Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 5

1915. [1634 maart] Aan J.F. Gronovius².

Ad iuris studium nunc quoque te adhortor, in quo si id tantum agis, ut rem facias, paucis delibatis compendiis statim ad forenses scriptores tibi convolandum erit. Sin hic quoque percoctam sapientiam et nomen eximium optas, non aliunde iuris Quiritium cognitionem spera quam ex Cuiacio³, qui solus suffecerit: adeo ille omnia istius studii arcana pervidit et quibus e fontibus cuncta fluerint. Vigelium⁴ non ut ediscas aut saepe lectites suadeo, sed ut habeas sicut indices habemus, ad quos recurrere interdum solet hesitans memoria. Scholasticae istae disputationes parum prosunt ad sapientiam, ad parandum foro et subitaneo certamini ingenium nonnihil, quasi militiae togatae prolusiones. Has quoque ut duplex sit utilitas occupari velim in iis iuris Romani partibus, quas usus nostri seculi comprobavit, qualis praecipue est illa de Contractibus. Ante omnia Institutionibus latinis optimum Graecum interpretem coniunge Theophilum⁵. Deinde ad lectionem Pandectae et Codicis et postremarum Constitutionum⁶ progredere; quo magis ea leges, eo maior tibi lux affulgebit interposita, ut dixi, Cuiacianorum operum lectione, ad quae etiam confugias suadeo, quoties in alicuius loci intellectu haesitas digitum tibi intendente ad hoc Gothofredo⁷

2 Exc. Parijs, Bibl. Nat. fonds Dupuy 675, f. 9. Antw. op no. 1911. Voor geadresseerde zie no. 1911, p. 229 n. 2.

3 Jacques Cujas (1522-1590), beroemd Frans rechtsgeleerde, hoogleraar in de rechtswetenschap aan verschillende universiteiten in Frankrijk en Italië, vooral in Bourges; bij zijn kritische behandeling van de Romeins-rechtelijke teksten maakte hij gebruik van de uitkomsten van de historische en filologische wetenschappen en werd aldus de grootste vertegenwoordiger van de humanistische school van de Romeinse rechtswetenschap en grondlegger der moderne rechtsstudie.

4 Nikolaus Vigel; zie no. 1911, p. 230 n. 6.

5 Theophilus († tegen 536), Grieks rechtsgeleerde; hij maakte deel uit van de diverse commissies door keizer Justinianus benoemd om de verzamelingen van wetten te bewerken, die onder diens regering werden gepubliceerd nl. de Codex Justinianus, de Digesta of Pandectae en de Institutiones. Hij schreef een parafrase in het Grieks van de Institutiones: Ἰνστιτοῦτα uitgegeven o.a. door Denys Godefroy: Theophili Antecessoris Institutiones, graece et latine. Genevae 1587.

6 De ‘postremae constitutiones’ zijn de Novellen (Novellae leges) van Justinianus, door deze uitgevaardigd, na de voltooiing van zijn Codex, tot aan zijn dood in 565; zie ook IV, p. 7 n. 12.

7 Denys Godefroy (1549-1621), beroemd Frans rechtsgeleerde, hoogleraar te Genève, te Bazel en te Heidelberg. Hij gaf in 1583 het - door hem voor het eerst zo genoemde - Corpus Iuris Civilis uit: Corpvs Ivris Civilis in IIII. partes distinctvm: Qvarvm prima, DN. sacratissimi principis Iustiniani Institutionum Lib. IIII. Digestorum seu Pandectarum Lib. L. continentur. Quae reliquis partibus includantur, auersa docebit pagina. His accesserunt Commentarij, quibus inter caetera variae lectiones, leges similes, contrariae, abrogatae: verborum, legumq; difficilium interpretationes atque compendia, anni singulis Codicis legibus additi continentur. Praeter Institutionum nouam Epitomen, accessit & alia Nouellarum Iustiniani, ad ordinem Edicti perpetui

[p. 235]

⁷ in margine editi a se corporis. Constitutiones

7 adcommodata. Authore Dionysio Gothofredo I.C. Praeter veteres titulorum ac legum indices, accessit vice Lexici & repertorij duplex verborum & rerum Commentarius, Authore P.C.B. Genevae, Excudebat Iacobus Stoer, 1583.

[p. 235]

illas, quas vulgus Novellas¹ vocat, Graece scriptas Graece lege addita interpretatione vetere non spernanda.

1 De Novellae vormen de na de uitgave der Codex uitgevaardigde verordeningen vgl. IV no. 1364, p. 7 n. 12; een moderne uitgave is het derde deel van de Codex-uitgave van Krueger-Mommsen-Kroll: Corpus Iuris Civilis Editio stereotypa Volumen tertium Novellae recognovit Rudolfus Schoell Opus Schoellii morte interceptum absolvit Guilelmus Kroll Berolini Apud Weidmannos MDCCCXCV en verdere -anastatische- herdrukken.