Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

883. 1624 Febr. 15. Aan N. van Reigersberch⁷.

Mon frère.

Dit geschreven hebbende heb ick goed gevonden noch eenige dingen daerby te vougen om U.E. ten volle te onderrechten. De heer van Valckenburgh⁸ hyer passerende seyde my, dat soo het oorlogh jegens dye van de Religie niet waer opgecomen, ick overlang in 't landt soude zijn geroepen geweest. Ick geliet my sulcx niet wel te geloven. Hy sondeerde my op 't stuck van de protectie van Vrancrijck. Ick seyde dye niet vremdt te vinden op seeckere voet. Hy meende

7 Hs. U.B. Amsterdam, cod. H 5 d.

8 Zie p. 261 n. 1.

[p. 343]

wy hadden heeren genoech. Ick daerop, myne mening niet te zijn het minste deel van superioriteyt over te geven, maer dat de Coning aennemen soude ons te protegeren off te defenderen, als de Hansesteden ende andere gealliëerden, ende wy hem te assisteeren jegens alle inlandsche ende uytheemsche vyanden, Engelant uytgenomen, ende met Spangnie niet te accorderen dan met gemeen consent. Hy vondt dit goedt, vraegde off Vranckrijck daermede tevrede soude zijn. Ick seyde eenige te kennen, die haer daermede souden laeten genoegen, noemende de heer van Lomenie¹. Hy vraegde off men dye voorslagh souden willen doen. Ick seyde neen, maer te willen zijn gerechercheert. Maer naedat ick alles nu wel insie houd ick het daervoor, dat men hem hier op soodanigen voet niet en soude willen engageren. De Prins van Portugael don Christophoro² wordt van zijn pensioen ten volle betaelt, dye voordesen veel moeyte heeft gehad, een teycken dat men soeckt de vrundschap van Pr. Mauris, 't welck aen veele teeckenen is te speuren. Daeruyt is ooc gecomen, dat men in mijn acquijt buyten mijn heeft gestelt de qualityt van historieschryver, 't welck ick dissimulere. Ick wensch te weten wat Bas³ oordeelt van den staet van 't landt voor het tegenwoordige ende toecomende. Men seyt dat hy in de Engelsche legatie niet wel met Aerssens en heeft geaccordeert. Myne meening soude zijn, gelijck ick geschreven hebbe by 't voorgaende⁴, de tijdt te verbeyden in eenige plaets daer de Confessie van Augsburg exercitie heeft, waer ick geen swaericheyt en soude maecken nae myne voorgaende belydenisse over het Avontmael met deselve ter kercke te gaen ende te communiceren. Soo U.E. te Delft comt wilt met mijn vader spreecken aen de welcke ick oock eenige openinge van myne intentie heb gedaen. De myne dye de Marquys de La Vieuville⁵ my toont behaeght my niet. De Pr. van Orange heeft een groot instrument verloren om alles te weten aen Preaux⁶, die, off hy schoon sijn staet mocht behouden, buyten kennisse sal zijn van principale affairen.

Onse Pieter heeft eerst gehad de kinderpocken, daerby een gestaedige coorts, eerst de teering ende daernae watersucht. de beenen zijn zeer miserabel gestelt geweest, soo door uyttering aen d'eene zyde als door het water aen d'andere. Wy vresen off eenige zenuwen souden mogen geswackt zijn. Wu sullen ons best doen ende Godt bidden. 't Advys alhyer van jegens den Cancelier⁷ criminelick te procederen meen ick niet dat gevolght sal werden, want hetgene hem te last geleyt werdt sijn off saecken van staet off baetsouckerye uyt pachten van nieuwe middelen ende dyergelijcke. Saecken van staet hebben gemeenelick duas ansas ende connen veel uytleggingen hebben, oock omdat men die voor het Parlement niet ontledet. Het andere is hyer by alle luyden van staet soo gemeen dat men met recht soude mogen seggen, ‘qui sine peccato est primum lapidem mittat’. Wy verwachten elck oogenblik hyer de resolutie op de verandering van de embassadeurs buytenslands. 't En can niet schaden dat men het geruchte wat breed laet loopen, dat ick wel stae met den Guarde des Seaux⁸, want het wordt oock

1 Zie p. 335 n. 2.

2 De neef van Prins Maurits, zoon van Emilia van Nassau; zie p. 170 n. 4.

3 De Amsterdamsche oud-burgemeester Dirk Bas, die met Aerssen in gezantschap naar Engeland was geweest.

4 Zie n^o. 874.

5 Zie p. 335 n. 3.

6 Zie p. 104 n. 1.

7 Nic. Brulart de Sillery.

8 Et. d'Aligre.

[p. 344]

hyer generalick alsoo gelooft. Van den Coning te spreecken stae ick noch in twijffel. 't Is seecker dat de nuntius van den Paus zeer is geweest tegen den Cancelier vermidts hy de paix gemaeckt heeft met die van de Religie. Men spreeckt nu van Père Séguiran¹ uyt het hoff te doen vertrecken.

1 De biechtvader des Konings.

Adres: Aen Monsieur Monsieur Nicolas Reigersberg.

In dorso schreef Reigersberch: Mons. Grotius. XV Febr. 1624 A Paris. Vulcano.