Schetsen van Heihoven

[p. 44]

4. De familie V...

1.

Een enig mens was die madame toch. Telkens er ging middageten werd ik evenzeer getroffen door haar meesterlijke kookkunst als door haar goeie hart.

Na de dood van haar man ‘der Lenaad’ was ze alleen gebleven met haar zwager ‘'t Hubke’; want kinderen had ze niet. Nooit gehad ook, geloof ik.

Ook ‘'t Hubke’ was in zijn soort een goed mens, maar jammer genoeg ontwikkelde zich bij hem, met het klimmen van de jaren en het toenemend verkindsings-proces, een onbeheersbare neiging om steeds en altijd de goeie madame tegen te spreken en op stang te jagen. Dit laatste lukte hem nu wel niet, omdat alle pogingen afstuitten op haar gelijkmatig humeur, maar hij probeerde het toch telkens maar weer.

Toch had hij wel respect voor zijn schoonzuster, maar in haar tegenwoordigheid toonde hij dat zelden of nooit. In dit opzicht heb ik nooit de donkere spelonken van zijn gemoed kunnen peilen. ‘Der Lenaad zieliger had mich dekker gezaat...... Hoebaet zaat d'r Lenaad...... Ich han ing gow vrouw,...... ich han ing sjtaatse vrouw...... ing baeter vrouw vingste neet op tien kirk-

[p. 45]

durper...... maa Hoebaet zaat der Lenaad zieliger...... trouw dich va me laeve neet......

Aldus sprak ‘'t Hubke’ vaak als zijn schoonzuster er niet bij was.

Eens op een barre koude winterdag zat ik voor het eten met Hubke aan de kachel.

‘Sjoeg wat is 't toch mer koad’, zei Hubke, terwijl hij zijn handen wreef en warmde, ‘ich weet neet wie koad of 't is, 't is e zoe koad an de veut en an de heng, 't is melaeve nog neet e zoe koad gewae’.

Ik zat er tamelijk onbenullig bij en wist niets beters te beweren dan ‘joa 't is ooch geweldig koad’.

Als twee mensen lange jaren samen leven, nemen zij niet alleen veel woorden van elkaar over, maar ook veel gedachten. Onder dezelfde omstandigheden denken en doen en zeggen ze dan tenslotte ook niet zelden hetzelfde.

Dit bleek ook hier toen de madame binnen kwam met de soep. ‘Sjoeg wat is 't koad’, zeide ze, ‘ich weet neet wie koad of 't is, 't is e zoe koad an de veut en an de heng’.

Met minachtend duimgebaar over zijn schouders bitste ‘'t Hubke’......... ‘Huur de madoe-le-ge, 't wuer koad’!!!

[p. 46]

2.

Op een kermisdinsdag zat ik met Hubke aan tafel. Ik had honger en zag met verlangen uit naar het moment dat de madame het, vandaag zeker extra lekker, maal zou binnenbrengen. Hubke had geen eetlust. Een beetje katterig na een woelige kermismaandag-nacht was hij even vóór het middagmaal pas opgestaan. Zijn humeur was navenant en dat bleek al heel gauw toen madame het eten opdiende.

‘Its-te-neet mit Hoebaet?’ vroeg ze.

‘Nee!’

‘Doe bis laat heemkomme dis nach’.

‘Joa!’

‘Wae woar beej dich?’

‘Wae zow beej mich zie gewae?’

‘Woar d'r van Wersch beej dich?’

‘Joa’!!!

‘Woar d'r Alsdorf ooch beej dich?’

‘Joa’.

‘Hod 'r uch och get gaete?’

‘Joa’!!!

‘Hod 'r uch ooch get der beej gedronke?’

Toen barste Hubke los: ‘Nee v'r howe-n-os al get d'r beej gezeeverd’!!!

3.

Heerlijk kon Hubke zaniken. Zijn geheugen verdween met de jaren hoe langer hoe meer, maar toch vertelde hij graag.

[p. 47]

Eens op een keer begaf hij zich bij de soep op het netelige terrein van de wereldpolitiek.

‘'t Is mich get mit dae kreeg’, zei hij.

Nu was er bij mijn weten op dat ogenblik nergens een oorlog gaande. Wel waren enige jaren geleden een paar opeenvolgende balkanoorlogen geweest maar de vrede was al vóór lange tijd gesloten en ongestoord gebleven.

‘Wat mint 'r vuur inne kreeg?’, was dan ook mijn verbaasde vraag.

‘D'r kreeg van de...... wie heesje de kaels...... de......

Tussen twee lepels door poogde ik hem te hulp te komen en opperde ‘de Turke’.

‘Nee, neet de Turke...... och...... de...... de...’ Ik at intussen door en madame bracht de coteletten met de overbodige aanmoediging: ‘Noe aet toch mer good’.

Hubke peinsde nog steeds op de wrede verstoorders van de wereldvrede...... de...... ich begriep 't neet...... honged moal sjprikt me druever...... de......’

‘De Grieke?’ vroeg ik.

‘Nee, neet de Grieke...... nee 't woare de.....’ De coteletten waren heerlijk maar ik wilde toch graag weten in welke contreien de geest van Hubke oorlog voerde en noemde achtereenvolgens, met de nodige tussenpozen,...... ‘de Ser-

[p. 48]

viers’,...... ‘de Roemene’...... ‘de Montenegreine’...... ze waren het niet!

Bepaald onaangenaam werd Hubke echter getroffen toen ik teneinde raad ‘de Tripolitane’ waagde in het geding te brengen.

‘Wie nums-te-die kaels?’ vroeg hij.

‘De Tripolitane’, zei ik.

Met een wegwerpend gebaar schoof hij ‘de Tripolitane’ op zij............

Intussen was madame met een fijne ‘omelette à la confiture’ binnen gekomen, die mijn aandacht zeer in beslag nam.

‘Ich han dizze murge nog druever gesproake mit d'r...... mit d'r......’ zei Hubke.

‘Mit wem’, vroeg ik.

‘Mit d'r...... och doe kins 'm. Hae kumt nogal ins heej...... d'r......’

‘D'r van Wersch?’

‘Nee, neet d'r van Wersch...... d'r......’

‘D'r Kusters?’

‘Nee, neet d'r Kusters...... d'r......’

Ik was langzamerhand met de omelette klaar gekomen en madame had de pudding binnen gebracht.

‘Och doe wits wal’, zei Hubke, ‘hae hat ing sjmeejerei’.

Aha, dacht ik, we komen d'r wel, ‘d'r Schmitz’. ‘Nee, neet d'r Schmitz, zoe meen ich 't neet......

[p. 49]

Da brikt ins inne - inne-n-erm, da brikt ins inne ee bee’.

Ik dacht het zal een dokter zijn.

‘D'r Dr de Wever?’

‘Nee ginne dokter’, zei Hubke, d'r.........

Misschien zou 't een apotheker kunnen zijn en ik opperde.... ‘de Hesselle’.

‘Nee neet d'r de Hesselle...... och doe wits wal...... hae wont doa in de sjtroat noa 't sjtaatsburo...... wie...... heesjt de sjtroat?’......

De ‘Emmasjtroat?’

‘Nee neet de Emmasjtroat’...... de...... e...... e............

‘De Saroleasjtroat...... ‘Neen neet de Saroleasjtroat...... ich ming van de anger zie......

De pudding was intussen verorberd en terwijl ik een appel schilde poogde ik het bureau van de Staatsmijnen van de andere kant te benaderen en noemde ‘de Giersjtroat?’

‘Nee neet de Giersjtroat, die neet'’.

‘De Stationsjtroat?’

‘Nee neet de Stationsjtroat,...... de...... och...... Het liep tegen tweeën en ik moest weg. Het probleem is onopgelost gebleven............