Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

908. [1624 Juni] 17. Van Maria van Reigersberch¹.

Liefste hertge. Desen schrive ick om U.E. te doen weeten dat ick op gisteren wesende Sonnedach met ghesontheyt tot Antwerpen gecommen ben alwaer ick vier Neerlanders gevonden hebbe, den eenen monsieur Boelensen², zoon van den burgmeester Boelensen; den anderen, brenger van desen brief, monsieur van der Meer³, neef van neef Basius⁴ en van neef Garwinckel⁵. U.E. moght hem wel te gast noeden maer laet Elsken haer best doen om wel te trackteren als ghy iemant noedt. Den derden is Jonckhein⁶, een neef van monsieur de Ricke, die u gerecommandeert sal werden; den vierde hebbe ick zijn naem vergeten, maer naer my dunckt zoo en is hy van ons volck niet. Ick recommandere U.E. den zoen van den burghmeester Vet⁷, byaldyen hy daer komdt. Dese Hollanders sullen u konnen vertellen watter in Hollandt gepasseerdt is zoo tot Amsterdam als tot Haerlem, in den Hage ende elders; onderentusschen sal ick U.E. vertellen hoe ick tot hierentoe gecommen ben. Voor eerst heeft den priester, die by my was, my goedt gheselschap ghehouden tot Brussel toe, waer ick desen Hamburger ghevonden hebbe, waermeede ick naer Antwerpen gevaren ben; dit is tot daerentoe wel, te weeten tot in het schip toe; dan daer versloegh mijn herte zeer baecken (l. vaecken), alsoo my daer een rankonter bejegende daer ick niet op verwaght en was: dat is dat de huysvrouw van van der Dussen⁸ met Kers Jansen van Halffen⁹ in 't schip quaemen om een jonge dochter te geleiden. Zy kende my en sprack my aen; hieldt haer qualijc dat ick by haer niet en was kommen logeren. Ick toende haer wat froede myne en zeide dat ick daer niet gecomen en was om iemandt te bezoucken maer alleen om te passeeren. Kers Janssoon en sprack my in't eerste niet aen. Ick die hem niet wel en kende maer twyeffelde eenighsins; ten leste vraghde zy my of ick die man niet en kende. Ick zeide dat ick twyfelde en dat my docht dat

1 Hs. U.B. Amsterdam, cod. N 109 a. Gedrukt Brieven van Maria van Reigersberch, ed. Rogge p. 78. Ten onrechte dateert Maria den brief uit Parijs.

2 Waarschijnlijk de zoon van den Amsterdamschen burgemeester Jacob Boelensz.

3 Willem van der Meer Willemsz., rentmeester van Zeeland Beoosterschelde, gehuwd met Anna van Campe.

4 Zie p. 239 n. 1.

5 Zij bedoelt Graswinckel; zie p. 133 n. 1.

6 Vermoedelijk Willem Jonckhein; zie Elias, Vroedschap I p. 57. De Ricke is Simon de Rijck, koopman te Amsterdam, gehuwd met Maritge Simonsdr. Jonckheijn; zie Elias l.l. p. 379.

7 Jan Veth, vader van Adriaan, was het laatst burgemeester van Middelburg in 1605, Hugo Veth in 1608, en Apollonius Veth werd het eerst in 1632. Adriaan zal dus de bedoelde zoon zijn.

8 Johanna van Oldenbarnevelt, dochter van Elias, den in 1612 als pensionaris van Rotterdam gestorven broeder van den Advocaat. Zij was gehuwd met Adriaan van der Dussen, die een poos te voren had deelgenomen aan de samenzwering tegen Prins Maurits en thans voortvluchtig was.

9 Volgens Rogge Kors Jansz. van Alphen, zeilmaker en haringkooper te Rotterdam. Ook deze had deelgenomen aan den aanslag tegen Maurits. Volgens Arend, Gesch. des Vad. III, 3 p. 798 was het Klaas Jansz. van Alphen, gewezen Schout van Zevenhuizen, die aan den aanslag had deelgenomen. Zie echter p. 377 regel 3 v.b.

[p. 377]

het zulcken een was; hy was wel in oordere: hadt een goed swart satine kleedt aen, een paer swarte zyde hoesen, een lobbe met kanten, my docht dat dat gemackelicker was als zeilen te maecken. Een weinigh daernaer quam Valck¹ daer meede aen met de suster van degeene, die de andere geleidt hadden, doch en quam in't schip niet maer bleef op de kandt staen; zy, te weeten de huysvrouw van der Dussen, dede hem teicken, sulcx dat hy my toeriep of ick van meeninge was noch eenigen tijdt tot Antwerpen te blyven. Ick zeide neen maer dat ick van meeninge was terstondt te vertrecken. Van der Dussen, die op een schooen perdt sadt en redt lans de kandt totdat wy van het eenne schip in't aender gingen, hiedt my wellecom en hieldt hem meede te onvreden dat ick zijn huys voorby gegaen was. Ick maeckte weinigh woerden en thoende wat froede myne. Onderentusschen hadt Kers Janssoon my aengesproecken en vraghde my of wy in lange geen brieven van Wigger gehadt en hadden. Ick zeide dat ick die naem niet en kende; zeide my wien hy meende. Ick zeide hem dat wy noeidt geen brieven van die man gekregen en hadde; hy zeide dat hy der onlangs tydinge van ontfangen hadde als meede dat hy een brief van bestevaer ghehadt hadde. Ick zie wel dat die luden niet stil en zijn. Van der Dussen en hy zijn beide zoo vedt dat zy ut haer vel bersten; van der Dussen hadde een toolette waembaeis aen, hadde een lackey by zijn perdt, die meede wel in oordere was: in somma ick zie wel dat zy hier geen swarighijt en hebben. Ick hebbe verstaen dat de heer van Stoutenburgh een karoes houdt met zeer schoene perden, dese luden kennen 't beeter als wy doen. U.E. sult misschien becommert wesen dat ick dese rankonter ghehadt hebbe, dan dat en is niet met allen. Ick en vrage daer niet naer: die door de weerelt gaen ontmoeten menschen. Ick hebbe hier verstaen dat de heer van Valckenburgh² naer Orange is; ick en twyfele niet ofte sal U.E. aengesproecken hebben. Ick hebbe hier Montens³ gesproecken die my geseidt heeft dat hy eenige last aen den Coninck heeft. Ick hebbe met Montens eenige diskoerssen ghehadt: hy vraghde my of U.E. noch al wel te passe was. Ick zeide dat U.E. zoo wel was als oidt; hy sprack van mijn kourage en dat hy wel hadde hoeren zeggen dat ick te groeten koerage ghehad hadde; datter wel waeren die dat niet wel en hadden moegen lyden. Ick zeide dat my dat noch niet leedt en was, en als eerlicke lieden geen kourage en hadden en thoenden, wie dat het dan doen zoude; en byaldyen dat de rechters mijn man daerom leedt gedaen hadden dat se wel thoenden wat se waeren; badt hem te gelooven dat ick de kourage immers zoo groodt hadde als oidt. Onderentusschen dat wy t'samen spraecken quaemmen der twee van Montens geselschap by ons, den eenen was of scheen een gestelijck persoon te weesen, denwelcken zeide veel van my ghehoordt te hebben; den aenderen vraghde ofte U.E. noch geen pardon van de Staten en hadde; waerop Montens antwoorde zy en willen geen pardon hebben. Ick zeide dat moegen dieven en schelmen verzoucken maer geen eerlycke luden. Wy hadden noch meer diskoerssen, dan zouden te lanck vallen. Ick moetter utscheidden, ick moet gaen slaeppen want ick moet morgen vrogh vertrecken. Ick ben alle dage ten vier en ten vijf ueren op gheweest. Cornelia en is niet heel wel, klaeght zeer pijn in de zyde en voor haer herte en kan qualijck vordt gaen. Ick vreese dat se wel een stodt moght (krijgen?), zy heeft zeer quaedt kouleur. Adieu. Ick sal Godt bidde U.E. haer ende alle aendere goede vrienden te

1 Zie p. 162 n. 7.

2 Zie p. 261 n. 1.

3 Cornelis Montens, raadsheer van Philips Willem, na diens dood advocaat te Brussel.

[p. 378]

willen geven dat saligh is. Is hier wat qualijck in gespeldt en ziedt niet naeuw want ick hebbe met zeer grooten haest geschreven. Adieu, zoetert, daermeede gaen ick slaepen.

U.E. gans getrouwe
Marie Reigersberch.

En vergedt niet myne gebiedenisse aen neef Graswinckel te doen.

Ut Paris den XVII. Schrift mijn meede groote brieven.

Adres: Aen mijn heer mijn heer de Groodt tot Paris.

In dorso schreef Grotius: 17 Juny 1624. M. Reig.