Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 3

1340. 1628 november 19-20. Van J. Brasser².

Laus Deo. Den 19 November 1628. In Amsterdam.

Mon cousyn,

Ick hebbe uwer E. bryeven van 21. ende 28 octob. mitsgaders dye van 4 deser wel ontfangen, uwe E. danckende vant advys.

De ijveraers alhyer zijn ten hoochsten verwondert, dat zijn Ma^t. dye van Roschel in genade heeft angenomen sonder bloetstorting met behoudenis van goet ende religie; meynen, dat het op een quade moer leyt. In somme: een volck, dat nimmermeer tevreden es.

2 Hs. Bibl. Gem. Rotterdam, coll. Rem. Kerk, cat. v. hss. n^o. 811. Eigenh. oorspr. Gedrukt Oud-Holland IX (1891), p. 255.

[p. 413]

Ontrent 5, 6 weecken geleden hebben de heeren borgemeesteren deser stede verre bij de meerheyt van stemmen in de 36-raden ende met goetvinden van Zijn Ex^tie. noch angenoomen 300 soldaten ende zijn de ratelwacht gebracht op 150 koppen ende mede onder een compagnie des noodt gereduceert, zoodatter tot des stadts bescherminge zijn - buyten de schutterije - ontrent 1000 man thoochste. Over dit annemen van dese 300 soldaten es bij de kerck ende wat daeraen dependeert seer groot miscontentement, seggende, dat se angenoomen zijn tot verdruckinghe van de waere gereformeerde religie, ende men schijndt hemel ende aerde te willen bewegen om sich daertegens te canten, oock soot schijndt omme de magistraet te tracteren, als in den jare 1578, gelijck uwe E. breder wt het bijgaende fameuse bouckxken sal konnen syen, dyergelicke noch een over ontrent 3 weecken wtgekoomen was¹. Wt alle twelck uwe E. naer zijne expirientie wel sal konnen oordelen, dat dese stadt - Godt betert - swaricheyt over thooft hanckt. Gisteren tot een begin zijnder 18 off 20 schutters voor de heeren borgemeesteren geweest, daeronder eenen nestelmaker van zijn ambacht, diet woort dede, seggende, dat zij nyet en wilden eedt doen off waecken onder Jan Claess. Vlooswijck², nu onlangs bij den chrysraet tot capiteyn gemaeckt. De magistraet insonderheyt borgemeesteren houden sich courageus, nyetjegenstaende men sekerlick gelooft de schutterije bij enige raetspersoonen, oock nyet weynich bij die van de kerck jegens dselve werden opgereuyt. Hoet voorts wil affloopen, leert den tijt.

Op 15 deser zijn angekoomen 2 jachten bij P^t. Heyn affgesonden tijdinge van denselve brengende, dat hij op koomende wech es met een beuydt van tminste 130 tonnen gouts waerdich, meest in contanten, als hebbende verovert sonder slach off stoot int eylant Cuba in seecker baye genaempt Matanca de Westindise vloot van Nova Spangen gaende naer Havanes, twelck geen cleyn geluck voor de Westindische Compagnie es, waerwt wel wat anders mocht volgen.

De saecken van den coninck van Sweeden³ jegens den Pool⁴ gaen zeer voorspoedich, zijn doende om de novo van een dertichjarige treves te handelen. Inde oorlooge tussen den keysser⁵ ende coninck van Denemarcken⁶ geen veranderinge.

Uwe E. hyermede na vrundelicke groetenis Godt bevelende

Uwer E. dienstw. couzijn
Joost Brasser.

1 Zie de vlugschriften over de Amsterdamse onlusten van 1628 in de pamflettencatalogi, inzonderheid Knuttel, Pamfl. n^os. 3813 tot en met 3824.

2 Jan Claesz. van Vlooswijck (1571-1652); zie Elias, Vroedschap I, p. 402 n. (a); zie ook Knuttel, Pamfl. n^os. 3820, 3822 en 3823.

3 Gustaaf II Adolf.

4 Sigismund III.

5 Ferdinand II.

6 Christiaan IV.

Adi. 20 ditto geen verandering, dan .... wij loopende, maer geen sekere tijding k .., dat Pyet Heyn int Goereese gat soude sijn.

Adres: Aen mijn heere Mijn heere Grotius tot Paris.

In dorso schreef Grotius: 19 Nov. 1628. Brasser.