Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

713. 1621 Dec. 23. Aan Nic. van Reigersberch⁵.

Mon frère. De uwe van den VIII deser is my wel behandight. Ick hoop dat U.E. sedert het schryven van deselve een brieff van my, dienende op 't gunt waernae U.E. verlanght, sal hebben ontfangen. Het ander⁶ wacht U.E. zijnde in handen van mijn broeder de Groot. Het oorlogh duyrt hier noch, tegen den raed van de oudste en wyste, oock niettegenstaende de Comestable gestorven is door 't rood melizoen⁷ ende Père Arnou⁸ van den Coning geremoveert, doch soo dat een ander Jesuijt, genaemt père Seguiran, in zijn plaetse is gecomen. 't Oorlogh heeft nu door het ongemack drye van de oudste aenraders aen 's Coninx zyde geconsumeert, den Guarde des seaux⁹, den Eertsbischop van Sens¹⁰ ende den Comestable. Tot Monhur heeft 's Coninx volck de victorie, zijnde meesters geworden sonder conditie, rouw gebruyckt om den moordt aen Boësse¹¹ gedaen. Middelertijdt is Royen den Coning afgevallen, ende men twijffelt off hy 't noch daetelick gaet belegeren, hoewel Parijs na Sijns Majesteits presentie seer verlanght. Desdiguierre is in Dauphiné om dye Provincie particulierlick met den Coning te

5 Hs. Staatsbibliotheek Leningrad.

6 De ‘Consultatie’, zie p. 154 n. 3.

7 De Luynes, die 14 Dec. 1621 overleed; rood melisoen is dysenterie.

8 De Jezuiet Arnoux, biechtvader des Konings; opgevolgd als zoodanig door den Jezuiet Saguerand.

9 Du Vair, zie p. 91 n. 4; p. 122 n. 2.

10 J. Davy du Perron.

11 Boësse Pardaillan, gentilhomme reformé, die Monheur en Sainte-Foi aan den Koning had overgeleverd, en tot het Roomsch-Katholicisme wilde overgaan. Le Vassor II p. 417.

[p. 165]

reconcilieren; men meent dat eene Desplan, dye eertijds laquai is geweest, de apparentste is om groot te werden door 's Coninx faveur. Soo gaet het quoties voluit Fortuna iocari¹. Ick wensch den heer Boreel² 't becomen van zyne lust, andersins dese tyden hebben de wyse ende vrome luyden in het landt van noode. Myne gebiedinge aen alle de vrunden. Den XXIII december tot Parijs XVI^cXXI.

U.E. dienstwillige broeder
H. de Groot.

1 Iuvenalis III, 40.

2 Met het gezantschap, dat de Staten-Generaal einde 1621 naar Engeland zonden, gingen van wege de O.-I. Compagnie mede de Bewindhebbers Jacob Boreel, Hendrik Nobel en Hendrik Brouwer, en de advocaat der Compagnie Mr. Willem Boreel.

Wordt geseyt dat de oorsaeck, waerom Père Arnou is van sijn biechtampt afgestelt, is geweest omdat de Comestable aen hem geseyt hebbende dat hy, Père Arnou, oorsaeck van 't oorlogh was, Père Arnou daerop geantwoord hadde geen auteur te zijn maer het advys van den Connestable gevolght te hebben; dat evenwel het advys niet quaet geweest en soude zijn, indyen den Coning beter ende getrouwer in 't oorlogh waer gedient geweest.

Monhur soo ick naeder verstaen hebbe is overgegaen op genade of ongenade; eenige principale aenstoockers van de resistentie gehangen, vrouwen ende kinderen over 't water gevoert, de stadt gebrand ende gepilleert. Men houdt voor seecker dat den Coning hyer sal comen ende dat Royen door anderen sal belegert worden. De Prins³ is terstont nae des Comestables doot gegaen nae den Coning.

Hiernae is tyding gecomen dat de belegering van Royen, de saecke naerder zijnde geëxamineert, noch is uytgestelt.

3 Henri de Bourbon, prins van Condé.