Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 4

[p. 151]

1467. 1630 januari 4. Aan Willem de Groot¹.

Optime frater,

Annum hunc et qui posthac exspectandi erunt tibi, tuae², tuis, simul parentibus et amicis salutarem ac prosperum optamus nos omnes, id est, ego, uxor, familia. Addimus pro patria votum, ut ea capiantur consilia, quae ad Dei honorem, ad salutem innocentium, ad Christianam concordiam pertinent. Nostra quidem, quantum intelligere possumus, quid fiat, nihil refert. Sed antiquum obtinemus et cum bonis preces nostras conjungimus.

Si qui novum illud de quo mones, decretum urgent, id obtinent, quod volunt, facient, ut Themistius³ dicebat, multos purpurae cultores, nullos Dei. Non potest directior ad impietatem via reperiri. Quanto illud Prudentii⁴ adversus Symmachum⁵ rectius:

........ siquidem coelestia nunquam
Terrenis solitum per iter gradientibus obstant⁶.

Vossio⁷ et reditum et rem familiarem bene curatam gratulor. Iunio⁸ opto tantundem et quo res ejus loco sint, scire aveo: nam nobiles, qui hic sunt Britanni, ita beatum praedicant, ut Hollandiam dudum ex animo projecerit. A Golio⁹, ubi commodum erit, et catalogum¹⁰ et reges Afros¹¹ exspectabimus. Scio ita factum esse, ut libenter publico prosit; idque nobis animum dat ipsius tempora interpellandi. Ego totus in eo sum, ut cogitem de ponendo alicubi lare cum meliore fructu familiae. Quare, si Phaenissarum dedicatio¹² typis data non est, omitti poterit, eoque magis quod custodi sigillorum¹³ acerrimum est cum parlamentis certamen,

1 Gedrukt Epist., p. 823.

2 Alida Graswinckel.

3 Themistios (± 317-± 388), Grieks sofist; hij vervaardigde parafrasen van werken van Aristoteles en hield redevoeringen en voordrachten. De bedoelde plaats is Themist. Orat. V (13) Εἰς τὸν αὐτοϰϱάτοϱα Ιοβιανόν: ἁλουϱγίδας οὐ ϑεὸν ϑεϱαπεύοντες. Zie ook Nicephorus Callistus, Hist. Eccl. X, 42 (Migne, P.G. CXLVI kol. 581).

4 Aurelius Clemens Prudentius (348-na 405), Christelijk dichter. Zelf heeft hij zijn gedichten in 7 boeken gebundeld. Hij schreef o.m. Contra Symmachum, gericht tegen Symmachus' pleidooi voor handhaving van het altaar der Victoria in de senaat.

5 Quintus Aurelius Symmachus, Romeins schrijver en staatsman uit het einde van de 4^e eeuw na Chr. Hij was een der laatste invloedrijke verdedigers van de traditionele godsdienst.

6 Prudentius Contra Symm., 620-621.

7 Na zijn benoeming tot kanunnik van de kathedraal van Canterbury in 1629 kreeg Vossius van Karel I toestemming om de inkomsten daaraan verbonden buitenslands te genieten; vgl. n^o. 1488.

8 Franciscus Junius (1589-1677), zwager van G.J. Vossius, was linguist en verbleef van 1620 tot 1630 in Engeland.

9 Betreffende de orientalist Jacob Golius zie III n^o. 1337, p. 408 n. 9.

10 Voor de lijst van door Golius van zijn reis naar het Oosten meegebrachte boeken en handschriften zie n^o. 1447, p. 127 n. 1.

11 Vgl. n^o. 1437, p. 116.

12 De Euripidis tragoedia Phoenissae, Emendata ex manuscriptis, et Latina facta ab Hugone Grotio verscheen in 1630 te Parijs; zie Ter Meulen-Diermanse, n^o. 496. Over de opdracht aan Henri de Mesmes zie ibid. remarque 2.

13 Michel de Marillac (1563-1632); hij was guarde des sceaux van 1 juni 1626 tot 11 november 1630, le jour des dupes.

[p. 152]

quam litem cur ego meam faciam, praefertim cum hi consessus nihil jam possint, ille omnia.

Nunquam desino negotia tibi facessere. Est hic amicus meus sane eruditus, qui edere parat itinerarium Benjamini Iudaei multo et emendatius et versum melius quam ab Aria Montano fuerat¹. Iuvi eum, qua potui. Haeremus in nonnullis, quorum breviculum transmitto rogoque te non ut Lugdunenses nostros consulas, sed rabbinum aliquem eorum, qui Amstelodami fama eruditionis florent. Si alium non habes, poterit Iustus Brasserus² affinis hac in re operam nobis praestare. Consului sape per amicos id hominum genus, in patria cum viverem, et sane magno meo fructu.

Frater regius³ venire adhuc cunctatur metu suo an suorum. At cardinalis⁴ et vis magna copiarum it ad Alpes obviam, ut multi credunt, habituri pacem aut certam aut temporariam, in quam pontifex⁵ et Sabaudus⁶ assidue laborant.

Valete omnes.

4 Ianuarii 1630.

Tui amantissimus frater
H. Grotius.

1 Benjamin ben Jona uit Tudela maakte gedurende de jaren 1165 tot 1173 reizen door een groot deel van Zuid-Europa, Azië en Afrika. Hij stelde zijn bevindingen te boek in zijn Hebreeuws geschrift Masaot schel Rabbi Benjamin. Benito Arias Montanus (1527-1598), bekend theoloog van het concilie van Trente, deed in het jaar 1575 bij Plantin te Antwerpen de eerste Latijnse vertaling van dit werk het licht zien onder de titel Itinerarium Beniamini Tudelensis; in quo Res Memorabiles, quas ante quadrigentos annos totum fere terrarum orbem notatis itineribus dimensus vel ipse vidit vel a fide dignis suae aetatis hominibus accepit, breviter atque dilucide describuntur; Ex Hebraico Latinum factum Bened. Aria Montano interprete. Antverpiae, Ex officina Christophori Plantini, Architypographi regij, MDLXXV. De door Grotius bedoelde vertaling zal zijn Itinerarium D. Benjaminis cum versione et notis Constantini L'Empereur ab Oppyck. Lugduni Batavorum. Ex Officina Elzeviriana MDCXXXIII. Constantijn l'Empereur van Oppijck (1591-1648) was sedert 1627 hoogleraar in de Oosterse talen te Leiden; zie over hem Dr. J.P. de Bie en Mr. J. Loosjes, Biographisch woordenboek van Protestantsche Godgeleerden in Nederland II s.v. Empereur, p. 35 vv.

2 Joost Brasser; zie III n^o. 1113, p. 89 n. 7.

3 Gaston Jean-Baptiste de France, hertog van Orléans.

4 De Richelieu.

5 Urbanus VIII.

6 Carl'Emanuele, hertog van Savoye.