Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw

Gecombineerde melodieën

In het algemeen lijken psalmmelodieën meer dan andere melodieën uit te nodigen tot bewuste manipulatie. Die term is volledig van toepassing bij de combinatie van psalmmelodieën die 't Gheestelijck bloemhofken voorschrijft bij een lange dialoog van Jezus en de ziel:

Op de wijse van den 16. Psalm,
oft van den 129. Psalm, mits de twee laetste regels hebben de wyse van den vijfden, en 6. regel hebben de wyse des 23. Psalms³³⁰.

Psalm 16 past probleemloos op de strofen van zes regels, maar psalm 129 heeft slechts vier regels per strofe. De laatste twee regels worden daarom gezongen op de laatste twee frasen van een andere melodie, namelijk die van psalm 23 (te weten de vijfde en zesde regels). Vb. 39 geeft het resultaat in noten. De muziek maakt ook de keuze van psalm 23 enigszins begrijpelijk: de vierde regel van psalm 129 vertoont muzikale gelijkenis met de vijfde van psalm 23.

330 Gheestelijck bloemhofken 1637, p. 169: ‘Een minnelijcke vryagie, van den eenigen Minnaer Jesus Christus, Coninck der glorieuse eeuwigheydt’, een dialoog van ‘bruid en bruidegom’ in zes delen.