Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 7

2527. 1636 maart 27. Aan A. Oxenstierna³.

Excellentissime Domine,

Multum hic triumphatur ob duo hostium millia, quae ab Acronio lacu per Lotharingiam ad Luxenburgicum agrum ibant, ut sociis post longam famem se jungerent in campis ad Ravonem a marchione Lafortio⁴, mareschalli⁵ senectute emeriti filio, partim caesa partim fugata, egregia peditum ope, quos musquettarios vocant. Ornat victoriam captus iuvenis Coloredo⁶ cognatus atque cognominis. Dux Bernhardus⁷ hic etiamnum trahitur.

Ex Italia discimus Parmensis⁸ peditatum caesum a duce Mutinensi⁹ in ipso Parmensium Gallorumque sub Villa¹⁰ receptu post tentatam ab iis frustra Castelli Sancti Iohannis recuperationem. Ea prosperitate elatum Mutinensem Placentini agri possessionem sibi despondere. Sed Crequiacum¹¹ suis Sabaudique¹² e copiis contractis equitibus mille et ducentis, peditum septem millibus parare irruptionem in Ticino amni proxima, ut ea necessitate aliis locis abducat hostem. Ipse Mediolanensis praefectus¹³, quo¹⁴ propior rebus curandis esset, Novariam

3 Hs. Stockholm, RA. Eigenh. oorspr. Gedrukt Epist., p. 223; Oxenst. Skrifter 2. afd. II, p. 165.

4 Armand de Caumont; zie no. 2526, p. 50 n. 5.

5 Maarschalk Jacques Nompar de Caumont, markies van La Force; zie IV, p. 453 n. 4.

6 Jerónimo - Jung-Colloredo -; zie VI, p. 169 n. 3.

7 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

8 Odoardo Farnese, hertog van Parma.

9 Francesco d'Este, hertog van Modena.

10 Guido, markgraaf van Villa, bevelhebber van het leger van Parma en gouverneur van Piacenza.

11 Charles Créquy de Blanchefort de Canaples.

12 Vittorio Amedeo, hertog van Savoye.

13 Diego Mexia Felipes de Guzmán, markies van Leganés, gouverneur van Milaan.

14 De editie der Epistolae heeft - ten onrechte - de lezing ‘qui’.

[p. 52]

venerat, septem secum peditum, tria equitum millia habens praeter Mutinensis auxilia.

Rex Hispaniae¹ pontifici² significavit se ultionem de Parmensi duce foederis sui desertore ita quaerere, ut summum per ejus terras Ecclesiae imperium nihil sit imminuturus.

A Vienna scribitur Zellero³ res ibi Anglicas agenti dictum a caesarianis paratum imperatorem⁴ efficere, ut Palatinatus inferior ad domum Palatinam redeat, restitutis Hispano, quae fecit, impendiis ad tres aestimatis milliones; de electoratu nihil posse agi vivente Bavaro⁵: interim bene volentem Austriacae domus animum patuisse dato ab Hispanorum ministris principi⁶ titulo electoris, quem negassent alii. Zellerum ostendisse non placere hoc sibi, sed rem se regi Britanniae⁷ perscripturum, ad quem a Caesare⁸ mitti dicitur Vertevanus⁹. Esse, qui imperatori etiamnum spem faciant transferendi Poloniae regem¹⁰ ad Austriacum matrimonium, regis ejus fratrem Casimirum¹¹ in Poloniam revocatum.

Ad lacum Comensem pergit quae non satis firma invadere Rohanius¹², inter quae Colicum nominatur. Rhaetos omnes commotos postulato regis Gallorum, ut jurisdictione in Vallem Telinam, parte summi imperii maxima, decedant protestantibus Rhaetis ad dolorem communem accessisse alterum, quod Galli velint, omnes, qui romanae non sunt religionis, finibus Vallis Telinae excedere. Ea ratione quantum pontificis captetur¹³ gratia, tantum abalienari protestantium optime de re Gallica meritorum animos, scribit ad me Sprecherus¹⁴ indignabandus, quod Vallitelinates sanguinariae rebellionis premium libertatem reportent. Videbimus, quid conventus qui nunc habetur curiae Rhaetorum, quo venturus et Lanerius¹⁵, regis Galliae legatus, super illis capitibus sit constituturus. Non deerit Hispanus accendere offensas et qua spe, qua donis pertrahere ad se fluctuantes animos: sicut nunc apud Helvetios id laborant, ne eis liceat Gallorum signa extra Galliam sequi adversum id dictitantes foederibus¹⁶, per quae Austriacae domus connectuntur.

1 Philips IV.

2 Urbanus VIII.

3 Bedoeld zal zijn Teller, d.w.z. John Taylor; zie VI no. 2258, p. 194 en n. 10 aldaar.

4 Ferdinand II.

5 Maximiliaan I, keurvorst van Beieren.

6 Karl Ludwig, oudste zoon van de in 1632 overleden paltsgraaf Frederik V, de Winterkoning.

7 Karel I.

8 Ferdinand II.

9 Mathias Werdemann von Sonderspühel.

10 Wladislas VII (IV). Er gingen geruchten van een huwelijk van Wladislas met Elisabeth, de oudste dochter van paltsgraaf Frederik V, de Winterkoning. De Poolse koning huwde op 13 september 1637 met Cecilia Renata, dochter van keizer Ferdinand II; na haar dood - in 1644 - hertrouwde hij met Maria Louisa Gonzaga.

11 Johan Casimir (1649-1668; geb. 1609, overl. 1672), broer en opvolger van Wladislas.

12 Henri, hertog van Rohan; hij opereerde in de Veltlin.

13 Dit woord ontbreekt in de uitgave der Epist.

14 Fortunatus Sprecher von Bernegg; zie over hem IV, p. 138 n. 9.

15 François Lasnier (1602-1676), sieur en baron de Sainte-Gemmes-sur-Loire, Frans ordinarius ambassadeur in Graubünden en intendant van justitie en financiën van het leger in de Veltlin van februari 1636 tot januari 1637.

16 De uitgave der Epist. heeft de lezing ‘sceleribus’.

[p. 53]

Brisaci praefectus¹ navigia per Rhenum retinere dicitur, ne Hochburgi subveniendo Gallis sit copia: militem caesarianum, qui in agro Wirtenbergensi quique apud Ulmam agit, nullis abstinere avaritiae sevitiaeque facinoribus, scribunt plurimi.

Angliae legatus² pergit loqui de amicitia arctiore inter regna Suediae Britanniaeque.

Haec praeter nihil habebam nunc quidem, praeter preces ad Deum, Excellentissime Domine, pro Sublimitatis Tuae salute rebusque prosperis.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

1 Hans Heinrich IX, baron van Reinach († 1645).

2 Burggraaf John Scudamore.

17/27 Martii 1636.

Iam nunc Hochburgum caesarianis deditum intelligimus. Pugnatum ad Ravonem 17 Martii novi Calend.

Haec cum scripseram, venit ad me dux Bernhardus; dicit se metuere, ne miles noster insolentia peccet. A pace videbatur minus quam antehac abhorrere: vellet aestiva sibi in Burgundia Gallica concedi inde Mosellam versus iturus.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.