ego nunquam serio cogitatum Gallis in Germaniam eum mittere et credo et diu est, quod credidi. Subducunt enim Galli se Germaniae rebus, et aut valde fallor aut pacis rationes cum imperatore³ satis constitutas habent; id restat, ut nos quoque in eam, quam ipsi animo destinarunt, pacem nostro cum damno trahant adjutores in eo habituri Anglos, qui omnia bello turbata in veterem formulam restitui volunt, nempe ut aliis pericula delegent, ipsi ferant praemia periculorum. Huc consilia tendunt non ita tecta, ut non saepe in sermone indicia erumpant. Qui in Hispaniam missus fuerat voti persolvendi specie monachus⁴ multa quotidie cum rerum potentibus in arcano agere inde perscribitur.

Bellum in Petrocoriis vicinisque locis agrestium fervet et aggressus eos nocturno proelio inter primum secundumque Iunii diem novi calendarii dux Valetta⁵ damnum fecit militis et machinarum. Intellexeram levi concessione posse eos homines non placari tantum, sed et eo adduci, ut in hostem manus suas commodent, paratumque mareschallum Lafortium⁶ sedando huic malo dare operam. Allegavi amicos ad eos, qui plurimum possunt, ut cogitarent, essetne levi aliqua declinatione vitanda tempestas. Sed video surdas ad haec aures decretumque armis reponere

1 Gedrukt Epist., p. 332; Oxenst. Skrifter 2. afd. II, p. 354. Ged. vert. Brandt-Cattenb., Leven II, p. 114.

2 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

3 Ferdinand III.

4 Simon Bachelier.

5 Bernard de Nogaret, hertog van La Valette.

6 Jacques Nompar de Caumont, hertog van La Force.

[p. 346]

obsequium, quod si faciendum est, utinam quam primum feliciter fiat, ne mora hostis lucro cedat.

Ad Belgicum finem boni aliquid spero moventibus se sub idem tempus inde Batavis, hinc cardinali Valetta¹. Ita in duas partes distractus Hispanus² vix poterit utrobique res suas in tuto locare.

Classis Gallica victrix insularum³, praeter naves longas, freto Gaditano in Oceanum redit.

Dus Carolus⁴ superior copiis Longavillanum ducem⁵ coëgit agro excedere comitatus Burgundici nec videtur ei obsisti posse, nisi et dux Bernhardus et Rohanius⁶ eo se ferant. Rohanius scripto Genevae edito⁷ famam suam purgavit de iis, quae in Rhaetia acta sunt.

Mareschallus Castilionaeus⁸, postquam plurima regi⁹ consilia dedit de iis, quae ad Belgicum finem utiliter fieri possunt, in otio relinquitur, ne in partem veniat gloriae, quam sibi spondet cardinalis Valetta.

Docent nos ex Hispania literae laborari ibi de restituenda per Italiam commerciorum libertate. Legatum Anglicum¹⁰ multa cum Olivare¹¹ contulisse; uxorem principis Sabaudi Thomae¹², quae comitis Suessionensis¹³ est soror, id eniti, ut aulae Hispanicae amicitiam comiti Suessionensi paret usui futuram, si casus eveniat, ad successionis in regnum jus ipsi comiti asserendum contra principem Condaeum¹⁴; CCCC Mauros in Hispanicum littus ad Alicantam vi tempestatis impactos mitti, ut remigium Fernandini¹⁵ augeant. Cardinali Francotto¹⁶ concessum, ut merces Gallicas ad pretium usque C M ducatorum importare in Hispaniam posset.

Ex Italia discimus aegrotare cum periculo pontificem¹⁷ metuique, ne ejus morte locus pateat molitionibus Hispani¹⁸ ad creandum aliquem suae factionis Cerbellonum¹⁹ mitti, ut ex Navarra bellum Galliae faciat. .Leganesium²⁰ movere se: Bremo cautum aliquot ad vetus praesidium centuriis additis. Casale ne obsideatur, timeri.

1 Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette.

2 De kardinaal-infant don Fernando.

3 Ste. Marguerite en St. Honorat.

4 Karel IV, hertog van Lotharingen.

5 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

6 Henri, hertog van Rohan; hij had het bevel gevoerd over de Franse troepen in Graubünden en de Veltlin.

7 Voor dit manifest zie men de Mercvre François tome XXI, p. 294.

8 Gaspard de Coligny, maarschalk van Châtillon.

9 Lodewijk XIII van Frankrijk.

10 Walter Aston of Forfar, Engels gezant te Madrid.

11 Gaspar de Guzmán, graaf-hertog van Olivarès.

12 Tommaso Francesco van Savoye, prins van Carignano, was in 1625 gehuwd met Marie de Bourbon.

13 Louis de Bourbon, graaf van Soissons.

14 Henri de Bourbon, prins van Condé.

15 García de Toledo y Osorio, hertog van Fernandina.

16 Marcantonio Franciotti. In 1637 werd zijn kardinaalscreatie bekend gemaakt.

17 Urbanus VIII.

18 Philips IV.

19 Johann, graaf van Cerbellon -Giovanni, graaf Serbelloni-.

20 Diego Mexia Felipes de Guzmán, markies van Leganés.

[p. 347]

Iam nunc intelligo ducem Bernhardum et Longavillanum convenisse de die, quo jungant copias suas.

Apud Gravelingam novam Hispanorum munitionem, fraenum Caleti, cum impedire Galli vellent, aliqua sua cum clade repulsi sunt.

Deum precor, Excellentissime atque Illustrissime Domine, ut reginae¹, regno Tuaeque Sublimitati det res prosperas.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

1 Christina van Zweden.

Lutetiae, 1/11 Iunii 1637.

Abiit ad castra cardinalis Vallettae baro Degenfeldius² optime affectus erga res Suedicas, cumque in Gallicam militiam se cum bona gratia Tuae Sublimitatis dederit, sperat, si qua pax fiat, habitum iri sui rationem: ideoque ut se Tuae Sublimitati commendarem, a me petiit.

Voluit ex me scire Venetus legatus³, numquid constitutum sit super literas, quas reginae scripserat, quibus Venetorum operam offerebat ad pacem conciliandam. Ego quae super ea re scripsisse⁴ memini, non repetam.

2 Christoph Martin, vrijheer van Degenfeld.

3 Alvise Contarini di Nicolo.

4 No. 2983, p. 141; vgl. ook no. 3032, p. 224.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.