Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

1019. 1625 Oct. 9. Van J. Wtenbogaert².

Mijn heer.

Den uwen aen S^r. de Haen³ sal ick met gelegenheyt bestellen. De vriendt⁴ schrijft my dese woorden den 12 Sept.: ‘Ick verstae ut den uwen dat U.E. by Daniel⁵ geweest is ende dat hem de vierde post⁶ wel bevalt. Ick hebbe by een⁷ al eenige dagen geleden geweest. Wy overlopen diversche saecken, recolligeren de rekeningen soe nae wy konden, hy stont de leste post gehelick toe, seyde sulcx syne meninge te weesen, dan vermits sijn grote occupatiën wilde wat tijts hebben, ende dat ick mocht wederkomen als't my belieffde. Ick was weder een maend voorleden by hem, dan hy was wat sieckelick, daerom ick veel becorte. Hij laste my onder anderen om S^r. H. Frex.⁸ in de compagnie⁹ te trecken, daertoe wy middelen beraemen, ende sal eersdaechs in't werck gestelt worden. Hy verstaet door hem in de groote comenschap te connen wercken. H.¹⁰ voors. is de kinderen¹¹ wel toegedaen ende onverdrooten, maer claecht dat de kinderen wat utmondich sijn. De advisen van uwent sijn ons hier dienstich. Ick sal aenhouden ende wat nodich is adviseren sonder vertreck. Hy sprack my van den uwen ende louch, meende niet dat antwoord nodich was, ick mocht U.E. naer mijn gewoonte by monde - quid hoc sibi<ve>lit non capio -¹² berichten. Hy is den ouden man¹³ eeven gunstich, daer moet tijdt wesen ende saisoen, 'twelc(k) mijns bedunckens niet lang utgestelt can worden’. Hactenus ille.

Een ander¹⁴ schrijft, dat het God loff met de goede saeck in't landt nu redelijck toe gaet, ende dat men niet en hoort dat de Calvinische nu ergens met haere Tyrannische - sic vocat - proceduren voortgaen, noemt specialick Briel, Utrecht ende Rott. daer 't staeckt, seggende van de leste plaets, dat de heeren aldaer onder

2 Hs. Bibl. Rem. Gem. Rotterdam. Gedrukt Brieven van Wtenbogaert, ed. Rogge II : 2 p. 322. De brief is van 1625 blijkens de vermelding van de begrafenis van Prins Maurits.

3 Van 3 October; zie n^o. 1034.

4 Rogge vermoedt dat Gerard Oem van Wijngaerden de bedoelde correspondent is.

5 Daneel, schuilnaam van Hugo Grotius. Wtenbogaert was in Augustus bij Grotius geweest; zie n^o. 1003, p. 472. Anders Rogge, l.l. p. 324 n. 3.

6 Zie p. 498 n. 1; p. 508 n. 7.

7 Hier moet Frederik Hendrik bedoeld zijn.

8 Wtenbogaert schreef boven den regel: ‘dat is hy selve’.

9 Zie p. 497 n. 9.

10 Wtenbogaert schreef boven den regel: ‘eyndrich’.

11 Remonstranten.

12 Zie Wtenbogaert, Brieven l.l. p. 334.

13 Wtenbogaert.

14 Van Sorgen volgens Rogge.

[p. 481]

malcanderen oneens souden sijn in de saecke; oock dat de h^r. Hogerbets zal. een treffelicke begraeffenis in den Haege gehadt heeft, ende dat vele persoonen. selff van syne rechters, die met haer jegenwoordicheyt tot haer eygen schande souden hebben vereert. Noch dat op de begraeffenis van den ouden Prins de h^r. van der Myle een peert geleydt, ende de h^r. tot Kenneburch¹ het wapen van Hollandt soude gedragen hebben - dat S. E^d. een wapen gedragen heeft, geloove ick, maer hoe soude 't wapen van Hollant daer komen? 't Moet misverstant wesen.- Item dat sommige Calvinische predicanten - sic indigitat - haere gemeynten waerschouwen voor 't cruys, dat hun wel mocht naecken, ende dat se t' Amst. eenige tegen d'overicheit hebben opgemaeckt om 't stellen van die capiteynen daermede sy haer niet contenteren; dat d'een op de kermisse optreckende hadde omtrent de helft van sijn volck, dan dat d'absenten waren genoteert. Eyntelick dat die weeck - de brieff is van den 29^en - in den Briel verandering soude vallen in den Briel, ende dat men soude sien wat het wesen sal.

Dit is't dat ick U.E. had te communiceren, 't welck deselve nae syne hoge wijsheyt weet te mesnageren. Met het boeck sal ick de gelegenheyt waernemen. Mijn huysfr., D. Episc., M^r. Tresel ende de syne doen haere gebiedenis aen U.E. ende de uwe. God beware U.E. Ick blyve

U.E. gants dienstelicke bekende
I.W.

1 Otto van Zevender, heer van Kenenburg, die de banderolle met het wapen van Diez gedragen had.

9 Octob. 1625.

Adres: Aen mijn heer mijn heer Hugo de Groot, Paris, en ses mains propres.

In dorso schreef Grotius: 9 Oct. 1625. I. Utenb.