Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 7

2727. 1636 augustus 26. Van Willem de Groot¹.

Frater optime,

Litteras a te et filio² XV. hujus mensis scriptas Amstelodamo recte accepi sed biduo, postquam alii suas Hagam recta missas accepissent, quo pacto tota novitatis perit gratia: quare cum vel tu vel filius ad me scribitis, rogo ad Bilandium³ vel, si ita mavis, cum coperculo ad Wouwium⁴, destinentur litterae, quorum fidei satis fido.

De pecunia parentibus⁵ numeranda quod scribis, curabo; interim scias velim ad persolvendas Petri⁶ impensas multa pecunia opus fore sub hyemem.

Salmasio⁷ gratulor, quod apud regem suum⁸ eum meruit honorem; de reliquis, quae mandas, memor ero.

Nuper Heinsius⁹ apud me et Graswinkelum¹⁰ multa de te verba fecit, filium¹¹ cum litteris ad te in Galliam se velle mittere, prematibus suis nunc recudendis etiam carmina in arcam tuam inserere se velle dictitabat, de injuria temporum querebatur. Ajebat et se jam edere exercitationes suas in testamentum

1 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII, no. 24. Eigenh. oorspr. Beantw. d. no. 2773.

2 Alleen Diederik en Cornelia waren te Parijs bij hun ouders; Diederik zal dus bedoeld zijn.

3 Jason van Bijlandt; zie over hem III, p. 11 n. 3.

4 Wellicht een lid van de bekende Haagse drukkersfamilie Van Wouw.

5 Jan de Groot en Aeltgen van Overschie.

6 Grotius' tweede zoon Pieter, die voor zijn studie in het vaderland verbleef.

7 Claude de Saumaise - Salmasius -, Frans klassiek-filoloog en hoogleraar te Leiden. Hij bevond zich met verlof in zijn vaderland; hij was door de Franse koning tot ‘conseiller d'Etat’ benoemd.

8 Lodewijk XIII van Frankrijk.

9 De Leidse professor Daniel Heinsius.

10 Theod. (Dirck) Graswinckel; zie over hem V no. 1896, p. 209 n. 3.

11 Nicolaes Heinsius (geb. 1620); hij heeft Grotius echter nooit ontmoet, want naar aanleiding van Grotius' overlijden schreef hij op 28 oktober 1645 aan Isaac Vossius: ‘Mihi quidem nihil nunc molestius est, quam quod virum sine controversia maximum numquam allocutus sim, numquam viderim.’

[p. 347]

novum¹, oppositas ex parte, ut videtur, eorum labori, qui testamentum in Belgicum sermonem verterunt jussu Ordinum².

Magnam in Gallia consternationem esse animorum edicta tam crebra tam insolita testantur, utinam Hispanus³ concordia Gallicae vires experiatur brevi.

Princeps⁴ in castris est neque, quid moliatur, constare potest; proxima vice plura me scripturum confido, nunc et materia me deficit et properans nuntius manum de tabula tollam jubet. Filio alias respondebo; nunc prae festinatione impedior.

Vale cum uxore et liberis.

Tibi obsequentissimus frater
Guilielmus Grotius.

1 Danielis Heinsii Sacrarvm Exercitationvm ad Novvm Testamentvm Libri XX. In quibus Contextus Sacer illustratur, SS. Patrum aliorumque sententiae examinantur, Interpretationes denique antiquae aliaeque ad eum expenduntur. Qvibvs Aristarchvs Sacer, emendatior nec paulo auctior, Indicesque aliquot vberrimi accedunt. Lvgdvni Batavorvm, Ex Officinâ Elseviriorum. M. DC. XXXIX.

2 In 1628 waren Jacobus Rolandus (1562-1632), Festus Hommius (1576-1642) en Antonius Walaeus (1573-1639) begonnen met de vertaling van het Nieuwe Testament. In 1634 was hun arbeid gereed voor de druk van de revisie-exemplaren. De eerste druk van de Statenbijbel verscheen in 1637 onder de titel: Biblia, Dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de Canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments. Nu Eerst Door last der Hoogh-Mog: Heeren Staten Generael vande Vereenighde Nederlanden, en volgens het Besluyt van de Synode Nationael gehouden tot Dordrecht, inde Jaeren 1618 ende 1619 Uyt de Oorspronckelijcke talen in onse Neder-landtsche tale getrouwelijck over-geset. Met nieuwe, bij-gevoegde Verklaringen op de duystere plaetsen, aenteeckeningen vande ghelijckluydende Texten, ende nieuwe Registers over beyde de Testamenten. Tot Leyden, Gedruckt bij Paulus Aertsz. van Ravensteyn. Voor de Weduwe ende Erfgenamen van wijlen Hillebrant Jacobsz. van Wouw. Ordinaris Druckers vande Hoogh-Mog: Heeren Staten Generael.

3 Philips IV.

4 Frederik Hendrik.

Hagae, XXVI Augusti 1636.

Adres: A Monsieur Monsieur Grotius, Ambassadeur de la Reyne et couronne de Suède vers le Roy Trèschrestien à Paris.

Boven aan de brief schreef Grotius: Rec. 18 Sept.

En in dorso: 26 Aug. 1636 W. de Groot.