Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 7

2506. 1636 maart 12. Van C. de Groot⁸.

Venerande Pater,

Scripsi tibi ante septimanas hasce quatuor⁹ magni cancellarii¹⁰ iussu, cum aliis ipse curis esset dissentior, interea temporis multum diuque Pomeraniae Meclenburgicique oras circumvagatus, cum et argumentum deesset saepe et rara scribendi daretur occasio, quievi.

Nunc ad officium redeo acceptis perlectisque binis litteris tuis datis XXXI et XXIV Januar.¹¹ novi calend., quas gaudeo ad te recte pervenisse, cum ex illis cognoscas et de me quicquid ad hoc usque tempus fuit et de publico quodcunque coram didiceram.

Illud quoque haud dixerim, quanto mihi ad meliora omnia incitamento fuerit, quod, ut dicis, ipse non sine aliqua voluptate illas legeris. Grubbii¹² amicitiam, ut mones, colui semper quibuscunque potui officiis, et nunc etiam colo. Miror quod eorum fuerit maior erga me humanitas quam aut Sadleri¹³, qui mei suscepturum se curam coram tibi fuit pollicitus aut aliorum in hac aula viventium, quorum maximae parti scio haud minus quam istis cognitam esse modestiam tuam humani-

8 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII, no. 25. Eigenh. oorspr. Antw. op o.a. no. 2449 (dl. VI).

9 Niet meer aanwezig.

10 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

11 No. 2449 (dl. VI). Kennelijk verwart Cornelis hier de beide brieven van zijn vader (o.a. no. 2449) met die van hemzelf dd. 14 en 21 december 1635 (resp. nos. 2393 en 2408, dl. VI), waarvan Grotius in no. 2449 inderdaad melding maakt.

12 Lars Grubbe; zie over hem V, p. 432 n. 12.

13 Philip Sadler, officier in Zweedse dienst.

[p. 20]

tatemque. Nam cum ipsum salutarem, quod esse mei officii sciebam, responsum de quibus interrogabam reddidit satis frigidum facta tui ne minima quidem mentione. At certe illo modestior multo Vicedommius¹, in quem cum apud dominum Spiringium² incidissem, compellavit me ultro, dixit se benigne exceptum a te convivio et in multis habitum suaviter, quae omnia se maximi facere.

Dominum Wolfium³ abesse iam hinc scripsi tibi antehac⁴ et ipsius ad te litteras misi meis inclusas. Dolebat sublatum esse per itinerum intuta, quod fuerat inter vos litterarum commercium; ei restaurando arcanas notas litteris suis inseruit, quas iam percepisse te arbitror.

Interim ad nos venit dominus Vulteius⁵, is ipse, puto, quem memini vidisse te Magontiaci, missus a landgravio⁶, qui videtur haud omnino immemor contractae cum Suecis societatis atque iterum simul cum Luneburgico⁷ sui spem facere.

Ad Albim res nobis hactenus prosperae, quem traiecisse toto cum exercitu Bannerium⁸ iam audieris, ex eo tempore miles noster agros urbesque minores Erfordium usque populatur, qui Naumburgum penitus in praedam vertit. Hallam deseruit ideo, quod premebatur et ab imminente castello et a toto electorali exercitu⁹ eo omnes suas copias dirigente. At vero proxime iuxta oppidulum Calbe dictum rem gessit fortiter tribus hostium millibus caesis aut actis in fugam. Et horum quidem omnium laus debetur Bannerio, qui nunc uxorem¹⁰ luget immodice, quam extinctam febre amisit ante paucos abhinc dies.

In Westphalia post Kniphusii¹¹ excessum auxit se multum hostis factoque per Bremam Visurgis transgressu cum petentibus id beneficium haud cunctanter indulsisset ea urbs, exercitum Suecicum tenuem admodum disparsit, nulla tamen edita clade memorabili. Ei malo ut succurratur, mittitur in istas partes Leslius¹² cum VI peditum millibus paucis equitibus, quae copiae ex Pomeraniae praesidiis collectae colligataeque sunt. Interim omnes de pace sermones cessant nec offerente condiciones meliores Saxone nec petentibus nostris.

Vrangelius¹³ iuxta Viadrum locavit se in Brandeburgici¹⁴ molitiones intentus, qui iam non occulte nobis adversatur edito¹⁵ ad hanc rem teste mentis suae libello.

1 Wellicht Hans Vitzthum von Eckstedt († 1648), luitenant-generaal in Zweedse dienst.

2 Petter Spiring Silvercrona, raad van financiën van Zweden.

3 Hermann Wolff, Zweeds gezant in Kassel.

4 No. 2424 dd. 4 januari 1636 (dl. VI).

5 Johann Vultejus (1605-1684), raad van de landgraaf van Hessen-Kassel.

6 Wilhelm V, landgraaf van Hessen-Kassel.

7 Georg, hertog van Braunschweig-Lüneburg.

8 De Zweedse maarschalk Johan Gustavsson Banér.

9 Het leger van de keurvorst van Saksen, Johann Georg.

10 Katarina Elisabet von Pfuel (1598-20 februari 1636).

11 Dodo von Innhausen und Knyphausen, Zweeds veldmaarschalk.

12 Alexander Leslie, graaf van Leven (1580?-1661), Schot van geboorte, generaal in Zweedse dienst.

13 Herman Wrangel, veldmaarschalk en vice-generaal-gouverneur in het door de Zweden bezette deel van Pruisen.

14 Georg Wilhelm, keurvorst van Brandenburg.

15 In de tekst staat abusievelijk ‘editis’. Het geschrift heb ik niet gevonden.

[p. 21]

Haec nunc sunt maxime, quae te scire intersit. Illud quoque scias oportet advenisse iam Spiringium et discessisse rursus in Hollandiam iter faciens ducturus uxorem Bommeliam¹. Is ait prospexisse se tibi iterum de XV millibus imperialium et, quae debentur adhuc de illis, satisfacturum pollicetur, simul ac rationes impendiorum et trimestrium partitiones ei miseris nitide descriptas, cum queratur saepius litteras tuas, cum maximi faciat, legere tamen se non posse. Illud quoque rogat, ut addas, quid de pensione acceperis et ab ipso et ab Heufdio², quantumque sit quod debetur.

Haeret adhuc Vismariae cancellarius cum Sancti Chaumontio³ de sce ... rioribus agitans, quae, ubi in istis quid certi videtur, ait se perscripturum tibi. Silesiae quis sit status, testabantur quae excerpsi (e)x Opitii⁴ litteris tibique nunc mitto.

Obiit diem Erich Laerson⁵. Sorgiae filia⁶ datur in matrimonium iuveni Hanovia orto, dicto Daniel Le Conte⁷, estque hic secundus nuptiarum dies, et Mathisii uxor⁸ ex obstructo hepate morbo laborat vix medicabili.

Raptim.

Tuus tibi obedientissimus filius
Cornelis de Groot.

1 Petter Spiring Silvercrona was van geboorte een Hollander; hij huwde op 13 april 1636 Jaene Dore, weduwe van Jan de Bommert uit Amsterdam.

2 Johan Heufft, bankier te Parijs en zaakgelastigde van Zweden en Frankrijk.

3 Melchior Mitte de Miolans, markies van St. Chaumont, gezant van Lodewijk XIII van Frankrijk bij Axel Oxenstierna.

4 Vermoedelijk de Duitse dichter Martin Opitz (1597-1639); zie over hem dl. IV, passim.

5 Erik Larsson van der Linde, Zweeds handelsagent.

6 Maria (1617-na 1681), dochter van de in 1633 te Hamburg overleden vriend van Grotius, Leonard van Sorgen (1587-1633); zie over hem V, p. 158 n. 12.

7 Daniel Le Conte, koopman uit Hanau, waarschijnlijk een zoon van de David Le Conte, die bij de doop op 23 juli 1637 van het eerste kind uit het huwelijk Le Conte-Van Sorgen, David, peter was.

8 Agneta van de Wouwere; zij stierf inderdaad eind maart 1636. Over Assuerus Matthisius - Sweer Matthijsen - met wie zij in tweede echt gehuwd was; zie V, p. 72 n. 10.

Vismariae, 2/12 Martii 1636.

Adres: A Monsieur, Monsieur Grotius, Ambassadeur de la Couronne de Suède à Paris.

Port.

In dorso schreef Grotius: 12 Martii 1636 C. de Groot.