Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

918. [1624] Aug. 26. Van Maria van Reigersberch⁶.

Alderliefste hertge.

Over acht dage en hebbe ick U.E. niet gheschreven ende dat overmidts ick op reis was, dan den brief; die ick last gheschreven hebbe⁷ mach wel voor twee verstrecken. Ick bedroufde my (over) uwe naest laesten, ziende dat Pieter thuys was. Ick vreesde hem den doctoor zoo quidt wilde macken omdat hy geen hoope en zagh van ghenesen, dan den lesten ziende hebbe ick wat beter te vreeden gheweest; en wilt van geen geldt scheiden⁸ voordat hy volcommentlijck ghenesen is; of hy al zeide de reste sal wel van tselfs commen, soo en doet het evenwel

6 Hs. U.B. Amsterdam, cod. N 109 h. Gedrukt Brieven van Maria van Reigersberch, ed. Rogge p. 102.

7 N^o. 917.

8 Zie over de betaling van den dokter, die Pieter zou genezen, p. 371.

[p. 395]

niet. U.E. en heeft my noidt gheschreven of de heupe wederom in 't lidt gheset is ofte niet; byaldyen se wederom ingheset is, soo gheloove ick dat de rest gheen swarigheyt en heeft, maer zoo se noch niet in het lidt is zoo en sal hy der niet van maecken, dat is mijn gheloove. Wat u bouck¹ belangt hebber met Erpenius in 't breede van ghesproecken, oock met Raeffeling² en met La Meer³. Niemandt en raedt tot het tselfs drucken, dan raeden al dat ghy zien zoudt daer een penninck te bedingen; en alsoo ick zeide dat dat niet eers ghenogh en was, dat U.E. dat niet en begerde te doen. Raeffeling zeide dat U.E. behoerde een paer hondert exemplaren te bedingen, daeronder vijftich ghebonden zoude zijn, ofte zooveel U.E. der van doene sult hebben. U.E. mach daer wel op letten. Byaldyen het geen tweehondert en zijn het magh wat minder zijn: degeene wy niet van doene en hebbe sullen ons voor goedt geldt strecken. Wy sullen se aen La Meer zenden en den drucker sal liever boucken geven als geldt; het en sal hem geen schade wesen doordien se te Paris niet en sullen blyven. U.E. en dient het Buon⁴ niet te laeten drucken want hy U.E. boucken onder de man niet en brengt. Men weet hier qualijck van Stobeius niet te seggen, La Meer zeidt datter hen dickmaels naer ghevraght is. Zy bezagen het exemplaer dat Vossius heeft, zy zeiden dat het heel leelick pampier is, waeren verwondert dat U.E. met sulck pampier te vreeden is. Byaldyen den drucker swarigheyt maeckt zooveel exemplaeiren te geven U.E. mocht het pampier van de helft betaelen. Ick bidde u let ter wel op, want het en is niet alleen voor dese reis, maer het sal meer ghebeuren en het is wel te penne waerdt dat U.E. der op lette. Het profijt dient ons wel, U.E. ziedt wel hoe qualijck het aen geldt te commen is. My dunckt dat het nu ghenogh hier van is.

Ick verwondere my ziende het tgene U.E. van den marquis⁵ schrift, het zijn daer zeer ongestadige dingen. Ick ben blyde dat monsieur de Campengny⁶ ende Veellander⁷ in credit ghebleeven zijn. U.E., meen ick, sult nu haest betaeldt werden. Monsieur de Lommeni⁸ kan veel voor u doen, niet in dit maer in 't toecommende. Ick wilde dat den Coninck wederom te Paris waer. Hier en is niet nieus. Den viandt leidt noch daer hy altijdt ghelegen heeft, men hoerdt niet wat desein hy heeft. Monsieur Depesse⁹ is gisteren gheariveert, zoo ick gis, want hy gister nacht te Rotterdam gheslapen heeft. Men zeidt hier dat hy zeer goedt verstandt heeft. Men spreckt hier zeer qualijck van monsieur Mourier¹⁰. Ick hebbe hier verstaen dat neef Graswynckel naer Italiën gaedt, wenste wel te weeten tegen wanneer, want ick daertegen schriven zoude. De vrienden van monsieur Jonckhein¹¹, te weeten monsieur de Ricke¹², de burgemeester Witse¹³ en eenen

1 De iure belli ac pacis, zie p. 254 n. 14.

2 Christ. Raphelengius, de Leidsche uitgever, over wien zie Pallas Leidensis p. 311.

3 Zie p. 391 n. 3.

4 De Parijsche uitgever Nicolas Buon, die den Stobaeus (p. 15 n. 4) had uitgegeven, en ook De iure belli ac pacis uitgaf.

5 De la Vieuville, die thans in ongenade gevallen was, zie p. 335 n. 3, p. 408 n. 5.

6 Champigny, zie p. 314 n. 4.

7 Waarschijnlijk Villandry, volgens Rogge.

8 Zie p. 335 n. 2.

9 Zie p. 334 n. 3.

10 Aubéry du Maurier.

11 Zie p. 376 n. 6.

12 Simon de Rijck, zie p. 376 n. 6.

13 De Amsterdamsche burgemeester Gerrit Jacob Witsen.

[p. 396]

Hooft¹, hebben op my begerdt dat ic U.E. schriven zoude, dat ghy hem zoudt willen ontraeden noch naer Italiën te gaen, alsoo hy noch te jonck is. Zy hadden liever dat hy noch een jaer ofte twee wachte, want zy vreesen dat hy daer bedorven sal werden. U.E. en moet niet seggen dat het van haer compt maer als ut zijn zelve. Hy sal aparent zeggen datter nu veel te zien sal zijn overmidt het jubeljaer, maer U.E. kan zeggen datter altijdt alles te zien is, midts ghevende een weinigh geldts. Den pensionaris Veen² weet u danck dat ghy zin zoon gheraden hebt noch niet naer Italiën te gaen. Ick wilde wel dat hy daer noch waer als ick te Paris comme. Hy can fraeikens trecken, ick zoude hem bidden dat hy Cornelia wat lerde U.E. mocht hem somwilen by u laeten commen eeten. Hier en doen ick niet aenders als te gast gaen. Maendach voorleden ben ick wederom in den Hage gecommen, tsedert ben ick tot de jonge Meerman³ ende de Bie, die haer meest in den Hage houden, ten eeten gheweest, waer den ontfanger Doublet⁴ en zijn broeder meede waeren, die ons meede wel ghetrackteert hebben, als meede Euwoudt Jacopsen van der Dusschen⁵. Nu ben ick tot Meerman⁶ te Delft. Ick zoude u noch van veel aendere schriven maer het is by de middach en ick gaen in de stadt te gast tot u schoensusters moeder⁷, daer veel gasten sullen zijn. Ick versta dat de Graef belegert is, aender nieus en weet ick niet. Hier is zeer goede tydinge van de vloedt van Westindien⁸, dan men weet het noch niet seker. Hiermeede sal ick eindigen ende Godt bidden dat hy u wil gheven, dat hy weet dat zaligh is. Ut Delft den XXVI Augusty.

U.E. altijdt getrouwe
Marie Reigersberch.

1 Rogge meent dat zij misschien bedoelt Dr. Pieter Jansz. Hooft, die in 1630 schepen en het volgend jaar lid van den Raad te Amsterdam werd; doch waarom niet P.C. Hooft, dien zij ontmoet had? zie p. 391 n. 7.

2 Mr. Pieter van Veen, advocaat in Den Haag. Het blijkt echter dat hij in 1624 reeds den titel van pensionaris voerde. Vgl. J. de Riemer, Beschrijving van 's Gravenhage, II, p. 185; J. Wtenbogaert, Leven, p. 402, Navorscher 1862, p. 151, 244, 276, 338 (Rogge).

3 Waarschijnlijk Mr. Gerard Fransz. Meerman, advocaat te Leiden, die een jaar later De Groot te Parijs bezocht en op de terugreis schipbreuk leed.

4 Jan Doubleth, ontvanger-generaal der Unie.

5 Zie p. 324 n. 4.

6 Gerrit Meerman, zie p. 392 n. 10.

7 De stiefmoeder van Alida Graswinckel, Maria van Berckel; zie p. 133 n. 4.

8 De inneming van de Baya de Todos los Santos (Allerheiligenbaai).

Adres: A monsieur monsieur Grotius à Paris.

In margine schreef Grotius: 26 Augusti. M. Reigersberg.