Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

[p. 182]

3003. 1637 maart 27. Aan N. van Reigersberch¹.

Mijnheer,

Soo veel wij connen mercken staet het stuck tusschen Vrancrijck ende Engelant daerop, dat Engelant wilt, dat Vrancrijck sich datelijck verbind sonder haer nyet te handelen, waervoor zij beloven mede nyet te accorderen van de Pals sonder Vran[c]rijck, den vijant geen assistentie te doen ende soo te laeten, dat de churfurst² Engelsche schepen onder de bannieren van Vrancrijck gebruijcke: waernae zij verstaen, dat men tot Hamburgh soude vergaderen, elck zijn interesten bijbrengen, accorderen wat men den keyser³ soude voorstellen, soodat nyet en werdt aengenomen, dat zij daermede willen comen in den ligue.

De Franchoysen willen haeren vrijheyt van te handelen om zoo weynigh nyet vercoopen: maer vinden goedt, dat men tot Hamburgh vergadere ende dat men daer met Sweden ende Hollant ende anderen, soo sij willen, een ligue besluyte daer Engelant income. Daerentusschen weten wij, dat Engelant gestaedigh handelt te Regensburgh ende t'haerens Vrancrijck laet oock nyet te luysteren. Sijn middelertijdt becommert soo voor handeling van Sweden als van Hollant. Om met dye te handelen, hooren wij den cardinael-infant⁴ brede last heeft. Maer mijnheer den⁵ prins van Orangie⁶ sal wijser zijn dan dat hij hem van de croon van Vrancrijck soude willen afscheyden nae soo solemnele tractaten.

'T geeft hyer wat ombrage, dat den graeff van Soissons⁷ van de stadt van Sedan ende van het garnisoen disponeert nae zijne geliefte met wille van den hertogh van Bouillon⁸, dye men hout van de prins van Orangie te dependeren, doch wijse personen considereren, dat sulcx nyet en geschyet tot ondyenst van de coning⁹, maer om een prins van 't bloed te brengen tot een redelijck accoord, 't welck men meent nyet te zijn buyten apparentie, in sulcker vouge, dat mijnheer den graeff van Soissons, terwijl men hem van daer nyet wel crijgen en can in dese tijden, naer consent van de coning daer sal mogen blijven, houdende sijne ampten ende goederen ende nyet attenterende tot ondynst van Vrancrijck.

Wij hooren, dat een deel ruyterye van den vijant is ontrent Hesdin.

Mijnheer den prins van Condé¹⁰ is nae zijn gouvernement van Bourgogne met macht om edicten te doen verificeren in het parlement, alsoff den coning selff daer waere. Dat is sonder stemmen te hooren van de raiden.

Den saecken van den hertogh van Weymaer¹¹ gaet nyet soo wel voort als wel waer te wenschen; wij doen het best daerin als oock om de questie van de zee tusschen de Engelschen ende Hollanders te accommoderen ofte in stilte te brengen.

De Franchoysen in Sardeignie nyet ten beste gevaeren zijnde willen de eylan-

1 Hs. Amsterdam, UB., coll. RK., R 4 k. Eigenh. oorspr. Niet ondertek.

2 Karl Ludwig van de Palts.

3 Ferdinand III.

4 Don Ferdinando, kardinaal-infant van Spanje.

5 Er staat in de tekst abusievelijk tweemaal ‘den’.

6 Frederik Hendrik.

7 Louis de Bourbon, graaf van Soissons.

8 Frédéric Maurice de La Tour d'Auvergne, hertog van Bouillon.

9 Lodewijk XIII van Frankrijk.

10 Henri de Bourbon, prins van Condé.

11 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

[p. 183]

den van Honorat ende S.^t Marguerite, soo sij seggen, aentasten, maer dye daer bekent zijn seggen daer weynigh hoops van te zijn, om de starcke garnisoenen, fortificatie ende allerley provisie.

Men wil hyer alle, dye gagiën van den coning trecken, een jaer gagie doen opbrengen op twee jaeren dagh de helft gereedt¹. Ende zijn alrede gevonden, dye gereed gelt daerop presenteren.

Sabioneda, gelijck ick geraemt had, is bezet met garnisoen van Spaignie. Alsoo heeft den hertogh van Parma² hemselve uyt de noodt bevrijt tot eens anders costen.

Mons.^r Davaux³ gaet ambassadeur nyet alleen nae Polen maer soo ick hoor oock nae Denemarcken.

Den 27 maert 1637.

Wij moeten zyen middelen te vinden om de brieven tot Calis wel te addresseren soo in 't gaen als in 't comen. Voor dese mael heb ick van uE. nyet gehadt; de leste was van den 2 Martij⁴.

Wilt aenteckenen, door wyen uE. zijne brieven bestelt ende sich wachten van Cimons⁵ volck alhyer.

Wilt wel vernemen, wat van hyer van mij geschreven werdt ende wat daer is ofte sal werden geresolveert ofte gediscoureert dienaengaende.

De waere geschiedenisse van Sardeigne sal uE. bij mijnheer Spierinck⁶ vinden.

1 Voor deze edicten zie men Paris, Archives Nationales, AD+347, mars-avril 1637.

2 Odoardo Farnese, hertog van Parma.

3 Claude de Mesmes, graaf van Avaux.

4 No. 2977.

5 Codewoord voor Staten-Generaal.

6 Petter Spiring Silvercrona.

Adres (met andere hand): Mijn Heer Mijn Heer Van Reigersberg, raetsheer in den Hoogen Raede In Den Haghe.

In dorso schreef Van Reigersberch: broeder de Groot, den 27 Maert 1637.