Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

[p. 158]

708. 1621 Nov. 27. Van Fr. Junius¹.

S.P. Si tu, virorum maxime, una cum secundorum adversorumque socia Heroina, et communibus certissimae spei liberis recte vales, habent omnes boni quod coelo imputent; ego hic, hilaritate animi viribus corporis egregium robur adstruente, laetos plerumque dies ago, dum optima ac meritissima, qua apud viros ornatissimos florentissimosque frueris, fama, haud aliter quam modulatissimo aliquo tibiarum aut fidium cantu, demulceor. Pronum mihi nunc esset, nisi in aliquam foedae adulationis speciem incidere vererer, memorare quemadmodum virtutem et eruditionem tuam, ut amor et admiratio tulit, celebrare universi soleant; sed non minus mihi considerandum scio, quid aures tuae pati possint, quam quid virtutibus debeatur; praeterquam quod, cui adscensus in coelum patet, quamvis maxima, tamen debito minora sunt, quae hic in terris mortalium vocibus tribuuntur; cumque fere sequatur ut illa de quibus taceas tanta quanta sunt esse videantur, ipse quoque, iustissimae admirationis stupore defixus ac silens, nihil quicqam de plenitudine tuarum laudum detriturus, propositi mei tenorem quam brevissime prosequi tentabo, Invitissimus certe otio tuo negotioso manum iniicio, eo quod iniurii in publicum mihi esse videantur, quotquot animum gravioribus studiis deservientem summisque rebus iugiter intentum, frigidis negotiis simul et avocant en comminuunt. quamobrem damnata inconsulti atque imprudentis ausi impudentia, silentium denuo mihi imperassem, nisi opportune suggessisset animus, nulla tibi unquam studia tanti fuisse, ut amicitiae officium desereres, quod religiosissime colendum studia ipsa praecipiunt; imo ne publico quidem aliquid decessurum, cum instar refectionis existimes mutationem laboris, si quando cum influentibus negotiis paria fecisti. Ita sponte currenti calcaria quoque addidit recordatio benignissemi promissi, quo iam olim fidem tuam viduae², cuius rem hisce litteris ago, obligasti; pariterque et tibi veniam recusandi laboris et mihi exigendi verecundiam sustulisti, nam nec me timide uti decet eo, quod oblatum est; nec te gravari, quod depoposcisti. Saepe ad memoriam illius temporis revolvor, cum quinque circiter abhinc annis, ipse minus belle habens, ex adverso aedium paternarum virum Dei graviter iacentem visere sustineres, et quamvis ad ultimam perductus tristitiam, vix lachrymas tenere posses; vultusque confusione satis indicares, quam ingenti moerore anhela pectora pulsarentur; salubribus tamen sermonibus modo aegri languentis, modo lugentium propinquorum, modo optimae foeminae animum ad firmitudinem revocabas; unde et, te consilium operamque tuam in rebus dubiis addicente, hactenus desiderium amissi mariti solatiis honestis toleravit. Scio, Cl. Domine, memoriae tuae, quae benefaciendi tenacissima est, haec firmiter inhaerere; de reliquo nefas est dubitare. Salva ergo magnitudine tua descendas oportet ad curas nostras, cum ius nobis dederis referendi ad te de quibus dubitamus. Viduae huius matrimonium flagrantissime affectat Samuel Naeranus³; omnia dixi, cum virum nominavi.

1 Hs. U.B. Amsterdam, cod. 30 A a. Beantwoord door n^o. 712. Over den schrijver zie p. 129 n. 4. Hij was thans te Londen bibliothecaris van Thomas Howard, hertog van Norfolk, graaf van Arundel.

2 Maria Junius, zie p. 153 n. 1; haar echtgenoot was 19 Febr. 1617 overleden.

3 Remonstrantsch predikant, in 1619 afgezet; zie I p. 260 n. 7. Hij was thans in Sedan. Zie ook Cuno, Franciscus Junius der Aeltere p. 222.

[p. 159]

Iamdudum enim, nisi me fallit opinia, candidos hominis mores; ingenium erectum, et eruditionem non contemnendam abunde intellexisti; neque latere te potest illud comici¹:

Omnes, quibus res sunt minus secundae, magis sunt nescio quo modo
Suspiciosi; ad contumeliam omnia accipiunt magis;
Propter suam impotentiam se semper credunt negligi.

Publico certe interest; ne unius exemplo cuncti bonae caussae ac patriae libertatis assertores, contemptus suspicione laborantes, animis cadant. sed forte futurum hoc non est; contra illud certum, mulier natalibus clara, moribus proba, diu vidua, iniquissimis hisce temporibus plurimorum iudicio parum decore matrimonium exsulis secuta videbitur; actum insuper erit de moderationis illius fama, quam usque adhuc qualemcunque familia ista obtinuit; quae res utinam indignioribus contumeliis virum optimum tuique amantissimum non exponat! Ambiguum adhuc esse potest, quae coniugii talis futura sit species; quae fortuna, fama, conditio communium, si proveniant, liberorum. Sed quid ego consilium promenti similis, cum non alia, quam ut te consulerem, intentione ad scribendum accesserim? Ignosce quaeso molestissimae importunitati; negotium hoc, ut vides, consiliatorem et rectorem temporum intelligentissimum exigit. Quare iterum atque iterum rogamus, oramus, ne tui nobis iudicii copiam facere graveris, litterarumque aliquid aut ad me, aut ad viduae affinem², dimidium animae tuae, super hac re transmittas: obligabis me, obligabis viduam, obligabis, una cum tota familia, hunc eius, quem dixi, adfinem: tanto magis idoneum debitorem, quam nos putas esse, quanto sanius tuorum erga nos beneficiorum mensuram valet aestimare.

Vale vir Cl. cum singularis exempli coniuge, liberisque suavissimis. D. Doubletius³ iuxta mecum tibi vult commendari; quemadmodum et magnitudinem tuam ex aequo mecum religiosa veneratione prosequitur. Saluta Cl. Tilenum D. Auratum⁴ et D. Schaalkens⁵, si etiamnum Lutetiae moratur. Raptim. Londinii. A^o. 1621. 17 Novembr. st. vet.

Tuus omni obsequio
Fr. Iunius.

1 Terentius, Adelphi IV, 3, 14-16.

2 Vossius.

3 Misschien de I p. 147 n. 3 genoemde Philips Doublet.

4 François d'Or.

5 Guiljam Schaelkens, zwager van Grevinchoven; Brandt, Hist. der Refrm. IV p. 719.

Scriptum tuum de Iura summarum potestatum circa sacra per fratres Berneveldios recte ad te perlatum⁶ spero.

6 Zie over de terugzending van Grotius' handschrift van ‘de Imperio summarum potestatum circa sacra’den brief van J. Cosin van 30 Juni 1621, n^o. 660. Fratres Berneveldii zijn de zoons van Oldenbarnevelt, Willem van Stoutenberg en Reinier van Groenevelt.

Adres: Eminentissimo et pro veritate firmissimo viro D. Hugoni Grotio.

In dorso schreef Grotius: 17 Nov. 1621 Junius.